Palmzondag: overweging in corona-tijden

Dominicus Gent

5 april 2020

‘Blijf in uw kot’ Palmzondag vieren…

 

Deel jouw palmtak-moment met Dominicus Gent

Maak een foto van jouw palmtak-moment.
Is het buxus, laurier of zowaar een echte palmtak?
Gewoon achter het kruisje in de woonkamer?
Op een speciale plaats in de tuin?
Of als bladwijzer in een boek?
Een foto en een verhaal,
een gebed, een wens, een overweging…

deel het met ons:

– bij de palmzondagpost
op onze Facebookpagina <Dominicus Gent>

– of bezorg je foto en tekst
via nieuws@dominicusgent.be

Of alleen een tekst mag ook…

 

 

Marcus 11, 1-11 : De intocht in Jeruzalem

Toen zij Jeruzalem naderden in de richting van Betfage en Betanië op de Olijfberg, zond Hij twee van zijn leerlingen uit met de opdracht: “Ga naar het dorp daar voor u, en bij uw binnenkomst is het eerste dat ge zult vinden een veulen dat vastgebonden staat en waarop nog nooit iemand gezeten heeft; maakt dat los en brengt het hier. En als iemand u de aanmerking maakt: Wat doet ge daar? antwoordt dan: De Heer heeft het nodig, maar Hij stuurt het spoedig weer hier terug.” Zij gingen weg en vonden een veulen vastgebonden aan een deur, buiten op straat. Ze maakten het los, maar sommige mensen die daar in de buurt stonden riepen hun toe: “Wat doet ge daar, om zo maar dat veulen los te maken?” Ze antwoordden zoals Jezus hun had gezegd en de mensen lieten hen ongemoeid. Ze brachten het veulen bij Jezus, legden er hun mantels overheen en Hij ging erop zitten. Velen spreidden hun mantels op de weg uit, anderen groene takken die ze in het veld gekapt hadden. De mensen die Hem omstuwden, jubelden: “Hosanna; Gezegend de Komende in de naam des Heren;  Geprezen het komende koninkrijk van onze vader David! Hosanna in den hoge!”  Zo trok Hij Jeruzalem binnen, de tempel in. Nadat Hij er alles in ogenschouw had genomen, keerde Hij, omdat het al laat was, met de twaalf naar Betanië terug. 

 

Hosha Na: help nu…

Zeer velen uit het volk spreidden hun mantels uit op de weg, terwijl anderen de weg bedekten met twijgen die zij van de bomen hadden gesneden. De mensen die Hem omstuwden, jubelden: “Hosanna Zoon van David, Gezegend de Komende in de naam des Heren! Hosanna in den hoge!”

Ik kende, tot nu, het begrip ‘Hosanna’ uitsluitend in de christelijke betekenis. Hosanna, hosanna als een jubelkreet, gejuich en gezang van het volk bij de intrede van Jezus, de nederige koning, in Jeruzalem. Het is een uitroep die vandaag nog steeds weerklinkt in feestelijke palmzondagvieringen.

Maar in de Joodse context heeft het woord een andere betekenis. In het Hebreeuws wordt Hosha Na in twee aparte woorden geschreven. Het betekent letterlijk: Help nu, red nu, verlos nu, kom ons helpen, … Die betekenis plaatst de evangelietekst die op palmzondag wordt gelezen in een heel ander perspectief. Red ons, bevrijd ons. Maar van wat en wie? Van de Romeinse tirannie? Van de onderdrukking en het verraad? Van zelfzucht en eigenbelang?

 

Drie palmzondagbeelden

Palmzondag is voor mij een ervaring van beeld en klank. Volle straten. Vele geluiden. Ritmisch scanderen en chaotisch gedruis. Sterke klankbeelden met vele lagen. Palmzondag is voor mij een beklijvende ervaring vol tegenstrijdigheden. Ik wil graag 3 palmzondagbeelden met jullie delen.

Afstand: Ik zie op vele Palmzondagiconen Jezus afgebeeld staan op een ezel. In het midden van het plaatje, maar een beetje eenzaam en verkeerd begrepen tussen de massa, het volk. Alsof er een afstand is, niet te overbruggen.

Op weg naar zijn afwijzing: Ik zie het schilderij ‘De blijde intrede van Christus in Brussel’ van James Ensor. Een juichende carnavalstoet vol maskers, karikaturen en fanfare stormt bedreigend op de kijker af. Je moet al goed kijken om in het midden van die stoet Jezus op de ezel te herkennen. Niet alleen, want omringd door de massa. Wel eenzaam en wat miskend, zittend op een ezel. Om de verkeerde reden feestelijk ingehaald. Met de foute verwachtingen van redding en ongepast feestgedruis. Op weg naar zijn afwijzing.

