Dominicus Gent

Tweede zondag van de Advent (4 dec 2022)

Over verwondering: ‘ Groot is de lucht die mij ziet, groot zijn wolken en sterren’ 

 

Goedemorgen beste mensen hier aanwezig en ook allen die via het internet meevieren. Hartelijk welkom!
Laten we meteen dit samenzijn stellen onder de aanwezigheid van De Ene. De Ene, onze Vader /Moeder, die we willen danken voor al wat leeft, voor alle grootsheid en schoonheid die ons tot verwondering brengt.
Vier weken lang laten we het licht groter worden in de adventskrans, maar ook in ons hart. Verwelkomen we nu het licht van de Paaskaars en ook van de eerste en tweede adventskaars.

 

 

‘Groot is de lucht die mij ziet.
Groot zijn wolken en sterren.’

Vandaag willen we stilstaan bij deze wonderlijke woorden van de psalmist in psalm 19. We willen ons verwonderen over de glorie van Gods schepping om daarna met de woorden van Jesaja een adventstaal te vinden in voorbereiding op Kerstmis.

Psalm 19, in een bewerking van Guido Vanhercke, klinkt als volgt:

Soms roep ik het uit, luid
of met stille ogen:

groot is de lucht die mij ziet
groot zijn wolken en sterren.

En als de zon zijn hand
op mijn gezicht legt

word ik weer geboren,
en ik weet het.

Wat zie ik als ik door mijn ogen kijk:
een goedheid die mij niet alleen laat.

Meer wil ik niet dan dit ene
dat zijn hand op mijn schouder legt.

In deze psalm zit voor mij een wonderlijke mogelijkheid tot transformatie, tot verandering. Het gaat wel over de grootsheid van God en Zijn schepping; maar evenzeer over het feit dat we weer geboren kunnen worden en vreugde en vrede kunnen brengen en ervaren. Wel op voorwaarde dat we ons leven leven zoals Zijn Zoon het ons heeft voorgedaan: Zijn goedheid zal ons nooit alleen laten, Zijn hand zal altijd op onze schouder liggen!

In de kindervieringen heb ik door de kinderen veel mogen ervaren over die verwondering die tot herboren worden kan leiden. Kinderen stellen onbevangen heel veel vragen: Waarom is de zee blauw? Waarom wordt het donker? Waarom vallen de sterren niet naar beneden? Waarom maken mannen andere mannen dood?
Vragen die kinderen vanuit verwondering zelf stellen of vragen die worden opgeroepen in verhalen, in kinderliederen, tijdens een uitstap naar een inspirerende plek zoals een kerk of een bos… Kinderen kunnen zich zonder enige moeite verplaatsen in de situatie van een dier, een ander kind, of zelfs een levenloos voorwerp… Bij kinderen wekt verwondering vlug interesse. Ze worden met iets geconfronteerd dat hun volledige aandacht krijgt. Iets dat ze nog niet kunnen plaatsen maar zich voordoet als belangrijk. Dit hoort bij verwondering. Het roept ook vaak ontzag of respect op.

Verwondering is een ontvangende houding waar kinderen helemaal geen moeite mee hebben. Ze stellen zich open voor wat zich aandient en er gebeurt van alles aan hun binnenkant. Hun verbeeldingskracht wordt enorm aan het werk gezet. Ze proberen vanuit die verwondering te bevatten wat je in feite niet kan bevatten. Ook als je weet dat de regenboog niet meer is dan de breking van het licht in druppels, blijft er iets van verwondering. Er zit een element in dat je niet kan bevatten. Hoe kan de wereld zo in elkaar zitten dat het dit schouwspel oplevert?

Maar, ergens op weg naar de volwassenheid verliezen de meesten van ons die onbevangenheid. Gaandeweg wordt het vuur van de verwondering gedoofd: de dingen zijn nu eenmaal wat ze zijn, er is niets nieuws onder zon. En dat is spijtig. Verwondering geeft het leven kleur, helpt om onze grenzen te verleggen en spoort ons aan om valse zekerheden in vraag te stellen. Boeiend!
In haar boek ‘Ode aan de verwondering’ houdt Caroline Pauwels een bezield pleidooi om opnieuw met die kinderlijke blik naar de wereld te kijken. In wetenschap en in kunst maar ook in de grote en kleine momenten van de dag.

