Dominicus Gent

Viering van zondag 6 augustus

Feest van de Heilige Dominicus

 

Welkom aan allen, voor het eerst, of trouw elke zondag aanwezig. Als reiziger tussen twee vakanties, wat rust zoekend of blij dat deze zondag afwisseling brengt in het dagelijks aan Gent en huis gebonden leven.
Halfweg de vakantie is het tijd om vakantie-ervaringen uit te wisselen. Maar geen alledaagse. Dat doen we omwille van de gedenkdag van Dominicus, stichter en bezieler van de Dominicanen. Een feest dat we elk jaar graag blijven vieren. Hij is mede bron van inspiratie voor onze gemeenschap. Wij willen daarvan getuigen. Maar dé bron van leven is Jezus zelf. Daarom steken wij de paaskaars aan, als teken van onze verbondenheid.

Bij een feest –zoals deze herdenkingsdag van de sterfdatum van Dominicus- hoort een feestmaaltijd. In het evangelie van Lucas is Jezus vaak te gast en wordt er veel getafeld. Zo ook in het veertiende hoofdstuk. Jezus gaat -op een sabbat- eten bij één van de leiders van de farizeeën. Jezus ziet enkele zaken die in zijn ogen niet zo koosjer zijn en zegt daar ook het zijne van: het geruzie om de beste plaatsen bijvoorbeeld en ook over wie er uitgenodigd zijn, ‘ons kent ons’ je weet wel… Jezus is daar heel kritisch over.
We luisteren naar het vervolg van dit 14de hoofdstuk.

Evangelie Lc 14, 15-24
15 Een van de disgenoten, die dit hoorde, zei tegen Hem: ‘Wat een geluk als je eten mag in het koninkrijk van God.’ 16 Hij zei tegen hem: ‘Iemand gaf eens een groot feestmaal, waarvoor hij veel mensen had uitgenodigd. 17 Tegen de tijd dat de maaltijd kon beginnen, stuurde hij zijn slaaf eropuit om tegen de genodigden te zeggen: “Kom, alles staat nu klaar.” 18 Maar opeens begonnen ze zich allemaal te verontschuldigen. De een zei tegen hem: “Ik heb een akker gekocht en die moet ik dringend gaan bekijken; ik verzoek u mij te verontschuldigen.” 19 Een ander zei: “Ik heb vijf span ossen gekocht en ik ga ze nu proberen; ik verzoek u mij te verontschuldigen.” 20 Weer een ander zei: “Ik ben pas getrouwd en daarom kan ik niet komen.” 21 Bij zijn thuiskomst bracht de slaaf zijn meester hiervan op de hoogte. Toen werd de heer des huizes woedend, en zei tegen de slaaf: “Vlug, ga de straat op, de stegen van de stad in, en breng de armen, de gebrekkigen, de blinden en de kreupelen hier binnen.” 22 “Mijnheer,” zei de slaaf, “uw bevel is al uitgevoerd en er is nog steeds plaats.” 23 Daarop zei de heer tegen de slaaf: “Ga dan de wegen en het land op en dwing hen binnen te komen, zodat mijn huis vol raakt.” 24 Want Ik verzeker u, geen van die mensen die genodigd waren, zal van mijn maaltijd proeven.’

Overweging

Dominicanen zijn predikheren die rondtrekken om het evangelie, het goede nieuws, te verkondigen… Maar een feestmaal en niemand die zich laat zien en genodigden die met straffe taal te maken krijgen?! Goed nieuws is dat niet… Het zal je maar overkomen…
En soms overkomt mensen effectief iets gelijkaardigs als we de kranten mogen geloven. Ergens in de VS lieten niet de genodigden maar de bruidegom het afweten terwijl zaal en catering betaald waren. De bruid nam een gelijkaardig besluit als de meester in de parabel. Ze contacteerde een stichting die families van zieke kinderen gratis opvangt in de buurt van het hospitaal en vroeg of zij in de plaats wilden komen eten en drinken. 175 vrijwilligers daagden op en maakten er een hartverwarmende avond van. “Het is een rotte situatie, maar ik heb er het beste van gemaakt”, zegt het meisje. “Deze mensen maken het verschil. Het voelt alsof ik er een nieuwe familie bij heb en ik sta te popelen om zelf te gaan helpen. Het is een andere vorm van liefde, maar daarom niet minder belangrijk.”

