Dominicus Gent
Viering van Aswoensdag
22 februari 2023 

 

Van harte welkom vanavond.
Een bijzondere avond.
Als christenen starten we vandaag de vasten. Een tocht van 40 dagen op weg naar Pasen toe. Een periode waarin we de kans en de tijd krijgen om stil te staan bij een aantal vragen: Wie ben ik? Wat wil ik in het leven? Wat wil ik en kan ik veranderen?
Geen gemakkelijke vragen en nog minder eenvoudig om je leven als je het wenst te heroriënteren.

Gelukkig hebben we de mogelijkheid om in gemeenschap daarover na te denken en elkaar te steunen in onze voornemens.
We starten Aswoensdag alvast met hem samen te vieren, te luisteren naar inspirerende woorden en ons hoofd met as te bestrooien.

H. Verbanck verwoordt het als volgt:
Vandaag beginnen we
Aan een stevige tocht
Pasen is het einddoel.
Zes weken zijn we onderweg
Van halte naar halte.
Regelmatig staan we stil
Om bij te tanken
En ballast weg te gooien.
Val je onderweg in panne,
Herstel dan wat er mis loopt.
Nu en dan klimt de weg
En moet je een handje bijsteken.
Vasten is een moeilijke tocht!
Onderweg kom je mensen tegen,
Je kruist ze
Of ze trekken samen met je op.
De ingrediënten van
De vastentijd zijn:
Verinnerlijking,
Versobering
Verzoening
En solidariteit.

Laten we de Paaskaars aansteken in het licht van die Ene die altijd bij ons is.

 

Blijf niet staan

Blijf niet staan bij het verleden.
Klamp je niet krampachtig vast
aan de tijd die is vergleden,
aan het leed dat moest doorleden,
aan het kleed dat niet meer past.

Open je ogen, je oren, je deuren.
Zie er gaat iets nieuws gebeuren,
iets wat iedereen verrast.

Ja, ik ga iets nieuws beginnen,
iets wat diep in de aarde broeit.
Als een bron zal het ontspringen,
om mijn glorie uit te zingen,
in de dag die open bloeit.

Open je hart en je ogen, je oren.
Zie er wordt iets nieuws geboren:
zaad dat sterft en graan dat groeit.

Blijf niet staan bij wat in ’t donker
van de eeuwen is vergaan.
Steden die in puin verzonken,
hele werelden verdronken.
Hier en daar een steen bleef staan.

Open je deuren, je oren, je ogen.
Zie er is iets nieuws ontloken.
Richt je op en neem het aan.

T. Oda Swagemakers – M. Lieven Termont

 

Lezing: Mt 4: 1 – 11
De Geest bracht Jezus naar de woestijn. Daar zou de duivel proberen om Jezus te laten zondigen. Veertig dagen en nachten was Jezus in de woestijn zonder iets te eten. Hij had erge honger gekregen. Toen kwam de duivel naar hem toe en zei: ‘Jij bent toch de Zoon van God? Zeg dan dat deze stenen in brood moeten veranderen!’ Maar Jezus antwoordde: ‘In de heilige boeken staat: «Alleen van brood kan een mens niet leven. Maar hij leeft van elk woord dat God spreekt.»’ Toen nam de duivel Jezus mee naar Jeruzalem. Hij zette hem op het dak van de tempel, en hij zei: ‘Jij bent toch de Zoon van God? Spring dan naar beneden! Want in de heilige boeken staat: «God geeft zijn engelen de opdracht om je op te vangen. Je zult je voet niet stoten tegen een steen.»’ Maar Jezus zei: ‘In de heilige boeken staat ook dit: «Je mag de Heer, je God, niet uitdagen om zijn macht te bewijzen.»’ Daarna nam de duivel Jezus mee naar een heel hoge berg. Hij liet hem alle machtige koninkrijken van de wereld zien, en hij zei: ‘Ik geef jou al die koninkrijken. Maar dan moet jij voor mij knielen en mij eren.’ Maar Jezus zei: ‘Ga weg, Satan. In de heilige boeken staat: «Kniel alleen voor de Heer, je God, en vereer alleen hem.»’ Toen ging de duivel weg, en meteen kwamen er engelen om voor Jezus te zorgen.