Jawel, ook vandaag is de wereld, ondanks alles vol wonderen.
Eén voorbeeld: De grootsheid van de natuur kan een mens overweldigen. Ze is een bron van schoonheid die ons tot verwondering kan brengen, dankbaar kan stemmen, aandacht en respect kan oproepen.
Verwondering laat ons de dingen, mensen, gebeurtenissen in een ander licht zien. Hoe dikwijls heb ik mezelf niet betrapt dat ik niet goed meer weet wat ik op de wandeling zag, omdat ik bezig was met een of ander probleem.
Met andere ogen kijken, is dat niet wat de verhalen uit de Bijbel, en bij uitstek de verhalen over Jezus, ons proberen te leren? Jezus’ optreden is een aaneenschakeling van verhalen over ‘anders kijken’. Opdat we zo recht zouden doen aan de mensen, aan de wereld en aan onze relatie met wat Jezus Zijn Vader noemt.
Verstilling is ook een mooie weg naar verwondering en daar kan de adventsperiode ons bij helpen.

 

 Jesaja 11, 1-9

Een telg van Isaï
Een twijg ontspruit aan de stronk van Isaï,
Een telg ontbloeit aan zijn wortels.
De geest van de Heer rust op hem,
Een geest van wijsheid en inzicht,
Een geest van beleid en sterkte,
Een geest van kennis en ontzag voor de Heer.
Hij ademt ontzag voor de Heer.
Hij spreekt geen recht naar uiterlijke schijn
En hij doet geen uitspraak op grond van loze geruchten;
Hij geeft de geringen hun recht
En de armen in het land krijgen een eerlijk vonnis.
Hij kastijdt de verdrukkers met de roede van zijn mond
En de slechte mensen doodt hij met de adem van zijn lippen.
Gerechtigheid draagt hij als een gordel om zijn lendenen,
En trouw als een gordel op zijn heupen.
De wolf en het lam wonen samen,
De panter vlijt zich neer naast het bokje,
Het kalf en de leeuw weiden samen:
Een kleine jongen kan ze hoeden.
De koe en de berin sluiten vriendschap,
Hun jongen liggen bijeen. De leeuw eet stro, net als de os.
De zuigeling speelt bij het hol van de adder,
Het kind strekt zijn hand uit naar het nest van de slang.
Nieman doet nog kwaad of handel nog verderfelijk op heel mijn heilige berg,
Want de kennis van de Heer vervult het hele land, zoals het water heel de
Bodem van de zee bedekt.

 

Tweede zondag van de advent

Kennen jullie ook dat gevoel: je wordt ’s morgens wakker en ontdekt dat er weer een nieuwe dag aanbreekt. Misschien maak je dan al enkele plannen of ligt de dag al geprogrammeerd. Is de zon van de partij, dan is het nog iets makkelijker om uit dat warme bed te komen en verwonderd en positief de dag te beginnen. Ontbijten en de krant lezen. Het positief gevoel kan dan al een paar graden gedaald zijn met het minder goede nieuws dat er elke dag naar ons toekomt. Maar zie, vaak krijg je ook de kans om iets positiefs te lezen. Straks vertel ik hier meer over.

Datzelfde gevoel kwam bij mij op toen ik de tekst van Jesaja met zijn profetie las. Profetieën komen in de bijbel meestal voor na woelige en onzekere tijden, tijden van oorlog, hongersnood. Wanneer het water bijna aan de lippen staat zijn er mensen die zich hebben teruggetrokken, gevast, gebeden, en tot zekere inzichten zijn gekomen. Bidden een oplossing voor vele zaken? Denken we maar aan de zuster in Vézelay die we ontmoetten op onze Dominicusreis dit jaar: de oplossing of vraag ging telkens vooraf met vier dagen gebed, dan overleg en er kwam een besluit uit de bus. Bidden kan je alleen maar soms lukt het nog beter wanneer je dit met anderen kunt doen. Ik zal nooit vergeten dat iemand van de familie in een kleine veldkapel voor mij luidop gebeden heeft tijdens een moeilijke periode. De woorden die mij tekort schoten heeft zij voor mij vertaald en waren helend.

Jesaja zal zich vermoedelijk ook teruggetrokken hebben, gevast en gebeden hebben voordat hij vertelt over een supermens die zal komen, een twijg ontsprongen aan de stronk van Isaï, waar de geest van de Heer op rust met een geest van beleid en sterkte, kennis en ontzag voor de Heer. Iemand die recht zal spreken en de armen een eerlijk vonnis zal geven. Hij draagt gerechtigheid als een gordel om zijn lendenen.
Dan vervolgt hij met een lieflijk, verwonderlijk, prozaïsche tekst over bijna onmogelijke taferelen. Alle wilde dieren die een gevaar kunnen vormen gaan voor de mens en de tamme dieren gaan met elkaar vredig om, er komen geen bloederige taferelen aan te pas.

