Dominicus Gent

Viering van zondag 3 september 2023

VERLEIDING…

Goede morgen.
U hier aanwezig in de Blaisantkerk en u die meeviert op één of ander scherm: van harte welkom op deze eerste zondag van september. Het is de start van alweer een nieuw schooljaar, een nieuw werkjaar. Zoveel mensen, jong en oud, beginnen aan een nieuwe opdracht of nemen met frisse energie de rode draad van leren/studeren/werken en zorgen weer op.
Ook wij, de voorgangersgroep van Dominicus Gent (Werf), beginnen aan een nieuw werkjaar. Gisteren luisterden we naar Mark Butaye met een bijzondere lezing over wat eucharistie is/kan zijn. Vrijdagavond zaten we hiernaast samen om de vieringen te plannen (data, thema’s en reeksen) tot februari 2024. Vanaf zondag 24 september vieren we opnieuw rond een afgesproken thema. Vandaag en de volgende 2 zondagen laten we ons nog een keer inspireren door de lezingen zoals voorgesteld op de liturgische kalender. Met de klemtoon op hoe wij andere mensen kunnen worden, hoe wij ons laten verleiden tot ‘omdenken’ en ‘om-handelen’.
Laten we ons eerst stellen onder het licht van de paaskaars.

Bidden we voor aanwezigheid, voor licht op onze weg.
Bidden we voor inzicht, voor verantwoordelijkheid, voor vertrouwen.
Bidden we dat dit samenzijn van woord en tafel
ons mag inspireren om de mens te worden zoals wij bedoeld zijn.
Deze wereld omgekeerd.
Gij Ene, wees hier aanwezig.

 

Dit huis is een huis waar de deur openstaat,
waar zoekers en zieners, genood of gekomen,
hun harten verwarmen, van toekomst gaan dromen,
waarin wat hen drijft tot herkenning gaat komen,
de vonk van de Geest in hun binnenste slaat.

Dit huis is een huis waar gemeenschap bestaat,
waar zangers en zeggers bijeen zijn gekomen
om uiting te geven aan waar zij van dromen,
waardoor een beweging ontstaat die gaat stromen
die nooit meer door niemand zich inperken laat.

tekst: Margryt Poortstra; muziek: Tom Löwenthal

 

WOORDDIENST
Bijbels luik – rond de lezingen van vandaag: Jeremia 20, 7-9; Rom 12, 1-2; Mt 16, 21-27

Vorige week werd Petrus de rots genoemd waarop Jezus zijn kerk zou bouwen. Op die rots-tekst volgt bij Mattheus een lijdensvoorspelling: Jezus vertelt zijn leerlingen dat Hij naar Jeruzalem moet, daar veel te lijden krijgt en gedood zal worden. Petrus wil zo’n scenario in de kiem smoren maar Jezus noemt Petrus’ protest duivelswerk. De rots is een struikelblok geworden: “jouw gedachten zijn niet Gods gedachten”.
Gods gedachten zijn lastig en tegendraads: je kruis opnemen, breken met jezelf, je leven verliezen om het te redden,…De evangeliën staan vol van een wereld omgekeerd: laatsten die eersten worden, ereplaats voor kinderen en zondaars, redden dat verliezen wordt, … Dwaasheid voor wereldse oren en moeilijk voor ons in dit kansrijke westen. Wij staan aan de ‘verkeerde kant’ als je het evangelie leest. En toch komen we samen omdat we niet anders kunnen, omdat we willen horen bij mensen wiens wezen getrokken wordt naar toekomstmens-zijn in een wereld waar kleinsten en kwetsbaarsten de toetssteen zijn van humaniteit.
Soms zou je willen dat je dit tegendraads appèl nooit gehoord gehad of het makkelijk naast je neer kon leggen. Dat is ook de ervaring van de profeet Jeremia in de lezing van vandaag.

Jeremia 20, 7-9

7heer, U hebt mij verleid;
ik ben bezweken, U was te sterk voor mij.
Ik kan niet tegen U op.
De hele dag lacht men mij uit,
iedereen drijft de spot met mij.
8Telkens als ik het woord neem, moet ik schreeuwen,
en ‘geweld en onderdrukking’ roepen.
Het woord van de heer brengt mij
iedere dag schande en vernedering.
9Soms denk ik:
Ik wil er niets meer van weten,
ik spreek niet meer in zijn naam.
Maar dan laait er een vuur op in mijn hart,
het brandt in mijn gebeente.
Ik doe alle moeite om het in bedwang te houden
maar het lukt me niet.