 

De beelden van de carnavalsvierders in Aalst hebben we uitgebreid op televisie tijdens het journaal kunnen bekijken. Een traditie die Aalstenaars voor geen geld willen missen. Drie dagen uit de bol gaan, je verkleden in iemand die je in het dagelijkse leven niet bent. Groepen mensen werken maanden op voorhand aan hun praalwagen of thema van hun carnavalsgroep in een sfeer van vriendschap en verbondenheid. En als het moment er is kunnen ze zich overgeven aan de flow van carnaval in een massa volk. Gisteravond bij de verbranding van een strooien pop op de Aalsterse markt is er menig traantje gevloeid bij de carnavalisten, want de drie mooie dagen zijn voorbij en voor velen wacht er een leegte en een ontnuchtering waar je enkele dagen moet van bekomen. De maskers vallen af……

Dan is er Aswoensdag, een periode waarin christenen oproepen tot soberheid, boetedoening, heroriëntering, luisteren naar je hart en naar de woorden uit het evangelie die ons kunnen inspireren om dit pad van vastentijd op een zinnige manier uit te lopen.
Het masker dat we dagelijks dragen krijgt barstjes, het valt in kleine stukjes uit elkaar en valt misschien helemaal af….Wat kunnen we dan zien?
Zijn we wel diegene die we diep in ons hart willen zijn?
Neem ik genoeg tijd om eens stil te staan bij de kleine dingen van het leven?
Voel ik mij verbonden met de natuur, de aarde?
Is er rust in mijn hoofd, hart en ziel?
Kan ik soberder leven, ballast over boord gooien en genieten van minder?
Kan ik weerstaan aan de eisen die de maatschappij van mij verlangt?
Hoe weersta ik aan de verleiding van overbodige boodschappen en materiële hebbedingen?

In het evangelie hebben we kunnen horen hoe Jezus op een cruciaal punt in zijn leven zich terugtrekt in de woestijn om te vasten en na te denken voordat hij beslist om zich publiekelijk te uiten. Vasten stelt je lichaam en geest op de proef. In de woestijn is er bijna geen mogelijkheid om toe te geven aan verleidingen die je geest komen tarten wanneer je vast. Je wenst gefocust te zijn op essentiële vragen waarmee je de woestijn bent ingetrokken.

Toch probeert de duivel Jezus te verleiden met stenen die brood kunnen zijn, met een koninkrijk waar hij erkend zou worden. Wanneer je extreem vast is het mogelijk dat je misschien gaat hallucineren, je ziet dingen die je er niet zijn. De duivel bij Jezus was er om hem op de proef te stellen. Zag hij werkelijk een verdorven personage dat hem een resem verleidingen voorschotelde? Was hij nog sterk genoeg om de voorgestelde zaken te negeren en eraan te verzaken? In denk daarbij aan een uitspraak van Dixie Dansercoer, die op de lange en eentonige tocht door het Noordpoolgebied zin kreeg in een glas vers fruitsap. Hij wist heel goed dat het een onmogelijke wens was, maar het beeld bleef hem een hele tijd achtervolgen. Het was pijnlijk. Door bij zichzelf te blijven en over die drang te praten met zijn reisgezel kon hij die gedachte opzij zetten. Maar het duiveltje met zijn verleiding had wel op zijn schouder gezeten.

Na zo een beproeving kom je er sterker uit. Kunnen wij in de vasten ook de kans grijpen om antwoorden te vinden op onze vragen om ons beter te voelen, voldoening te hebben in de veranderingen die we wensen in ons leven, ze te mogen voelen en te ondergaan tijdens zo een spirituele tocht?

Laten we elk voor onszelf eens opsommen welke verleidingen we willen weerstaan en welke veranderingen we in ons leven willen tot stand brengen. Misschien bereiken we ze met mondjesmaat te bereiken, maar gesterkt door een 40dagen-tocht in onze eigen woestijn krijgen we de kans om onze maskers een beetje af te pellen

 

Groot is de wereld
en lang duurt de tijd,
maar klein zijn de voeten
die gaan waar geen wegen gaan,
overal heen.