Kunnen wij dat ook? Mijn verwondering was groot toen ik in de krant een artikel las over Jeruzalem, een toneelstuk.  Twee acteurs komen uit totaal verschillende opvoedingen. De één is een moslim, geboren in Jeruzalem, een stad waar je niet aan religie kunt ontsnappen, zegt hij. Hij heeft 2 zoontjes, noemt zichzelf niet echt gelovig maar volgt de gewoonten van een goede moslim verder op. Houdt Ramadan en viert Offerfeest op vraag van zijn moeder die haar kleinkinderen graag de rituelen en de zin van de islam wil doorgeven. Hij staat stil bij wat vergeving betekent in zijn geboorteland dat bezet wordt door Israëliërs.
De andere acteur is een vrouw, komt uit een atheïstisch gezin, gehuwd met een praktiserende protestantse man. Ze heeft drie kinderen. Zij vertelt verhalen aan de kinderen terwijl haar man samen met de kinderen bidt. Zij probeert te begrijpen waarom haar vader zich vlak voor zijn vroegtijdige overlijden toch nog zalven liet. Ze delen hun twijfels en standpunten en discuteren over hun verschillen en willen niet in een zwart-wit discussie overgaan. Het hele stuk is een oefening in luisteren. Hun besluit is dat jongeren terug belangstelling krijgen in religie. Het is interessant om de verschillen tussen gelovigen en ongelovigen te zoeken op een respectvolle manier, zonder in zwart-wit discussies te vervallen. Religie, vinden zij, is maar een probleem op het ogenblik dat het politiek gebruikt wordt.

Ik ben verwonderd bij zo een initiatief. Ik vind het hartverwarmend te zien dat er wonderbaarlijke initiatieven genomen worden in moeilijke tijden die op een vredige manier de verschillen tussen culturen en geloof uitdiepen om daarna een bewuste keuze te kunnen maken.

Maria heeft ook keuzes moeten maken in haar leven. Een jong meisje van eenvoudige afkomst krijgt in haar huisje te horen dat ze uitverkoren is om een heel bijzondere baby te krijgen. Een baby die de naam Emmanuël zal krijgen en waar de geest van de Heer op rust. Maria zal eerst wel verbaasd geweest zijn met zo een boodschap. Maar ze is eerder verwonderd om de keuze die op haar valt. Een gewoon meisje, niet gehuwd, nog geen man gekend en zwanger… Ze aanvaardt de woorden en looft de Heer haar God om zoveel eer. In tijden van onrust wordt een kindje verwacht dat recht zal laten zegevieren en het zal opnemen voor de zwaksten. Ze bewaart de toekomst van haar baby in haar hart.

Advent een tijd van wachten, verwachten, niet alleen om verwonderd in het licht van de lichtjes van de adventskrans en de kerstboom te kijken maar om in donkere dagen een positieve boodschap te horen zodat het licht een kans krijgt, er nieuwe kansen voor ons liggen. De komst van een kind is een wonder telkens opnieuw en laat ons daarover dankbaar zijn dat we nog kunnen verlangen en dromen.

 

 

Psalm 47

De mens, is hij niet gemaakt om te zingen
een keel die overloopt van vreugde
voeten die beweging voelen
van de hele aarde?

Zo is de mens: een lied dat zegent
een mond die genade zegt
voor alles wat leeft,
zo dichtbij mag het leven komen.

Genoemd met een naam
is de mens, en noemen doet hij
als hij opstaat, aan het werk gaat.
Groot zijn zijn werken,

groter dan wat hij verwoest.
Altijd weer stopt zijn klagen
beginnen zijn handen te zingen
dansen zijn schouders van kracht.

Geen god is de mens, geen stem beveelt.
En toch richten zijn schouders zich op
herstellen zijn handen de deuren
spelt zijn mond weer nieuwe namen.

 

(Guido Vanhercke, uit de integrale psalmbewerking Kind van eeuwigheden en van mensen, te verkrijgen door mailtje naar guido.vanhercke@telenet.be, 20euro) 

Blijf verbonden met de gemeenschap van Dominicus Gent:
via de nieuwsbrieven: https://www.dominicusgent.be/nieuwsbrief/
via Facebook ( https://www.facebook.com/Dominicus-Gent-324436994242688/)
Abonneer u nu op ons nieuw online platform: http://Bijlichten.be 
Ga er in gesprek met de auteurs van de filmpjes!

Indien u meent dat voor een bepaald object het auteursrecht van de auteur of zijn/haar erfgenamen, of het recht op afbeelding geschonden werd, neem dan contact op met ons zodat de situatie kan worden rechtgezet.