Dominicus Gent                                             

Viering van Aswoensdag 14 februari 2024

Samen kiezen voor verandering

 

Goede avond en welkom op deze Aswoensdagviering.

Het is een eeuwenoude traditie dat mensen een periode van bezinning, van zich afzonderen, van vasten en zuiveren gebruiken als voorbereiding op een belangrijke beslissing of feest.
Wij als christenen bereiden ons voor op Pasen: het feest dat viert dat het leven het wint op de dood. Het feest van de belofte op leven.

Onze vasten kan daarom een periode zijn waarin we kijken in onszelf wat belangrijk is in dit leven, in ons leven en dat van anderen. Kijken naar wat ons belet, ons belemmert om dat belangrijke te doen. Kijken waar we dat leven mogelijk kunnen maken.
We worden daarin gesteund door het ervaren dat we dit niet alleen moeten doen. We zijn omringd door mensen die in deze periode dezelfde weg gaan. In maart vervoegen ook de moslims ons met hun Ramadan.
Samen kunnen we kijken wat haalbare keuzes zijn, kunnen we ons laten inspireren door teksten van vroeger en nu.

We nemen daarvoor de tijd deze avond: we luisteren naar teksten die ons doen nadenken, we zingen en we volbrengen het ritueel van de asse. Het ritueel dat ons zegt dat uit de as nieuw leven groeit. Dat is de belofte die we kregen, en daarom steken we ook de paaskaars aan. Het licht dat de duisternis overmeestert, dat symbool staat voor de aanwezigheid van de Ene, wiens naam is “Ik zal er zijn voor  Jou”.

We steken het Licht van de Paaskaars aan.

 

 Ga mee met ons, trek lichtend ons vooruit

naar tijd en land door U ooit aangeduid.

Leef op in ons, de mens die leven moet,

een die de toekomst heeft die leeft voorgoed.

Ga mee met ons, verberg U niet altijd,

gun ons een flits, een teken in de tijd,`

dat U nog leeft, nog steeds om mensen geeft

en zonder wanhoop voor de vrede leeft.

Ga mee met ons. Wie zijn wij zonder U?

Een mens gaat dood aan enkel toen en nu.

Licht op in ons, wees vuur en vlam van hoop,

houd steeds in ons de toekomstmens ten doop.

T: Jan van Opbergen   M: W.H. Monk

 

Overweging: uit de vastenboodschap van Paus Franciscus  

“De synodale vorm van de Kerk, die we in deze jaren herontdekken en cultiveren, suggereert dat de veertigdagentijd ook een tijd is voor gezamenlijke beslissingen. Dit kunnen zowel kleine als grote beslissingen zijn die tegen de stroom in gaan. Deze keuzes kunnen het dagelijkse leven van individuen en hele buurten transformeren. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop we goederen verwerven, zorg dragen voor de schepping en streven naar inclusie van diegenen die ongezien blijven of gemarginaliseerd worden.

Ik nodig elke christelijke gemeenschap uit om precies dit te doen: momenten bieden om samen onze levensstijl te heroverwegen, en onze aanwezigheid in de samenleving en bijdrage aan de verbetering ervan, te evalueren.

Het zou jammer zijn als onze christelijke boetedoening zou lijken op wat Jezus bedroefde. Hij zegt ook tegen ons: ‘Wanneer jullie vasten, doe dan niet als de huichelaars met hun sombere gezichten, want zij vertrekken hun gezicht om iedereen te laten zien dat ze vasten’ (Mt 6,16). Laten we in plaats daarvan anderen blije gezichten laten zien, hen de geur van vrijheid laten opvangen en hen de liefde laten ervaren die alles vernieuwt, te beginnen met de kleinste en meest voor de hand liggende dingen. Dit kan gebeuren in elke christelijke gemeenschap.

Naarmate deze veertigdagentijd een tijd van bekering wordt, zal een verontruste mensheid een uitbarsting van creativiteit ervaren: de dageraad van een nieuwe hoop. Laat me herhalen wat ik afgelopen zomer tegen jongeren in Lissabon zei: ‘Blijf zoeken en wees bereid om risico’s te nemen. Op dit moment in de geschiedenis zijn de uitdagingen enorm, we horen de pijnlijke jammerklachten van zoveel mensen. We maken inderdaad een derde wereldoorlog mee die in stukjes wordt uitgevochten. Maar laten we de moed vinden om de wereld niet te zien als een wereld die stervende is, maar als een wereld die geboren wordt, niet aan het einde maar aan het begin van een groot nieuw hoofdstuk van de geschiedenis. We hebben moed nodig om zo te denken’. Dit is de moed van bekering, geboren uit het opstaan uit de slavernij. Want geloof en naastenliefde nemen de hand van dit kleine meisje hoop vast. Ze leren haar lopen en tegelijkertijd trekt ze hen vooruit!