Om zegen en alle goeds: En vandaag zie ik in de straten de witte lakens als wuivende palmtakken, die de redders zullen onthalen. Als witte mantels uitgespreid op de weg waar straks verplegers, artsen, vuilnismannen, vrachtwagenchauffeurs, poetspersoneel en huishoudhulpen in een bonte stoet zullen voorbijtrekken. En ik hoor het corona-applaus en de ketelfanfare die ‘s avonds om 8 uur uit de ramen van de huizen als hosanna galmt. Hosanna als gejuich en gezang. Als waardering voor zieken en zorgers. Maar ook als ‘red ons nu’. Als een smeekbede om zegen en alle goeds. Hosha Na. Red ons nu. Zegen mij. Zegen ons allen… het is palmzondag. Een dag als geen ander.

 

Zegen ons

Vandaag zegenen we in de viering traditioneel palmtakjes en nemen ze mee naar huis en naar onze naasten van wie we weten dat we er hen blij mee  maken.

Wat betekent dat: zegenen?  In onze christelijke traditie betekent het dat over iemand of iets ‘goed gezegd wordt’ (benedicere), of een gebed zeggen en daardoor extra betekenis geven. Zoals het palmtakje dat achter een kruisbeeld of op een bijzondere plek bewaard wordt om het huis te zegenen. Palmtakje waarmee we afscheid nemen van onze lieve overledene als we een kruis maken aan de kist. Palmtakje tenslotte dat op Aswoensdag verbrand wordt om met de asse ons te zegenen: ‘Gedenk o mens, dat gij van stof en as zijt. Wees gezegend in Zijn Naam.’

Verbonden in een ritueel. Dit gebeurt binnen een ritueel met mensen die met aandacht en verbondenheid dat ritueel meemaken. Het gezamenlijk beleven maakt dat het ‘alledaagse’ gegeven overstegen wordt, geladen met een symbolische betekenis.

Het is de werkelijkheid van voorwerpen of gebaren een dimensie geven die boven dat alledaagse uitstijgt en – voor wie zich daar mee verbonden voelt – een steun en houvast kan zijn in moeilijke momenten.

Verbonden door een palmtakje. Dit jaar kunnen we niet bij elkaar komen om palmtakjes te wijden binnen een viering. We kunnen wel, elk op onze eigen plek, een takje buxus, laurier, rozemarijn, of…. tijdens een klein ritueel zegenen door er een gebed over te zeggen en ze te besprenkelen met water. Een kaars kan aangestoken worden.

We kunnen de evangelietekst lezen en een lied zingen en dit in verbondenheid met de gemeenschap van Dominicus.

Dragen we zo elkaar en zegenen we elkaar door deze moeilijke periode van afzondering.

 

 

Gij Ene die ons roept

Moge deze groene tak
hier gebracht
en besprenkeld met water
levenskracht betekenen,
beeld van nieuw leven in eenheid,
teken van verbonden-zijn

(water sprenkelen)

Moge de groene tak ons voeren
naar de plek van de eerste ontroering,
het oudste wonder:
dat wie het leven krampachtig vasthoudt
het verliest
maar wie zijn leven geeft
bron van eeuwig leven wordt

(water sprenkelen)

Moge deze tak een jaar lang herinneren
aan wat  Heilig is,
aan die mensen die wij hoog dragen
en tegelijk aan onze beperkte draagkracht
en standvastigheid als enkeling

(water sprenkelen)

Moge een groene tak tenslotte

ook gezegend worden in
de huizen en de harten van de mensen
die ons dierbaar zijn.
symbool staan voor ons engagement
en voor hoop en vertrouwen
dat leven verdergaat
over elk dood punt heen.

(water sprenkelen)

Amen  

 

Deel jouw palmtak-moment met Dominicus Gent. Maak een foto van jouw palmtak-moment. Is het buxus, laurier of zowaar een echte palmtak? Gewoon achter het kruisje in de woonkamer? Op een speciale plaats in de tuin? Of als bladwijzer in een boek? Een foto en een verhaal, een gebed, een wens, een overweging…

Deel het met ons: bij de palmzondagpost op onze Facebookpagina <Dominicus Gent>
Of bezorg je foto en tekst via nieuws@dominicusgent.be … Of alleen een tekst mag ook…