We hoorden een rasechte Calimero: “de hele dag lacht men mij uit, iedereen spot met mij, telkens moet ik schreeuwen en roepen, iedere dag schande en vernedering”…. Jeremia is een onheilsprofeet en lijkt wel een zeurkous bezig met zijn eigen persoontje en zijn gebrek aan succes. Net zoals Petrus het lijden van Jezus wil voorkomen en een makkelijkere weg zoekt, wil Jeremia weglopen van zijn profetenopdracht: ik wil er niets meer van weten, ik spreek niet meer in zijn naam…
Maar dan die prachtige zin – zo herkenbaar voor iemand die geraakt is, gegrepen is door een toekomstperspectief: (…) dan laait er een vuur op in mijn hart, het brandt in mijn gebeente. Het blijft niet bij een emotie van het hart, ook het lichaam -het gebeente- is betrokken: het brandt om eraan te beginnen.
Jeremia noemt het een onweerstaanbare verleiding: U hebt mij verleid Heer, ik ben bezweken, U bent te sterk voor mij. Ik kan niet tegen u op. Ik doe alle moeite om het in bedwang te houden maar het lukt me niet.
Stel je voor dat je op zondag zegt: ik ga naar de viering om me te laten verleiden. Klinkt spannend toch?
—
Twee weken terug werden we getriggerd door de oplossing die LV formuleerde na zijn treffende analyse van het vluchtelingendrama. LV sprak over een wereld zonder aanspraak op grenzen én liet erop volgen ‘maar dat is niet realistisch’.
Samen met de teksten uit de liturgische kalender voor vandaag zette dat ons aan het denken. Komen we als christenen samen om de realiteit te bevestigen, om content te zijn met een status quo met betrekking tot de wereld en haar ongelijkheidsmachine? Of komen we samen om ons te laten uitdagen door zeggers, zieners, dromers die een andere wereld zien en daarvan werk maken? Wat LV zelf trouwens voortdurend doet: vragen stellen en werken aan die andere wereld o.a. via de vzw Thope. 
—
Hoe ziet zo’n andere wereld, zo’n wereld omgekeerd eruit? Uit zovele mooie perspectiefverhalen en -ervaringen maakten we een keuze.
Bij een schooljaarbegin past poëzie van leraar-dichter Ruth Lasters, één van de Antwerpse stadsdichters wiens gedicht ‘Losgeld’ over A leerlingen in B-stroom vorig jaar gewraakt werd als stadsgedicht. Zij suggereert dat ouder worden betekent dat je resoluut kiest of je wil evolueren in de richting van de filantropie of in die van de misantropie. Wie -zoals zij- voor de filantropie kiest, bouwt bewust of onbewust aan een dam van schoonheid tegen het besef van de gruwel waartoe de mens in staat is. Die verzamelt flarden van de prachtigste Bachsonates in het geheugen, kent dwaze details uit het hoofd over de verzorging van pioenrozen (…) En ja, zegt ze, je schrijft bijvoorbeeld ook poëzie, een kleine bijdrage aan die beschermingsdam.
Toen ze een reportage zag vol cijfers over de oorlogsindustrie en de specifieke bewapening van verschillende naties, vroeg zij zich af in welke eenheid we vrede kunnen uitdrukken. Geïnspireerd door een verpleegster in de TV-serie In Vlaamse Velden schreef ze het gedicht ‘Berries’ waarin het vredeskapitaal wordt uitgedrukt in het aantal ongebruikte draagbedden per natie.”

Berries

Wanneer men investeert in een bedrijf dat draagberries vervaardigt,
belegt men dan in oorlog of in vrede?

De bediende aan wie ik iets in die trant vroeg
beet met een mengeling van spot en onbegrip op zijn pen,
als wilde hij zeggen: ‘Hoe is het mogelijk dat u dat nu niet weet?

Dat u nooit vernam dat het vredeskapitaal al jaar en dag
wordt uitgedrukt in aantal ongebruikte, nog intacte
draagberries per natie.’ Even zag ik een bankkluis voor mij

tot aan de nok gevuld met opgerolde draagbedden.
En bankklanten die massaal toestroomden
om ze paniekerig te komen halen in een run-on-peace

totdat de overheid dan maar zelf besloot ze onder te brengen
bij de burgers thuis, al die draagbedden nog brandschoon
en compact. Eén achter de kapstok, drie achter

de radiator, twaalf in het voorraadhok
dat nog narouwt om wijlen Marie Thumas. Door te geven
hoeveel draagberries men precies wilde
huisvesten.

