Dominicus Gent

Viering van Pinksteren

Zondag 23 mei 2021

 

Mensen van God

 

Niet als een storm, als een vloed

niet als een bijl aan de wortel

komen de woorden van God,

niet als een schot in het hart.

Maar als een glimp van de zon,

een groene twijg in de winter,

dorstig en hard deze grond-

zo is het koninkrijk Gods.

Stem die de stilte niet breekt,

woord als een knecht in de wereld,

naam zonder klank, zonder macht,

vreemdeling zonder geslacht.

Kinderen, armen van geest,

mensen gelouterd in vrede

horen de naam in hun hart,

dragen het woord in hun vlees.

Blinden herkennen de hand,

dovemansoren verstaan Hem,

Zalig de man die gelooft,

zalig de vrouw aan de bron.

Niet in het graf van voorbij,

niet in een tempel van dromen,

hier in ons midden is Hij,

hier in de schaduw van hoop.

Hier in dit stervend bestaan

wordt Hij voor ons geloofwaardig,

worden wij mensen van God,

liefde op leven en dood.

T Huub Oosterhuis

Antoine Oomen

 

 

Een fragment uit Handelingen, hoofdstuk  1 (12 – 14)

Toen keerden zij van de berg, die de Olijfberg heet, naar Jeruzalem terug. Deze ligt dichtbij Jeruzalem op sabbatsafstand.  Daar aangekomen gingen zij naar de bovenzaal waar ze verblijf hielden: Petrus en Johannes, Jakobus en Andreas, Filippus en Tomas, Bartolomeus en Matteüs, Jakobus, zoon van Alfeüs, Simon de IJveraar en Judas, de broer van Jakobus. Zij allen bleven eensgezind volharden in gebed samen met de vrouwen, met Maria, de moeder van Jezus, en met zijn broeders.

Een fragment uit Handelingen, hoofdstuk 2  (1 – 11)

Toen de dag van Pinksteren aanbrak, waren allen bijeen op dezelfde plaats. Plotseling kwam uit de hemel een gedruis alsof er een hevige wind opstak en heel het huis waar zij gezeten waren, was er vol van. Er verscheen hun iets dat op vuur geleek en dat zich, in tongen verdeeld, op ieder van hen neerzette.  Zij werden allen vervuld van de heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken, naargelang de Geest hun te vertolken gaf. Nu woonden er in Jeruzalem Joden, vrome mannen, die afkomstig waren uit alle volkeren onder de hemel. Toen dat geluid ontstond, liep het volk te hoop en tot zijn verbazing hoorde iedereen hen spreken in zijn eigen taal.  Zij waren buiten zichzelf en zeiden vol verwondering: “Maar zijn al die daar spreken dan geen Galileeërs? Hoe komt het dan dat ieder van ons hen hoort spreken in zijn eigen moedertaal?  Parten, Meden en Elamieten, bewoners van Mesopotamië, van Judea en Kappadocië, van Pontus en Asia, van Frygië en Pamfylië, Egypte en het gebied van Libië bij Cyrene, de Romeinen die hier verblijven, Joden zowel als proselieten, Kretenzen en Arabieren, wij horen hen in onze eigen taal spreken van Gods grote daden.” 

 

Pinksteren: een vrouwelijk feest

Pinksteren is in het rijtje van de grote christelijke hoogfeesten misschien wel het minst bekende. En toch is Pinksteren het feest dat deze wereld het hardst nodig heeft. Een feest van ver-beelding, creativiteit en inspiratie. Een feest dat de wereld kan verlossen harde mannelijkheid. Want Pinksteren is een feest van vrouwelijk vuur. Ik boor vandaag dus mijn vrouwelijke kant aan.

Eerst iets over de vrouwen. Bij de lezing van de tekst uit handelingen viel mij deze zin op in het eerste hoofdstuk: ‘Zij allen bleven eensgezind volharden in gebed samen met de vrouwen, met Maria, de moeder van Jezus, en met zijn broeders.’

Samen met de vrouwen en met Maria. Jezus en de vrouwen. Er is een match. Want na de dood van Jezus zijn het toch duidelijk de vrouwen die het voortouw nemen. Toegewijde vrouwen. Ze hebben Jezus tijdens zijn leven gevolgd. Goed, ik ben geen exegeet. Ik lees de bijbel nog steeds met een kinderlijke nieuwsgierigheid en verwondering. Maar ik heb toch sterk de indruk dat na zijn dood de vrouwen prominent aanwezig waren. Het christendom begon met vrouwen. Het christendom is van nature vrouwelijk. Het christendom appelleert aan onze vrouwelijke kant.