De schriftgeleerden uit de parabel kennen hun Bijbelse visioenen, kennen Gods droom over de toekomst. Eén van de beelden daarvan is dat de geschiedenis zal uitlopen op een feestmaal, op een groot feest. Wanneer iemand aan Jezus’ tafel opmerkt: ‘wat een geluk als je eten mag in het koninkrijk van God’…..is Jezus het volmondig met hem eens. Dat is nl. het toekomstperspectief van de bijbel, goed gekend bij deze intelligente farizese groep: de geschiedenis die uitloopt op een feestmaal.

Jezus echter maakt met deze parabel aan de godsdienstige leiders rond de tafel duidelijk dat er wel eens heel andere mensen in die toekomst van God delen dan zij denken. De Farizeeër die dit uitspreekt dacht misschien vooral aan zichzelf en zijn soort mensen, de vrome Joden. Want God was, -in het denken van een Farizeeër –, vooral begaan met hen, zij zouden in die toekomst van God de beste plaatsen hebben.
Maar de mensen die aan de parabelmaaltijd deelnemen zijn heel andere mensen dan die welke de Farizeeër in gedachten heeft. Zij die het eerst uitgenodigd zijn – ‘het eigen volk’ – sluiten zichzelf buiten. Zij die vervuld zijn van zichzelf en van wat ze te doen hebben en gepresteerd hebben … zij blijven buiten staan.
En diegenen waarvan de farizeeën vinden dat ze niet goed genoeg zijn: de godsdienstig mislukten, zij die moreel gefaald hebben, de blinden en gebrekkigen, zij zitten wel aan de maaltijd van God. We mogen niet vergeten dat men in die tijd een rechtstreekse band zag tussen ziekte als straf van God en dat het dus heel gedurfd is van Jezus om te vertellen dat net die mensen uitgenodigd moeten worden en dat men deze mensen moet gaan zoeken tot in de kleinste steegjes, want daar verstop je je als schaamte je deel is.
Daarna worden zelfs mensen van buiten de stad–een beeld voor de heidenen, de niet-Joden –uitgenodigd aan tafel. Een doelgroep die helemaal buiten beeld is voor de Farizeeën en waarvan zij overtuigd waren dat die ook wel buiten beeld waren van God.

Dominicus heeft in de 13e eeuw een belangrijke rol gespeeld in de tafel-uitnodiging van deze laatste groep: de buitenstaanders, de ketters van zijn tijd.
Maar daarover straks meer na het schriftlied dat onze levende traditie verklankt. Een lied dat het Jezusverhaal verbindt met dat van H. Dominicus en dat van onszelf.

 

Mijmering: vakantie ànders (over Dominicusreis)

Op je vakantie op de Dominicaanse Republiek geniet je elk moment van de heerlijke zon langs de exotische kustlijn. De witte stranden en wuivende palmbomen maken van je vakantie het paradijs.
Het Caribisch eiland biedt meer dan enkel zon, zee en strand. Bewonder de prachtige natuur in het nationale park. Dit stukje paradijs herbergt mysterieuze grotten, flamingo’s, reigers en pelikanen. Echte avonturiers wagen zich aan een beklimming van de Pico Duarte, het hoogste punt van de Caraïben. Ook perfect voor windsurfers dankzij de uitdagende golven.
Je vakantie Dominicaanse Republiek wordt helemaal top met ons. Boek vandaag nog en geniet van zomerse prijzen

Of ontsnappen in de stad
Op reizen staat geen maat. Er enkele dagen op uit trekken werkt soms even rustgevend als drie weken weg zijn.
Op citytrip gaat uw innerlijke ‘foodie’ helemaal los, snuift u van cultuur en architectuur terwijl de pleinen, terrassen en bars om de hoek liggen, of gaat u shoppen in kleine boetieks in nog kleinere straten. Van een meesterwerk in een museum tot een trendy shoppingwijk: een stad is een wereld van ontdekkingen en een feest voor alle zintuigen.
Dankzij ….. logeert u bovendien in een prachtig hotel. Als u ons ook uw vlucht toevertrouwt, dan geniet u op Brussels Airport van een voorkeurbehandeling én van de lounges met een hapje en een drankje.