Dat is nog eens iets anders dan passief een staatsbon kopen. Het zet aan het denken, maakt ons deelgenoot, vindingrijk én moedig.

Bidden we
om Gods nabijheid bij ómdenken en dwarsdenken – (https://www.omdenken.nl/ https://www.nwo.nl/dwarsdenken),
om samen te groeien van ‘ja-maar’ naar ‘ja-en…
en om mildheid bij ons volhouden.
Laat ons delen en vieren en zingen ‘wat hart en gebeente verwarmt’ zoals Jeremia het verwoordt.  

De wijze woorden en het groot vertoon
de goede sier van goede werken
de ijdelheden op hun pauwentroon
de luchtkastelen van de sterken
al wat hoog staat aangeschreven
zal Gods woord niet overleven
hij wiens kracht in onze zwakheid woont
beschaamt de ogen van de sterken.

Zijn woord wil deze wereld omgekeerd:
dat lachen zullen zij die wenen
dat wonen zal wie hier geen woonplaats heeft
dat dorst en honger zijn verdwenen –
de onvruchtbare zal vruchtbaar zijn
die geen vader was zal vader zijn
mensen zullen an’dre mensen zijn
de bierkaai wordt een stad van vrede.

Wie denken durft dat deze droom het houdt
een vlam die kwijnt maar niet zal doven
wie zich aan deze dwaasheid toevertrouwt
al komt de onderste steen boven:
die zal kreunen onder zorgen
die zal vechten in ’t verborgen
die zal waken tot de morgen dauwt –
hij zal zijn ogen niet geloven

tekst: Huub Oosterhuis; muziek: Bernard Huijbers

Durven denken dat deze droom het houdt. Deze wereld omgekeerd?
Paulus gebiedt: ‘Wordt andere mensen, met een nieuwe visie’. (Rom. 12,1-2)
Hoe doe je dat in een wereld, in een samenleving, waar je bijna dagelijks van je stoel valt door wat mensen overkomt of aangedaan wordt. En toch … Soms mag je iets zien, iets lezen, iets beleven waarvan je denkt: de wereld is nog niet om zeep. Sterker nog: iets geeft goesting, schenkt hoop om de draad weer op te nemen en een stap te zetten. Iets of iemand raakt je en zet je op weg.

In 2019 las ik voor het eerst, in een klein berichtje, over een nieuw initiatief in Sint-Jans-Molenbeek. Daar zou de komende jaren een nieuwe school gebouwd worden. De voorbije weken en dagen stond het paginagroot in krant en tijdschrift. Het kwam op radio en tv. (dit nieuws stak bijna de berichten over de forse uitspraken van de bevoegde minister naar de kroon). De Egied Van Broeckhovenschool. Een nieuwe domeinschool in Molenbeek. Nieuw in alle betekenissen van het woord. Vrijdag liepen de eerste leerlingen (100 in getal) door de gloednieuwe schoolpoort. Een nieuw gebouw, nieuwe infrastructuur, nieuw team. En een nieuwe directeur, Corine Versteylen (what’s in a name). Het hele project springt uiteraard in het oog en genereert nieuwswaarde. Maar wat mij vooral raakt is de goesting en het vertrouwen waarmee mevrouw Versteylen spreekt. Naar mijn aanvoelen heeft zij zich daadwerkelijk laten ‘verleiden’ om deze nieuwe school te leiden. Toen ze de vacature voor de job onder ogen kreeg wist ze: dit kan ik niet laten passeren, deze kans krijg ik geen tweede keer. En ze sprong. Ik vermoed dat ze niet half beseft wat er nog allemaal op haar af komt in een superdiverse omgeving. Grote en kleine zorgen van allerlei aard zullen haar deel zijn (Nederlands op de speelplaats).
Deze nieuwe school is meer, groter, ruimer dan haar directeur. Het is de Egied Van Broeckhovenschool. Deze naam is een statement. Egied Van Broeckhoven was jezuïet, priester-arbeider, mysticus. Hij stierf op 34-jarige leeftijd bij een arbeidsongeval.
Egied woonde met twee confraters in Anderlecht (buurt Zuid-station !). Voor velen van ons is deze priester geen onbekende. We herinneren ons de talrijke keren dat Jan Rombouts hier vooraan een inbreng deed en ‘Gied’ ter sprake bracht. Jan en Egied waren goede vrienden, medestanders. Twee mensen die zich ooit lieten verleiden en in wiens hart er een vuur oplaaide dat nooit doofde. Jan en Egied zijn nooit gestopt met vragen stellen aan deze wereld en aan zichzelf. Mag de Egied Van Broeckhovenschool een teken zijn dat een andere wereld mogelijk is? In elk geval horen we Jan Rombouts (samen met Lieve) jubelen tot hier.