En ik lees verder in Handelingen. Het tweede hoofdstuk. We zitten nog steeds in de bovenzaal… Met de leerlingen en dus ook de vrouwen.

Het moment suprême is daar. ‘Er verscheen hun iets dat op vuur geleek en dat zich, in tongen verdeeld, op ieder van hen neerzette.  Zij werden allen vervuld van de heilige Geest.’ Hebben kunstenaars in hun werk de vrouwen daar een plaats gegeven? Als ik goed zoek, dan vind ik enkele dramatische Pinksterschilderijen waar de vrouwen centraal staan. Zelfs één van El Greco. De vrouwen staan op het voorplan. Ze staan in het centrum van het gebeuren.

Nu iets over de Geest. In het Hebreeuws is dat ‘Ruach’. Het betekent wind, ademtocht. Ruach is een vrouwelijk woord. Het zijn pas de Romeinen die er later ‘Spiritus’ van gemaakt hebben. En dat is een mannelijk woord. Zo zijn ze, die Romeinen. Rare jongens. Naar mijn aanvoelen staat Ruach dichter bij het Pinksterbeleven. Spiritus verdampt. Ruach vervult. Zij is de geest die als een moedervogel over de wateren zweeft, broedt en voedt. Ruach is een verbindende kracht. De tweede adem. Daarvan werden de vrouwen en mannen in de bovenzaal vervuld.

Ruach is vuur en adem van liefde. Met vurige vrouwen zal morgen het nieuwe Pinksteren doorbreken. Oude kerkgestalten vallen weg. Net zoals in de eerste gemeenschappen zullen toegewijde vrouwen en mannen opstaan. De dominantie van de machten in kerkelijke structuren verdampt.

Iets over verbeelding nu. Ik hou ook van Pinksteren omdat het een feest is van verbeelding, een feest van inspiratie en innovatie. In die bovenzaal zal er nogal gebrainstormd zijn. Met flipcharts en post-its. Ik ben er zeker van dat die vrouwen daar een belangrijk aandeel in hadden. Mijn verbeelding slaat nu echt wel op hol.

Wat als… Het is een gedachte waar ik graag mee speel. Ik ben een fan van het televisieprogramma ‘Wat als…’ Daar zitten echte pareltjes bij. Je wordt meegenomen in een wereld van kleine omkeringen, verrassende wijzigingen en inspirerende fantasieën. Ik deel graag 3 Pinksterfantasieën.

Wat als er geen vrouwen in de bovenzaal aanwezig waren?

Stel je voor… een beeld van een donkere bovenzaal met een grote tafel en twaalf mannen. Er zijn geen vrouwen te bespeuren. Kaarsen op de tafel. Een rokerige sfeer en aangedampte dakramen. Door enkele spleten valt wat schaars zonlicht naar binnen. Het riekt er echt niet fris. Maar dat kan je eigenlijk niet weten, want het is cinema. Er wordt door elkaar gepraat. Er wordt heftig gediscussieerd. Onderaan in beeld loopt een jaarteller. Die start bij 33. Terwijl de teller verder loopt groeien de stofnetten en stapelt de afwas zich torenhoog op. De teller loopt door naar het jaar 969.  De mannen worden ouder. Ouder dan Metusalem. Ze blijven discussiëren tot teller op 2021 staat. Overvloei naar zwart (fade to black). Einde video. Stel je eens voor dat er echt geen vrouwen waren in de bovenzaal… er zou nooit zoiets moois als het christendom ontstaan zijn.

Wat als er in de bovenzaal internet was?

Het openingsbeeld is van een bovenzaal die opgelicht wordt door schermen van laptops en smartphones. Terwijl de mannen discussiëren, tokkelen de vrouwen heftig aan Facebook-berichten op hun smartphones. Berichten worden gelekt zodat de communities daarbuiten al heel nieuwsgierig gemaakt worden. Er worden korte video’s op Youtube geplaatst. Op de website verschijnt een blogverslag van de brainstormsessies. Foto’s op Instagram veroveren de wereld. Er wordt zelfs met Tiktok geëxperimenteerd. Maar dat blijkt nog niet zo’n succes. En dan is het zover. Groot nieuws wordt de wereld ingestuurd. Er wordt gestreamd en gezoomd dat het een lieve lust is. De vertaler-apps doen hun werk in de vele talen. Iedereen kijkt gefascineerd naar het scherm waar iets wonderlijks gebeurt. Kom uit uw kot. Kom uit uw bovenzaal. Spread the word. Overvloei naar wit (fade to white). Einde video. Bij Dominicus Gent wordt er ook een beetje aan Pinksteren gewerkt. Stap voor stap.