T: Huub Oosterhuis M: Bernard Huijbers

 

Ritueel met asse 

“Van stof en as zijt gij, wees als een mens gezegend.”

Aswoensdag, begin van de vastenperiode. Vasten kunnen we beleven als een periode van soberheid, reflectie en verbondenheid. Het is goed om regelmatig te reflecteren op onze levensstijl, patronen te doorbreken, je prioriteiten opnieuw te vinden, destructieve gewoontes los te laten en levengevende gewoontes te versterken. We kunnen ons als het ware her-ijken.
Daarbij kunnen we ons telkens de vraag stellen: is dit ook goed voor de aarde en de mensen? Is dit goed voor de komende zeven generaties?
Tegelijk beseffen we dat wij niet de directe grote klimaatvervuilers zijn maar dat we indirect in systemen zitten die alleen niet gemakkelijk te doorbreken zijn. Maar als we met één vierde zijn om het anders te willen, dat er dan een kentering kan komen. Bij banken, ondernemers, politiek. Klein zijn onze voeten, en onze voetstappen, maar ze gaan overal heen als we gemotiveerd zijn om dat te doen.

Veertig dagen tijd kunnen we beleven als een voorbereiding om iets van het Paasmysterie te kunnen ervaren. Onszelf wat lichter maken, transparanter, met meer licht in onze ogen en in ons hart.
Reflecteren mag een boeiende zoektocht zijn, niet alleen om uit te vinden wat er niet klopt, maar ook om te vinden wat er wèl bestaat en je nog niet kent. Iets uitproberen, iets nieuws beginnen geeft energie.

We gaan op weg en we gaan de weg samen, we kunnen ons elke zondag opnieuw verbinden met elkaar, en we weten dat er nog zoveel anderen zijn die ook op die weg naar Paasmysterie gaan.
We willen dit tastbaar maken. Paule ging creatief aan het werk met doek, verf en assen. In navolging van de hongerdoeken die er vroeger in de kerken gehangen werden tijdens de vasten, en de hongerdoeken uit Zuid-Amerika die we kennen uit de jaren 1990, reiken we een beeld aan van een vage weg. Hij kan gegaan worden door vele kleine voeten en zo een duidelijke volgbare weg worden. We nodigen jullie uit om met ons mee te gaan.

Asse staat in de Bijbel symbool voor boetedoening. Maar assen zijn ook bijzonder om twee eigenschappen. Assen kunnen gebruikt worden om te reinigen: het glas van de stoof, de laarzen in de jeugdbeweging werden er ook mee gepoetst.
Assen zijn heel licht, met het kleinste zuchtje wind zijn ze weggevlogen. Boeren zijn vertrouwd met nog een andere kwaliteit: na een brand is de grond nadien zeer vruchtbaar. Assen bevatten mineralen die vruchten groter maken en bloemen helderder van kleur.
We leggen de klemtoon op deze laatste positieve eigenschappen van assen en we strooien een beetje as op ons hoofd als teken dat we ons laten reinigen en vruchtbaar maken.

De assen die we hier hebben zijn van de palmtakjes die we vorig jaar meegenomen hebben met een beetje versterking van verbrand zuiver hout. We zeggen een gebed over de assen en daarna nodigen we jullie uit om bij ons te komen en wat op jullie hoofd te laten strooien.

Groot mysterie,
Zie ons hier bijeen deze avond.
Wij beginnen aan een tocht van 40 dagen.
Een tocht die vooral een innerlijke queeste zal zijn. Wij willen onszelf en onze structuren bevragen en kijken welke stappen we kunnen nemen naar een leven dat vruchtbaar, licht en gezuiverd is.
We doen dit samen, we inspireren en bemoedigen elkaar.
We laten assen op ons hoofd strooien om onszelf te herinneren aan de kwaliteiten van de asse: reinigen en vruchtbaar maken. We herinneren ons ook aan de lichtheid van de assen: ook wij zijn gemaakt uit stof en zullen zo teruggegeven worden aan de aarde.
We zegenen deze assen dat ze ons een teken mag zijn van de weg die we willen gaan.