Op de tafel staat het gedachtenisprentje van Zuster Lina. Ook voor haar was 1 september een belangrijke dag. Zuster Lina was jarenlang leerkracht en docent biologie. Talentvolle lesgever, gedreven vanuit een grote kennis en liefde voor haar vak. Maar vooral begaan met haar leerlingen en studenten. In de herdenkingsviering in haar congregatie getuigden collega’s en studenten over haar grote betrokkenheid, haar empathie. Vele jaren woonde Zuster Lina hier in de wijk, de Gagelstraat, in een klein huisje, tussen mensen van allerlei slag. Ze was jarenlang bezieler en trekker van ‘Ademtocht’ – de maandelijkse bijeenkomst voor mensen uit de buurt – waar zinvragen en ontmoeting hand in hand gaan. (Ingrid en Paule). En Zuster Lina kwam op zondag graag naar de Dominicusviering, de plek waar ‘toegewijde vrouwen en mannen’ voorgaan. Ze zocht hier inspiratie en voedsel voor de weg die ze ging. Ook zij werd ooit verleid door datzelfde vuur waarvan sprake bij Jeremia. Een onweerstaanbare verleiding waarvan wij deelgenoot mochten worden en die ook ons mag uitdagen om het goede en het schone te betrachten.

Bij het begin van het nieuwe schooljaar/werkjaar past een gebed om herscholing. Herscholen in ons gevoel voor taal, in het besef van geschiedenis en begrip van aardrijkskunde. Om een nieuwe kennis van de natuur. Om te blijven oefenen in breken en delen.
Laten we bidden, om herscholing in wijsheid, om kennis die tot leven strekt, om vaardigheid tot vrede en bekwaamheid tot bevrijding.

 

Om herscholing in wijsheid bidden wij,
om kennis die tot leven strekt,
om vaardigheid tot vrede
en bekwaamheid tot bevrijding.

Daarom bidden wij om een nieuw gevoel voor taal
in het luisteren naar verdrukten en minderheden.
Dat wij een scherp gehoor ontwikkelen voor de taal
van profeten en bevrijders.
Dat wij diep geraakt en wezenlijk veranderd worden
door de noodroep van de machtelozen,
door het stil protest van alle sprakelozen. (refrein)

Om een nieuw besef van historie bidden wij.
Dat wij onze geschiedenis omgekeerd waarderen:
niet vanuit de overwinnaars maar vanuit de overwonnenen,
niet vanuit de meesters maar vanuit de slaven.
Dat wij leren van ons verleden door te luisteren naar hen
die dupe zijn van onze beschaving. (refrein)

Om een nieuw begrip van aardrijkskunde bidden wij.
Dat wij de plaatsen van het onrecht kennen.
Dat wij weten waar vandaag Egypte ligt
en waar de slaven wonen van de jongste farao’s.
Dat wij hoopvol leren wedden op de verdrukten
die zichzelf organiseren. (refrein)

Om een nieuwe kennis van de natuur bidden wij.
Dat wij leren kiezen tussen scheppen of vernielen.
Dat wij de opslagplaatsen van de dood ontmaskeren
en onze strijd niet staken
voor een menswaardig leefmilieu. (refrein)

Om een nieuwe methode van rekenen bidden wij.
Dat wij ons oefenen en bekwamen
in het vermenigvuldigen door te delen.
Dat uitgerekend het gebaar van breken en delen
het teken wordt van overleven.
Dat ooit het Laatste Avondmaal van Jezus
de eerste Overvloed van allen wordt. (refrein)

T: Jan van Opbergen M: Mark Joly

Uitnodiging tot inbreng, stilte, gebed

TAFELDIENST
Welkom aan tafel.  
Aan deze tafel herdenken en herinneren we het gegeven leven van Jezus Van Nazareth uw zoon.
Waar twee of drie in Zijn naam samen zijn komt die Afwezige aanwezig en vormt ons om tot nieuwe mensen.
Hier oefenen en bekwamen we ons in het vermenigvuldigen door te delen.
Daarbij weten we velen aanwezig: onze geliefde doden -in het bijzonder zuster Lina- en allen waar ook ter wereld die in het gebaar van breken en delen toekomst zien voor de wereld. Moge ooit het Laatste avondmaal van Jezus de eerste overvloed van allen worden.
 

