Dominicus Gent

Hemelvaart

Donderdag 14 mei 2015

Welkom in de tweede viering in de reeks over Godsbeelden. En is Hemelvaart niet het gedroomde feest om rond dit thema te vieren?
De vreugde van Pasen klinkt 50 dagen lang en kleurt intussen elke zondag. Veertig of vijftig dagen? Daarover is discussie. De Bijbel houdt van beide getallen. Veertig jaar duurde de tocht uit Egypte naar het Beloofde land; veertig dagen verbleef Jezus in de woestijn. Gedurende een periode van veertig dagen verscheen hij aan zijn leerlingen. Hemelvaart, de veertigste dag, is zijn laatste officiële verschijning aan de elf. Maar de Paasvreugde verstilt niet na Hemelvaart. De veertigste dag richt ons naar de vijftigste, naar Pinksteren. Dan worden de vruchten van Pasen geplukt.De paaskaars wordt op Hemelvaart niet gedoofd. Ze blijft branden… Laten we ze samen aansteken.

Bijbellezing Handelingen 1, 4 – 11
Toen hij eens bij hen was, droeg hij hun op : ‘ Ga niet weg uit Jeruzalem, maar blijf daar wachten tot de belofte van de Vader, waarover jullie van mij hebben gehoord, in vervulling zal gaan. Johannes doopte met water, maar binnenkort worden jullie gedoopt met de heilige Geest’ Zij die bijeengekomen waren, vroegen hem: ‘Heer, gaat u dan binnen afzienbare tijd het koningschap over Israël herstellen?’
Hij antwoordde: ‘ Het is niet jullie zaak om te weten wat de Vader in zijn macht heeft vastgesteld over de tijd en het ogenblik waarop deze gebeurtenissen zullen plaatsvinden.
Maar wanneer de heilige Geest over jullie komt , zullen jullie kracht ontvangen en van mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden der aarde.’
Toen hij dit gezegd had, werd hij voor hun ogen omhooggeheven en opgenomen in een wolk, zodat ze hem niet meer zagen.
Terwijl hij zo van hun wegging en zij nog steeds naar de hemel staarden, stonden opeens twee mannen in witte gewaden bij hen. Ze zieden:’ Galileeërs, wat staan jullie naar de hemel te kijken? Jezus die uit jullie midden in de hemel is opgenomen, zal op dezelfde wijze terugkomen als jullie hem naar de hemel hebben zien gaan.’

Eerste inbreng : Het is hier dat het verder gaat…
Lucas schrijft zijn zijn twee teksten, die we nu kennen als zijn evangelie en de handelingen der apostelen, ongeveer rond het jaar 80. In alle geval is er al een hele tijd versterken tussen de dood van Jezus en het moment van neerschrijven.
En de eerste christengemeenschappen kampen in die tijd met een probleem: ze zijn er altijd vanuit gegaan dat Jezus zeer spoedig zou terugkomen. Dat het einde der tijden binnenkort zou komen. Dat alles zijn voltooiing zou vinden.
Maar Jezus kwam maar niet terug. Het gewone leven met al zijn spanningen, conflicten, materiële en emotionele problemen kwam weer op de voorgrond.
Je kan je voorstellen dat er veel vragen rezen: wat moesten ze geloven van die boodschap van Jezus? Was hij wel wie men verkondigde? Hoe moest het verder als Jezus niet terugkwam? Wie had het voor het zeggen?
Lucas probeerde op die vragen een antwoord te formuleren in het bovenstaande stukje.