Zo helemaal anders was de uitnodiging voor onze eerste Dominicusreis, enkele jaren terug….een mail van Bea, de reisleidster met een aanbod voor Prouille en Fanjeaux, 2 plaatsen in de Franse Languedoc. Ik vertel zo dadelijk wat het met mij heeft gedaan.
Maar om te begrijpen waarom wij tweemaal naar de Katharenstreek reisden, moet ik toch kort even het geheugen opfrissen, en Dominicus situeren
Dominicus, geboren in Spanje, vertrok na zijn wijding met de bisschop van Osma. De paus echter stuurde ze terug met de uitdrukkelijke opdracht om de cisterciënzer monniken te gaan helpen die in de Zuid-Franse landstreek bezig waren de ketterse Albigenzen weer op het rechte pad te krijgen.
Vanuit Prouille, waar wij verbleven, trok Dominicus rond om onder de Katharen te kunnen werken. In datzelfde jaar startte hij eveneens met een klooster voor vrouwen.
In 1207 nam Dominicus, de leiding van deze beide groepen op zich. Het was hem intussen zonneklaar geworden, dat hij geschoolde helpers nodig had: goed opgeleide priesters, die in discussies hun mannetje zouden staan en die net als de Katharen aan versterving, boete en gebed zouden doen, maar dan binnen het kader van een meer gezonde theologie en geloofsopvatting. Immers in een tijd dat de meeste geestelijken meer aandacht hadden voor uiterlijke rijkdom dan voor de rijkdom van hart, hechtten de gewone mensen meer geloof aan predikanten die hun woorden kracht bijzetten met een indrukwekkende levenswijze, zoals de Katharen met hun overdreven vasten- en boetepraktijken, dan aan ijdele verkondigers in protserige gewaden en fantastische luxe. En de weinigen die wel in armoede leefden, zoals de cisterciënzers, hadden te weinig scholing.
Zo stichtte Dominicus in 1215 de orde der predikheren, die reeds een jaar later door paus Honorius III officieel werd goedgekeurd. De leden ervan worden ook wel naar hun stichter dominicanen genoemd.
In de loop van de geschiedenis zijn de dominicanen over de hele wereld uitgegroeid tot een van de meest verspreide en invloedrijke kloosterorden.

Dit belangrijk stuk geschiedenis laat me toe iets meer te vertellen over onze eigen tocht naar de geschiedenis van de katharen en de Dominicanen.
Ik geef enkele persoonlijke indrukken van mijn 2 reizen naar ginds. Het is nl in datzelfde Prouille en Fanjeaux dat de Dominicusreizen hun vaste stek hebben (hadden…)
Raf De Keyzer, prof emeritus te Leuven, vertelde de geschiedenis niet enkel vanuit het perspectief van de Katharen, maar verplichtte zichzelf en ons ook het standpunt van Dominicus te interpreteren. Want er is een spanningsveld tussen het Jezusbeeld van de Katharen en dat van de Dominicanen. Een tweede spanningsveld is er tussen oorlog en vrede. Dominicus echter was een bewuste pacifist. Hoe kan ik mijn boodschap van verzoening verkondigen in een context van polarisatie, uitsluiting en vervolging? Ook nieuw in die tijd was het spanningsveld tussen geloof en rede.
Ikzelf ben getroffen door het beeld van Dominicus in de Jakobijnenkerk van Toulouse. Geen heilige meer een menselijke Dominicus. Zijn geest en spiritualiteit kwamen opnieuw tot leven. Ook Montségur is een topmoment. Afschuwelijk hoe broeders en zusters in datzelfde geloof, als ze geen verraad wilden plegen, geen andere keuze hadden dan de brandstapel. In zo’n vredig landschap hebben Christenen elkaar uitgemoord. Dan word je opnieuw geconfronteerd met het verschrikkelijke gedrag van mensen in naam van hun geloof. Hoe geschiedenis zich herhaalt. Ook de mooie momenten van bezinning en gebed aan de gedenksteen. Even deugddoend als de morgenbezinning, een viering en de gebeden op bijzondere plaatsen. Kortom, topmomenten van religieuze, spirituele aard, van verzoening en vergeving…. Kregen een meerwaarde door de groep, en dat vanaf dag één.