Gezegend de onzienlijke
gezegend de verborgene
gezegend de levende
dag liefde die dorstig maakt, licht dat ziende maakt.

Gezegend mensen die goed zijn
de hand die niet slaat
de mond die niet verraadt
de vriend die zijn vriend niet verloochent.

Gezegend zij de vrouw voor de man
en de man voor de vrouw
en oud voor jong
en sterk voor zwak.

Gezegend is de nieuwe mens
voorbij de dood,
die in ons spreekt, die in ons zucht en kreunt,
die in ons leeft Jezus Messias

Na een moedig leven kwam Jezus, Uw zoon, in Jeruzalem aan.
Op de vooravond van zijn lijden en dood nam Hij brood, zegende het en deelde het uit aan zijn leerlingen: eet hiervan, dit is mijn lichaam voor u gegeven.

Na de maaltijd nam Hij wijn, zegende die en deelde hem rond: dit is mijn bloed, drink ervan en wordt deelgenoot van mijn nieuw verbond, wordt dorstig en ziende, nieuwgeboren. Hou vol. Zo doende zal ik -afwezig- bij u aanwezig zijn.

Die zich gegeven heeft, zich nemen laat,
die wordt gebroken,
uitgedeeld van hand tot hand,
als brood gegeten.

Gezegend wie, door angst gelouterd,
aan de dood voorbij,
leven in licht,
opnieuw geboren.

Gezegend de onzienlijke
gezegend de verborgene
gezegend de levende
dag liefde die dorstig maakt licht dat ziende maakt.

T: Huub Oosterhuis M: Bernard Huijbers

Onze Vader

Vredeswens
Omdat het vuur oplaait in ons hart.
Laat dit de motor zijn voor een schonere, betere, vredevolle wereld.
Wensen wij elkaar die vurige vrede.

Communie 

ZENDING

Groot mysterie,
in zoveel levens komt Gij onder ons.
In mensen die met zichzelf breken en hun kruis opnemen mogen we U herkennen.
Uw zoon pleit niet voor een flauwe aanpak of overdreven voorzichtigheid,
Hij roept ons tot een geëngageerd en vervullend leven
in dienst van liefde en gerechtigheid.
Wij bidden u,
Verleid ook ons tot het volle leven (Jeremia 20,7).
Laat het vuur van liefde en gerechtigheid
oplaaien in ons hart en branden in ons gebeente (Jeremia 20,9),
Wees de poort die ons bewuster doet ingaan op breukmomenten en kantelpunten
zodat wij andere mensen worden
met een nieuwe gezindheid (Rom 12, 2b).
Amen.

 

Uit vuur en ijzer

Uit vuur en ijzer zuur en zout
zo wijd als licht zo eeuwenoud
uit alles wordt een mens gebouwd
en steeds opnieuw geboren.
Om ijzer in vuur te zijn
om zout en zoet en zuur te zijn
om mens voor een mens te zijn
wordt alleman geboren.

Om water voor de zee te zijn
om anderman een woord te zijn
om nieuwmand weet hoe groot en klein
gezocht gekend verloren.
Om avond- en morgenland
om hier te zijn en overkant
om hand in een andre hand
om niet te zijn verloren.

Om oud en wijd als licht te zijn
om lippen water dorst te zijn
om alles en om niets te zijn
gaat iemand tot een ander.
Naar verte die niemand weet
door vuur dat mensen samensmeedt
om leven in lief en leed
gaan mensen tot elkander.

T: Huub Oosterhuis M: Poolse volksmelodie

 

Blijf verbonden met de gemeenschap van Dominicus Gent:
via de nieuwsbrieven: https://www.dominicusgent.be/nieuwsbrief/
via Facebook ( https://www.facebook.com/Dominicus-Gent-324436994242688/)
Abonneer u nu op ons nieuw online platform: http://Bijlichten.be 
Ga er in gesprek met de auteurs van de filmpjes!

Indien u meent dat voor een bepaald object het auteursrecht van de auteur of zijn/haar erfgenamen, of het recht op afbeelding geschonden werd, neem dan contact op met ons zodat de situatie kan worden rechtgezet.