Op de eerste plaats wil hij duidelijk maken dat Jezus ons een uniek beeld heeft gegeven van God. Dat door de manier waarop Jezus leefde God te zien was. En dat doet hij door een beeld te gebruiken dat alle mensen uit die tijd onmiddellijk verstonden. Lucas laat God zelf Jezus opnemen in de hemel, tot bij Hem. Dat is maar enkele bevoorrechten voorbehouden. Je moet al iets speciaals zijn om dat te mogen meemaken. Natuurlijk naar de hemel, iedereen weet toch dat God daarboven woont. De wolk is een symbool voor de aanwezigheid van God, zoals we zien als God in een wolk voorgaat in de woestijn, of Mozes die in de wolken de tien tafelen ontvangt..
De hemelvaart van Jezus is een bekrachtiging van het feit dat God werkzaam was in de manier waarop Jezus leefde, omging met de mensen, in wat hij zei. In zijn rebelsheid tegen mensen die de wet boven de liefde stellen. Jezus legitimiteit wordt dus door God zelf gegeven, zegt Lucas. Je kan gerust vertrouwen dat hij het geloven en het volgen waard is. Aan Jezus valt er niet te twijfelen.

Tweede punt: hoe moet het nu verder als Jezus niet weerkeert? Als de droom van een nieuwe aarde wel eens lang op zich zou kunnen laten wachten? Het is alsof het einde in zicht was en het nu plots op de lange baan wordt verschoven. Je moet dan je focus veranderen zegt Lucas. En dat doet hij door twee engelen ten tonele te voeren die de leerlingen aanmanen niet langer naar de hemel te blijven ‘staren’ . Staren heeft iets passiefs in zich, iets van stilstaan en afwachten tot er iets verandert.
Neen, ze moeten de blik richten op het hier en nu. Het is hier dat het verder gaat. Ze moeten in alle geval geen energie steken in het wachten tot Jezus het koningschap van Israël herstelt. Dat ligt bij God, zegt Jezus. Maar wat of hoe dan wel?
Kijk zegt Lucas: er is de belofte van Jezus net voor hij opgenomen wordt, dat hij zijn geest zal zenden. De Geest die hen zal bezielen met Jezus kracht, met zijn visionair elan. Daarmee zullen allen die in hem geloven en de Geest ontvingen het werk van Jezus verder zetten. Jezus zal met Pinksteren niet ten persoonlijke titel weerkomen, wel in gaven van zijn Geest. Op deze manier is Jezus teruggekomen, op deze manier zal het verder gaan, zegt Lucas. Verder in de handelingen vertelt hij dan hoe dat in zijn werk is gegaan. Tot op de dag van vandaag mogen we geloven dat die Geest ons bezielt.

Dat ook wij mogen bezield worden met die Geest zingen we uit in het lied Kom in mijn klein bestaan…

Tweede inbreng : over loslaten en toelaten…
Ik begin met een psalm. Een stukje uit “Boerenpsalm” van Felix Timmermans.
“Toen op een avond boer Wortel kijkend naar de sterren, aan zijn pastoor vroeg waar nu eigenlijk de hemel was, antwoordde deze: “In de oneindigheid, Wortel, in de oneindigheid van God, ver boven de verste ster misschien. We mogen ons niet laten bedriegen door de stoffelijke wereld. Misschien is de hemel rond ons, want wat God is, is ook de hemel; dat is toch wat wij leren: wij zwemmen in God. De kwestie is niet waar hij is, maar dat hij er is.”
Dat sluit aan bij de laatste woorden in het evangelie van Mattëus. Het is een belofte die Jezus doet aan zijn apostelen, en dus ook aan ons: “Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding van de wereld.”

Zoiets zeggen ook die twee mannen in witte gewaden: wat staan jullie naar de hemel te kijken? Jezus, die uit jullie midden in de hemel is opgenomen, zal op dezelfde wijze terugkomen als jullie hem naar de hemel hebben zien gaan.’
De hemelvaart van Jezus is dus geen afscheid, integendeel. Het is vieren dat je de mens Jezus niet los kan zien van God. Het is een vieren van de blijvende aanwezigheid onder ons van Jezus-met-God-verbonden. En het is vieren dat het hier en nu te doen is.

Hemelvaart gaat over loslaten en toelaten. Over het loslaten van vastgeroeste godsbeelden. Over toelaten dat het niet over later gaat maar over hier en nu. Sta daar niet te wachten tot God zal ingrijpen, maar ontdek God in jezelf en in de ander, zoals Jezus dat deed. De weg die naar God leidt, voert naar de mens. Ik herken God in de ander.