Het was mijn eerste groepsreis, en hoewel ik eigenlijk liever in een kleine groep reis, heeft het me getroffen hoe iedereen op zijn of haar manier bijgedragen heeft tot een mooi groepsgebeuren. Alle vooroordelen die ik had, werden omgebogen. Het was een mooie ervaring. Het is zeker niet de klassieke reis, met veelal overbodige luxe. Er zijn de sobere maar lekkere maaltijden, het reizen per bus en in groep (dus rekening houden met anderen), zeker niet uitslapen en luieren. Kortom je bent geen toerist als vele anderen. Maar je trekt letterlijk “in de voetsporen van Dominicus“.
Bij sommige vrienden, of in mijn klantenkring keken ze meestal wat meewarig. Dominicus achterna, is voor velen een brug te ver…. Voor mij, voor ons was het eerder op adem komen om het jagen en presteren in het alledaagse opzij te zetten.
De vrijheid en vrijmoedigheid van Dominicus, de vrijheid die wij ervaarden tijdens ons verblijf inspireren tot vrij-leven. Daarvan mogen getuigen is het mooiste reisverslag….
Danklitanie

Heilige Dominicus,
Lieve mens Dominicus,
Wij danken voor jouw inspirerend voorbeeld
– Omdat je inspeelde op omstandigheden en mensen, vooral op de noden van je tijdgenoten.
– Omdat je ten diepste bewust was deel te zijn van iets wat groter is dan jezelf.
– Omdat je volhield en trouw bleef aan de taak die eerder toevallig op je weg was gekomen.
– Omdat je geloofwaardig leefde en overtuigend sprak.
– Omdat je steeds uitnodigde tot gesprek en mensen probeerde te winnen met vriendelijkheid en door studie onderbouwde argumenten.
– Omdat jouw diplomatische omgang met kerkleiders zorgde voor structuren waarbinnen predikheren tot op vandaag het Goede Nieuws bestuderen en verkondigen.
– Omdat je verzoenend optrad in een tijd die veel geweld kende.

Heilige Dominicus,
Lieve mens Dominicus,
Wij leren van jou hoe vruchtbaar paradoxen kunnen zijn:
– Dat gehoorzaamheid vrij maakt om met grote vanzelfsprekendheid te doen wat moet gedaan.
– Dat je tegelijk een doel scherp voor ogen kan houden én je plannen kan aanpassen aan de lastige onzekerheden.
– Dat een goed humeur belangrijk is en niet betekent dat de nood van anderen je niet aangrijpt.
– Dat je evangelische armoede kan beleven zonder wereldvreemd of lichaam-vijandig te zijn.
– Dat je overtredingen streng kan bestraffen maar op zodanig liefdevolle wijze dat niemand er door van streek raakt.
– Dat je meer leert vanuit de ervaring dan vanuit vooraf bedachte theorieën.
– Dat voor gelovigen van ketters iets te leren valt.

Goede God, geef dat wij de tekenen van deze tijd lezen zoals Dominicus die van zijn tijd heeft gelezen en dat ook wij met grote vrijmoedigheid, volgehouden ijver en een goed humeur doen wat moet gedaan zoals uw dienaar Dominicus ons heeft voorgedaan.
Welkom aan tafel
Bij feest en vakantie hoort een maaltijd. Brood en wijn: symbolen voor wat ons leven geeft, van onze verbondenheid, letterlijk en figuurlijk.
Een tafel: 4 stokken en een grote plank. Meer is er niet nodig om samen te zitten, leven te delen door met elkaar woorden, brood en wijn te delen. De plaats waar verbondenheid kan groeien.
Verbondenheid met iedereen aan de tafel, maar ook met hen die afwezig zijn, en een warme plaats innemen in ons hart. Zij die er om een of andere reden niet bij kunnen zijn, zij die ons voorgingen in de dood, maar ons leven doorgaven, voor hen steken we de kaarsjes aan in de doopschaal.

Vandaag noemen we heel in het bijzonder Gerard Braet, Gentse Dominicaan die voor de Gentse universitaire parochie veel betekend heeft in de periode voor de zondagvieringen een aanvang namen en die de laatste jaren behoorde tot de communiteit van Knokke. Hij was mede-initiatiefnemer van de dominicusreizen waarover we het daarnet hadden. Gerard werd gisteren begraven. Moge zijn inzet, zijn prediking eeuwigheidswaarde krijgen. Moge zijn familie en medebroeders getroost worden door de rijkdom van dit gegeven leven.

Herdenken we vandaag ook de slachtoffers van de Hiroshima-atoombom…

Al deze mensen zijn voor ons als brood en wijn. Voedsel om op weg te gaan.

Gezegend Gij die op de avond voor je lijden en dood brood hebt genomen, het gezegend hebt, gebroken en gedeeld zeggende: “Neem en eet, dit is mijn lichaam, gegeven voor u”

Je nam ook een beker met wijn, zegende die en gaf hem rond:
“Drink hiervan, dit is mijn bloed, voor u.
Blijf deze gebaren herhalen tot mijn gedachtenis,