We gaan rond met de assen
“Van stof en as zijt gij, wees als een mens gezegend.”

 

Die mij droeg op adelaarsvleugels

Die mij droeg op adelaarsvleugels
die mij hebt geworpen in de ruimte;
en als ik krijsend viel
mij ondervangen met uw wieken
en weer opgegooid
totdat ik vliegen kon
op eigen kracht
op eigen kracht

T: Huub Oosterhuis M: Bernard Huijbers

 

Tafeldienst

Wij mogen samen aan tafel gaan en in navolging van Jezus dit brood en wijn delen met elkaar, als teken voor een nieuw verbond met hem.
We gedenken allen die niet meer bij ons zijn en in de dood zijn voorgegaan en steken kaarsjes aan voor hen. En we branden een kaarsje voor iedereen die vandaag de weg naar Pasen toe in woord en daad gaat.

We zingen samen als tafelgebed: RONDGANG BIJ HET DELEN

Slechts het brood dat wij te eten gaven zal ons verzadigen.
Slechts de gevangene die wij verlosten zal ons bevrijden.
Slechts het gewaad dat wij wegschonken zal ons bekleden.
Slechts de zieke die wij bezochten zal ons genezen.
Slechts het water dat wij te drinken gaven zal ons verkwikken.
Slechts het woord dat leed verzachtte zal ons troosten.

T: Tullio Consalvatico M: Bernard Huijbers

God,
Wij danken U voor uw onvergetelijke zoon
Die alles heeft volbracht wat menselijk is,
Ons leven, onze dood-
Die zich met hart en ziel
Gegeven heeft aan deze wereld.

In de nacht waarin hij werd overgeleverd,
Heeft hij brood in zijn handen genomen.
U dank gezegd, het brood gebroken
En aan zijn vrienden uitgedeeld
Met de woorden:
Neemt en eet
Dit is mijn lichaam voor u.
Doe dit tot mijn gedachtenis.

Zo nam hij ook de beker,
Sprak een dankgebed uit en zei:
Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed,
Dat voor u en voor allen wordt vergoten
Tot vergeving van zonden.
Telkens als gij deze beker drinkt
Zult gij het doen tot mijn gedachtenis.

Onze Vader
Vredeswens 
Iedere dag weer loslaten
Wat leven tegenhoudt
Wat beperkt
Wat bang maakt
Iedere dag weer oog hebben voor
Wat leven stimuleert wat openheid schept
Wat vertrouwen geeft
Iedere dag weer onderweg
Van hebben naar zijn. (Peter Müller)

Met deze woorden wensen we elkaar moed, doorzetting, zachtheid toe in de komende vastentijd.
Vrede zij met jullie.

Communie 
 
Dominicaanse zegenwens

Moge God de Vader ons zegenen
moge God de Zoon ons heel maken
moge de Heilige Geest ons verlichten
en ons ogen geven om mee te zien
oren om mee te horen
en handen om Gods werk mee te doen
voeten om mee te lopen
en een mond om woorden van verlossing te
preken
en moge de engel van de vrede over ons waken
en ons tenslotte leiden door Gods genade
tot in het eeuwig koninkrijk
Amen.

 

Lied om mee te gaan.

Wij moeten gaan; aan ’t lied van bevrijding
voegden we weer een eigen refrein,
zagen rondom de glans van herkenning
hoe we elkaar tot Verbondgenoot zijn.
Vonden het Woord, eerder gehoord,
Als nieuw bron op eigen terrein.

Laten we gaan. Geloof in de zegen
die onze God steeds toegezegd heeft,
in niemandsland soms worst’lend verkregen
maar die ons hoop, moed en waakzaamheid geeft.
Neem van hier mee, het vaste idee
Licht blijft de kern, vaak tastend beleefd.

Neem bij het gaan de mantel van vrede
die we behoedzaam om mogen slaan,
waarin de Naam vol kleur is geweven,
vage beschutting in mensenbestaan.
In de woestijn, vruchten en wijn:
vrede en zegen! Laten we gaan.

T: Gonny Luijpers M: Herma Bulder