 

muziek  

 

Overweging: Gedicht van Patrice Koyo (Kameroen)  

Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt.

Alleen uit de gemeenschap

komt de wijsheid.

Een hand kan geen touw

om een bundel knopen.

Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt.

Wie dan valt, heeft niemand

om haar te helpen.

Wie dan schreeuwt,

heeft niemand die haar hoort.

Wie alleen loopt,

gaat gebukt onder haar last.

Niemand deelt haar vreugde,

niemand haar verdriet.

Wie alleen loopt, raakt de weg kwijt.

Ze heeft maar twee voeten,

ze heeft twee armen,

ze heeft maar twee ogen.

Maar in de gemeenschap

heeft ieder duizend handen,

heeft ieder duizend voeten,

loopt niemand ooit alleen.

                                                                                                         

Wat in stilte bloeit, in de luwte van tuinen,

onder de hete zon, op de akker,

heeft Hij bestemd voor de tafel der armen.

Aardekracht, zonkracht is Hij, licht in mensen,

dat wij elkaar verblijden en doen leven,

brood van genade worden, wijn van eeuwig leven.

Maar die niets hebben, wie zal hen hieraan deel geven?

En die weelde zwelgen en van niets weten,

wie zal hen naar gerechtigheid doen verlangen?

Aanschijn der aarde, wie zal jou vernieuwen?

Hij die alles zal zijn in allen heeft ons bestemd om,

aarde, jouw aanschijn te vernieuwen.

T: Huub Oosterhuis    M: Antoine Oomen

Lezing: Joël 2: 12-18 

De Heer zegt: ‘Ik wil dat jullie mij weer gehoorzamen. Ga vasten, en laat je verdriet en je tranen aan mij zien. Jullie moeten naar mij luisteren. Dat moeten jullie niet alleen beloven, maar ook echt doen. Misschien krijg ik medelijden, en zal ik mijn plan veranderen. Dan zal ik weer iets op het land laten groeien, en dan hebben jullie weer graan en wijn om te offeren. Want ik ben een goede God. Ik ben vol liefde en geduld. Ik ben trouw, en ik houd er niet van om mensen te straffen.’ Blaas op de trompet in Jeruzalem. Kies een dag uit waarop iedereen naar de tempel moet komen. Iedereen moet die dag vasten. Roep alle mensen bij elkaar, ook de oude mensen en alle kleine kinderen. Roep zelfs mensen weg van hun bruiloft! Zorg dat iedereen klaar is om naar de tempel te gaan. Priesters, ga naar de tempel en bid bij het altaar: ‘Heer, red ons, want wij zijn uw eigen volk. Andere mensen lachen ons uit en vragen waarom u niets doet.’ De Heer zal medelijden krijgen met de mensen van zijn volk, en hij zal hen redden.

 

Muziek

Overweging: Wat is heilig van Vandana Shiva             

Allereerst moeten we opnieuw het heilige erkennen,

wat fundamenteel neerkomt op het erkennen van grenzen.

Heilig betekent:

overschrijd deze grenzen niet.

Het zijn de volken van het Zuiden die schreeuwen:

‘Buit ons niet langer uit, wij willen leven.’

Het is het heilige vuur dat zegt:

‘Doof mijn liefde, hoop en geloof niet met haat en geweld.’

De heilige aarde:

‘Vergiftig mij niet,

ik draag de levengevende kiemkracht voor mijn bewoners.’

Het heilige woud:

‘Kap mijn bomen niet, ik voed miljoenen levens met mijn vruchten.’

De heilige lucht:

‘Bezoedel mij niet, mijn rijke zuurstof maakt alle leven mogelijk.’

De heilige rivier:

‘Stop! Vervuil mijn water niet.

Mensen, dieren en planten geef ik te drinken.’

Het heilige zaad:

‘Waag het niet mij te verkopen. Ik ben een geschenk.’

Grenzen stellen aan de menselijke gulzigheid

is zonder twijfel een deel van

de spiritualiteit die we nodig hebben.