Wat als de vrouwen in de bovenzaal influencers waren?

Een loft in het midden van een zonovergoten stad. Twaalf mannen staan buiten op het terras te roepen in verschillende talen. De camera draait de bovenzaal in. Het is een hippe ruimte. Ingericht met smaak. Ik zie Maria zitten met een tablet in de hand. De moeder van Jezus, die nog niet zo lang geleden geëxecuteerd werd, zit samen met Maria van Magdala, Maria van Jakobus, Salome en Johanna. Ze werken in stilte. Je hoort het betokkelen van klavieren. De vrouwen hebben in de stille weken na zijn heengaan het initiatief genomen. Deze vrouwen zijn de eerste influencers van de prille christengemeenschappen. Influencers hebben volgers. Hun invloed is groot. Influencers creëren ‘content’ en inspireren gedrag.

Zij inspireren andere toegewijde vrouwen en mannen van vele gemeenschappen. Er is een vurige en interactieve band met de communities. Ze zijn vertrouwd met de socialemediakanalen en bereiken vele zoekers. Ze zijn betrouwbaar. Ze besteden veel tijd aan de inhoud van hun boodschap. Ze zijn echt en authentiek. En dat wordt gewaardeerd. ‘Geliked’ zoals ze zeggen. Einde video. De muziek loopt door. We horen een lied over het waaien van de geest en hoe het aan ons vandaag gebeurt. Het lied van vandaag en morgen.

 

Het lied van vandaag en morgen

Wat altijd is geweest, het waaien van de geest
gebeurt aan ons vandaag.
Dat vuur van het begin wij ademen het in,
Gods woord dat antwoord vraagt.
Die in de stilte sprak, het noodlot onderbrak
en nieuwe wegen baande,
Hij is nog niet verstomd Hij zwaait ons toe en komt
en zegt Ik ben uw Vader.

Het meeste gaat voorbij maar meer en meer wordt Hij
de toekomst die ons wacht.
Bij Hem is geen verraad Hij zelf heeft ons gemaakt,
zijn oog is in ons hart.
Wij leven zijn bestaan, zijn ongekende naam
aanschouwen wij van verre.
Zijn zwijgen is van goud zijn woord is ons behoud
in leven en in sterven.

Als alles is volbracht zal Hij voor ons een stad
van brood en spelen zijn.
De stok die ons regeert de dood zal zijn gekeerd,
wij zullen mensen zijn.
Hij geeft een nieuw gezicht aan duisternis en licht
aan alles wat wij deden
Hij maakt zijn woorden waar, wij spreken met elkaar
een taal van hoop en vrede.

T H.Oosterhuis

M Bernard Huijbers

 

Begeestering na beproeving

Meer dan tien jaar heb ik kinderen van 12 jaar mogen begeleiden naar hun vormsel op Pinksteren. De Geest komt over hen tijdens de zalving door de vormheer en zou hen helpen om als jongvolwassenen te groeien in hun geloof. In werkelijkheid was dit meer een plechtig afscheid van de geloofsgemeenschap, maar wel met de zekerheid dat er een groot feest volgde met heel veel cadeautjes. Wat is er met al dat jong volk gebeurd? Hebben zij ergens de bevlogenheid en hun goede voornemens onderweg verloren en hebben ze die later terug opgepikt? Ik maak mij geen illusies, maar toch heb ik goede hoop en geloof ik dat de Geest verder werkt… Misschien niet onder de naam van een gelovige christelijke inspiratie. Begeestering, gedreven zijn, bewuste keuzes maken, geloven in wat je onderneemt kan ook wanneer je niet of niet meer gelovig bent. Ik herken heel wat opgegroeide kinderen van toen die maatschappelijk geëngageerd zijn. Zorg opnemen voor de zwakkeren, zich belangeloos inzetten voor projecten. De Geest of Ruach is met het blote oog niet te zien maar werkt in stilte verder. En dat stelt mij gerust. Er is nog toekomst na het Vormsel.

In de voorbereiding met Jan heb ik de mogelijkheid gekregen om dat feest van Pinksteren vanuit een ander perspectief te benaderen. Het sluitstuk van het paasgebeuren is de poort naar een nieuwe visie. De poort gaat niet dicht maar open.