En zo zitten we bij Levinas: ‘Mijn oneindige verantwoordelijkheid ontspringt in de absolute waarde van het gelaat van de ander.’ Schrijft hij. Dit gelaat nodigt mij uit tot verantwoordelijkheid. Het oneindige openbaart zich uitsluitend in het gelaat van de ander.
De Ander is voor Levinas de weerloze, kwetsbare mens die appel doet op mijn verantwoordelijkheid. De verschijning van het weerloze gelaat van de Ander kan mij ertoe bewegen de zorg voor het eigen zijn te vergeten. Vanuit dat perspectief is Hemelvaart ook het feest geworden van onze solidariteit, van ons engagement, van de hemel op aarde die we voor elkaar moeten zijn. Geïnspireerd door Jezus die het visioen van God met de mensen ten gronde heeft begrepen. Hemelvaart is het feest van een samenleving waar ieder tot zijn recht mag komen, de minsten het eerst.

Hemelvaart gaat niet over het oude maar richt zich op het nieuwe. Het gaat “over nieuwe dingen”. In het Latijn vertaald is dat “Rerum Novarum”. Hemelvaart maakt van ons verwachtingsmensen. Hemelvaart roept ons op om met open blik en beide voeten op de grond in de wereld te staan. Om ons bewust te zijn van onrecht, armoede en geweld. En dat we ons daar niet bij willen neerleggen. Hemelvaart roept ons op om vraagtekens te plaatsen bij de onwaarden die ons worden opgedrongen. Roept ons op om te werken aan verandering van onderuit. Hemelvaart roept op om los te laten en toe te laten.
En Hemelvaart gebeurt vandaag, hier en nu. In de Zuidpoort, bij Victoria de Luxe, De Blezante Doeners, in deze gemeenschap, in De Sleutel, en andere bijzondere plekken… Het zijn organisaties waarbij heel wat hemelvaartmensen uit deze gemeenschap betrokken zijn.

En daarom moet ik van u zingen zolang ik leef. Ik kan het niet laten. Een hemelvaartpsalm: Psalm 146

Vrije inbreng
Tijd voor stilte, gebed, maar ook voor uw inbreng. Uw getuigenissen over Hemelvaartmensen, over verwachting en solidariteit.

Uitnodiging tafeldienst
Mensen hebben altijd al behoefte gehad aan beelden en symbolen om uit te drukken wat niet in woorden te zeggen valt. Zo is deze tafel een symbool voor wat ons hier elke zondag weer bijeenbrengt: de verbondenheid met elkaar en met wie wij God noemen. Aan deze tafel zitten we samen met alle aanwezigen, maar we nemen ook hen mee die er vandaag niet bij kunnen zijn. Als symbool voor hen die ons zijn voorgegaan en met wie wij verbonden blijven over de dood heen, steken we de kaarsjes aan. We denken ook aan allen waar ook ter wereld die zich in de voetsporen van Jezus inzetten voor een rechtvaardiger wereld.
Aan deze tafel willen we ons leven delen met elkaar, ons geloof, ons vertrouwen, onze vreugde, maar ook onze twijfels, ons verdriet en gemis. We willen hier breken en delen zodat we verder kunnen leven, zoals Jezus ons eens heeft voorgedaan.

Tafelgebed : Gij die weet wat in mensen omgaat…

Onze Vader

Vredeswens
Daar waar mensen hun beelden kunnen loslaten om te zien waar het echt op aan komt, waar het hem om te doen is, in grote en kleine stappen die we zetten, daar wordt een stukje vrede gevestigd. Wensen we elkaar deze vrede.

Communie

Slotlied
Zegen uw mensen die hier nu zijn en al uw mensen waar ook ter wereld. Doe lichten over ons uw aangezicht en geef ons vrede. Wij zingen tot slot: Gij levende eerste en laatste…