We moeten opnieuw leren nee te zeggen. Positief komt het neer op een houding van:

“Wil je meer, neem dan minder.”

Maar het is ook het kunnen vieren

van de overvloed die aanwezig is.

Begrenzing en feestelijke beleving,

dat zou een goede formulering zijn

van wat ik bedoel met spiritualiteit.

 

(Vandana Shiva, milieu- en mensenrechtenactiviste uit India)

 

Ritueel van de asse                                                         

God van leven, Uw Schepping is zo rijk en wonderlijk. Mensen zijn gemaakt naar Uw beeld en gelijkenis.  Alles komt voort van dezelfde stoffen van de aarde. Wij kunnen ons leven vruchtbaar maken: zaad in de aarde begraven, dat verrijst tot nieuw leven.

Asse daalt neer op de aarde na talloze bosbranden, oorlogen, verwoesting. Deze asse wil tevens symbool zijn dat uit de as nieuw leven kan ontstaan.

God van leven, dit is ons gebed: dat elk leven, hoe klein en anoniem ook, zaad kan zijn dat verrijzen wil. Moge het zo zijn.

 

Handen zegenen de asse

Laat dan Uw zegen komen over deze as, een symbool, dat we zuivere mensen mogen worden, maar ook mensen die gerechtigheid doen, vruchtbare mensen.

 

Bestrooiing van het hoofd met asse                                 

“Van stof en as zijt gij, wees als een mens gezegend.”

 

 

Uitnodiging aan tafel  

Aswoensdag valt dit jaar samen met het feest van Valentijn. De dag van geliefden, die heel erg gecommercialiseerd wordt en soms ver staat van de essentie van een liefdevolle relatie. Wij willen, in navolging van Jezus Christus, samen brood breken en wijn delen, om te gedenken dat een liefdevollere wereld mogelijk wordt waar we samen komen, reflecteren, vieren en herdenken.

We steken kaarsjes aan voor de mensen die overleden zijn en bijzonder zij die in deze gemeenschap betrokken waren. En we branden een kaars in solidariteit met  iedereen die vandaag de vasten begint.

 

Tafelgebed: Rondgang bij het delen

Slechts het brood dat wij te eten gaven zal ons verzadigen.

Slechts de gevangene die wij verlosten zal ons bevrijden.

Slechts het gewaad dat wij wegschonken zal ons bekleden.

Slechts de zieke die wij bezochten zal ons genezen.

Slechts het water dat wij te drinken gaven zal ons verkwikken.

Slechts het woord dat leed verzachtte zal ons troosten.

T: Tullio Consalvatico   M: Bernard Huijbers

 

 

Wij danken U voor Jezus deze onvergetelijke mens,

die alles heeft volbracht wat menselijk is,

die zich met hart en ziel

gegeven heeft aan deze wereld.

In de nacht waarin hij werd overgeleverd,               

heeft hij brood in zijn handen genomen,                

U dank gezegd, het brood gebroken                         

en het aan zijn vrienden uitgedeeld                            

met de woorden:                                                             

Neemt en eet                                                                    

Dit is mijn lichaam voor u.

                                             

Doe dit om mij te gedenken.

Zo nam hij ook de beker,

sprak een dankgebed uit en zei:

deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed

dat voor u en voor allen wordt vergoten tot vergeving van zonden.

Telkens als gij deze beker drinkt zult gij het doen tot mijn gedachtenis.

                                                                      

Onze Vader 

Vredeswens  

Wensen we elkaar toe dat we, doorheen deze vastenperiode   meer mensen van mededogen worden, bekommerd om al wat leeft een leven te geven. Zo werken we samen aan vrede. Vrede in ons hart en vrede voor onze omgeving.

Communie  

Gebed  

Doe, door te láten.

Breng tot stand vanuit stilstand.

Weet vanuit niet-weten.

Wees groot in het kleine

en zie het vele in het weinige.

Beantwoord onrecht zoals de natuur doet:

met waarachtigheid.

Bereid het moeilijke voor vanuit het makkelijke.

Een heet bord soep begin je aan de rand.

De moeilijkste dingen ter wereld

beginnen heel makkelijk;

de grootste dingen heel klein.

De wijze onderneemt geen grote dingen

en juist dat is zijn grootsheid.

 

(Lao-Tse, Chinees filosoof uit de 6de eeuw v. Chr.)
                                                                                                                                                                                                                   

Lied: campagnelied Broederlijk Delen