Jan had het over vrouwen zoals Maria, Maria van Magdala … die als sterke persoonlijkheden naast sterke mannen stonden. De cirkel van vrouwen en mannen die zich na de dood van Jezus teruggetrokken hebben in veiligheid. Ze komen tot het besef dat ze met de erfenis van Jezus meer kunnen doen dan herinneringen ophalen, elkaar troosten en steun verlenen. Tot dat moment kunnen we het beeld gebruiken van een gesloten luciferdoosje. Binnen in de groep zat een groot potentieel van mannen en vrouwen die zijn boodschap zou uitdragen. Het vraagt moed om die enclave te doorbreken, wetende dat ze misschien uitgelachen kunnen worden. Wetende dat hun leven op het spel staat.

Pinksteren was dan het moment dat het hen helder voor de geest kwam. Iemand had de eerste lucifer aangestoken. Dit was een ogenblik van licht in de duisternis. Anderen vonden dit een verademend perspectief. De lucifers gingen van hand tot hand en werden aangestoken. Er was licht en inzicht voor allen.

De deuren moesten open voordat er vuur in de ruimte kon ontstaan en de rook verstikkend werkte. Mannen en vrouwen stonden op, hebben hun rug gerecht, hebben afscheid genomen van elkaar en zoals de wind kan waaien zijn ze vertrokken in verschillende richtingen met een missie: het verspreiden van het ‘Woord van mijn Vader’ zoals Jezus hen bijbracht.

Kennen wij vandaag nog mensen die met eenzelfde begeestering na een zware beproeving, verdriet of negatieve ervaring genezing vinden en naar buiten komen om anderen te helpen? Om anderen te steunen en te inspireren in een moeilijke periode van hun leven? In de ‘Zondagskrant van 9 mei las ik een interview met Laurence van Bree. Zij is de mama van Luna. Luna is het meisje dat in 2006 door Hans Van Themsche werd doodgeschoten, samen met haar Malinese oppas N’Doei. Een andere mevrouw overleefde de aanslag. Twee willekeurige slachtoffers omdat Van Themsche boos was op de wereld.

Voor de ouders van Luna was het verlies enorm en de jaren die erop volgden spaarden het koppel niet. Ze gingen uit elkaar en het restaurant dat ze samen uitbaatten, ging op de fles.

Maar na twintig jaar kijkt Laurence met opgeheven hoofd de toekomst tegemoet. Ze wil aan de mensen tonen dat het haar lukt uit een cocon te komen en dit met anderen te delen. Laurence heeft de poort naar het leven geopend. Ze heeft een lucifer aangestoken om andere mensen te steunen en te helpen. Wat een sterke persoonlijkheid is ze geworden.

Dichter bij huis. In het weekend wandelen we met ons gezin vaak in de omgeving van Bottelare. Rond de kerk is er een klein kerkhof. Het nodigt uit om er even door te lopen. Sofie Lippens ligt er begraven (kleindochter van Roger en Diane). Ze werd weggerukt uit dit leven na een verkeersongeval. Sofie bleef 16 jaar oud op 16 december 2009.

Het graf wordt nog altijd bezocht. Verse bloemen, keitjes, juweeltjes, gedichten zijn er neergelegd als een spoor van herinneringen. Ik belde deze week Roger op om zijn toelating te vragen om over Sofie te getuigen. Hij vertelde dat er elk jaar een wandeltocht wordt gemaakt als herinnering aan Sofie. De ouders verzenden uitnodigingen en meer dan 100 mensen nemen deel. Het leven gaat verder, vrienden zijn ouder geworden, kinderen zijn gekomen en toch is de ontmoeting van mensen die Sofie gekend hebben belangrijk gebleven … Sofie is er niet meer maar ze leeft verder in het hart van velen, ze inspireert nog altijd om samen te komen, herinneringen op te halen, troost te vinden en het leven te vieren, zorg te dragen voor elkaar en elkaar graag te zien. Koen en Katrien, de ouders van Sofie, hebben vanuit hun verdriet de kracht gevonden om een actie te ondernemen, steun en plezier te vinden bij de ontmoeting van jonge mensen die geen zestien zijn gebleven zoals Sofie die bewuste dag in 2009. Ze studeerden, werken, leerden een partner kennen en kregen kinderen. Geen jaloezie maar in het volgen van die andere jonge mensen vinden ze kracht om open te staan voor ontmoeting. Sterke mensen zijn het….

Vermoedelijk kennen jullie nog veel mensen met lucifers die aangestoken worden en zo met velen samen een echt licht vormen dat uitstraalt, energie geeft, verbinding maakt…

 

 

Uit uw hemel zonder grenzen
komt Gij tastend aan het licht
met een naam en een gezicht
even weerloos als wij mensen.

Als een kind zijt Gij gekomen,
als een schaduw die verblindt,
onnaspeurbaar als de wind
die voorbijgaat in de bomen.

Als een vuur zijt Gij verschenen,
als een ster gaat Gij ons voor,
in den vreemde wijst uw spoor,
in de dood zijt Gij verdwenen.

Als een bron zijt Gij begraven,
als een mens in de woestijn.
Zal er ooit een ander zijn,
ooit nog vrede hier op aarde?

Als een woord zijt Gij gegeven,
als een nacht van hoop en vrees,
als een pijn die ons geneest,
als een nieuw begin van leven.

T Huub Oosterhuis

M Floris van der Putt

 

 *

 

Kom in mij, win, ontwapen mij.

Zie mij, doe mij aan.

Weersta mij, wacht mij, delf in mij.

Ontdooi mijn naam,

ontraadsel mijn bestaan.

Kom in mij, maak geluid in mij,

dood is diep in mij,

versteend mijn stem – ontsta in mij,

doe pijn, doorgloei mij,

leef mij, licht in mij.

Kom uit mij, scheur mij, kind van mij,

mens in mij ontwaak.

Ontvang mij, overschaduw mij.

En ga met mij

waar niemand met mij gaat.

Huub Oosterhuis

Lassius 1553

 

Tafeldienst

In de duisternis van de dood

werd hij een licht voor onze wereld.

Zo gedenken wij hem.

In Jezus mogen we zien:

wat goed is, recht, elkaar bevrijden

 

Op de laatste avond met vrienden samen,

deed hij wat hij altijd gedaan had.

Hij nam brood om te delen en zei:

Zo ben ik. Gebroken.

Mijn leven is het,

gegeven in uw handen.

Neem het aan.

 

Hij nam een beker met wijn.

Hij dankte God, Zijn Vader,

die in hem voltooide

wat sinds mensenheugenis begonnen was.

En zei: Dit is de beker

van Gods verbond met elke mens.

Mijn trouw en liefde voor u allen

en het lijden dat ik moet doorstaan,

zijn er het teken van.

Drink hiervan.

Denk aan mij telkens gij hiervoor samenkomt

En leef zoals ik u heb voorgedaan.

 

Slotgebed

Ik noem hem niet.

Zijn namen zijn veelvoudig.

Soms zie ik hem

Begeesterd, voor een menigte.

Of elders, toegewijd,

Bescheiden en in stilte.

Hij buigt zich over vragen,

Leert om oog in oog te staan,

Verschijnt op straathoeken

Waar anderen gehaast voorbijgaan,

Ziet altijd wel een ogenblik te vinden.

Wat moet hij met voorschriften

Of dogma’s?

Hem gaat het om wat

Mensen samenbrengt.

Zijn woorden breken niet,

Ze wachten, tasten, luisteren

En zoeken eenklank.

Er is een kracht in hem

Die de beweging kent

Van desondanks en niettemin.

Wetend van ontoereikendheid,

Gaat hij zijn weg

In zacht vertrouwen.

 

Naar wat hij doet,

Naar wat hij droomt

Mat hij in alle talen heten:

‘verbindingsmens’.                                                   

 

Kris Gelaude

 

 

 

Gij zijt voorbij gegaan

Gij zijt voorbijgegaan,

een lichtspoor in de nacht.

De vonken van uw naam

zijn ogen in ons hart.

In flarden hangt uw woord

om onze wereld heen,

wij leven in U voort,

wij zijn met U bekleed.

Gij zijt voorbijgegaan,

een voetspoor in de zee.

Gij zijt te ver gegaan,

Gij zijt een mens te veel.

Gij zijt voorgoed, Gij zijt

verborgen in uw God.

Geen stilte spreekt U uit,

ondenkbaar is uw dood.

Gij zijt voorbijgegaan,

een vreemd bekend gezicht,

een stuk van ons bestaan,

een vriend, een spoor van licht.

Uw licht is in mijn bloed,

mijn lichaam is uw dag,

Ik hoop U tegemoet

zolang ik leven mag.

T Huub Oosterhuis

M Jean Tabourot

 

Blijf verbonden met de gemeenschap van Dominicus Gent:
via de nieuwsbrieven: https://www.dominicusgent.be/nieuwsbrief/
via Facebook ( https://www.facebook.com/Dominicus-Gent-324436994242688/)
Abonneer u nu op ons Youtube-kanaal ( https://www.youtube.com/channel/UCBCXMCRb0cNw8Dd3tMc9elQ)

Indien u meent dat voor een bepaald object het auteursrecht van de auteur of zijn/haar erfgenamen, of het recht op afbeelding geschonden werd, neem dan contact op met ons zodat de situatie kan worden rechtgezet.