Dominicus Gent

Allerzielen: onze lieve doden…

Vrijdag 1 november 2024

 

Hartelijk welkom aan u allen hier in de kerk en ook thuis.

Jullie kiezen ervoor om Allerheiligen en Allerzielen te vieren als een feest van leven, gedachtenis, licht, warmte, ruimte. En dat doet ons deugd.

Moge op deze dag de verwondering over een einde dat geen einde is in ons hart doorbreken. Moge de gestalte van het Eeuwige Licht die alles zichtbaar maakt ons in dit uur nabij komen. Ontsteken we de Paaskaars.

Ik lees nu een gedicht van Vasalis.

Teder en jong, als werd het voorjaar
maar lichter nog, want zonder vruchtbegin,
met dunne mist tussen de gele bladeren
zet stil het herfstgetijde in.

Ik voel alleen, dat ik bemin,
zoals een kind, iets jongs, iets ouds,
eind of begin? Iets zo vertrouwds
en zo van alle strijd ontheven-
niet als een einde van het leven,
maar als de lente van de dood.

De kruinen ijl, de stammen bloot
en dit door stilte en mist omgeven.

 

Er liggen dode, afgevallen bladeren op de grond in onze kerk. We hebben de gelegenheid gehad om er door te stappen en zo het knisperen en kraken van de dode bladeren te voelen. De bomen die in de lente beloftevol hun nieuw blad ontplooien en groeien tot wasdom in de zomer, krijgen in de herfst geen voedend sap meer. De taak van het blad is vervuld, het verkleurt en sterft langzaam af. Bij een zucht van de wind dwarrelt het zachtjes naar beneden en vormt zo een kleurrijk tapijt. Maar hier stopt het niet – dit is niet het einde. Het dode materiaal vormt humus, voedsel voor nieuwe beloftes, nieuw leven. De frisse bloemen in de lente!

Ook wij zijn in staat om in verbondenheid over de grenzen van tijd en ruimte, over de grens van afwezigheid, ja zelfs over de grens van de dood heen Levende Nabijheid te ervaren. De doden in herinnering brengen in deze tijd van het jaar wil zeggen dat we de overledenen : onze vader, moeder, zoon, dochter, buurvrouw, medestudent, partner, kleinkind, vriend, alle slachtoffers van natuurrampen – geweld en oorlog; dat we die overledenen opnieuw binnenbrengen.
Her-inneren als opnieuw aanwezig brengen in ons diepe innerlijke – in onze persoonlijke beleving en in de beleving van de gemeenschap.

Het leven trekt smalle kringen
die deinen van morgen tot avond-rood
Maar wijder, veel wijder deint onze dood
met duizend herinneringen.

 

Ter overweging: Het bordje Einde… (Toon Tellegen)

De sprinkhaan heeft aan de rand van het bos een winkeltje.
Hij wenst dat zijn klanten altijd tevreden naar huis gaan met hun aankoop. Hij heeft werkelijk alles te koop, met uitzondering van de zon en de maan. Voor alle aankopen werd er niet betaald, dat kon niet volgens de sprinkhaan.
Weemoed of verdriet of heimwee naar vroeger kon je er wel vinden. “Daarom verkocht hij ervan maar een klein beetje, omdat teveel verdriet of weemoed te pijnlijk was. Een klein beetje heimwee naar vroeger, ook al wist niemand wat vroeger was, er was nog niemand daar ooit geweest. De sprinkhaan verkocht alleen heimwee ernaar. Aan de muur van zijn winkeltje hing er een bord ‘ EINDE’. Het bordje raakte maar niet verkocht, niemand wou het.”
Uiteindelijk gooide de sprinkhaan het bord in het bos. De mier en de eekhoorn vinden het op hun pad, zijn nieuwsgierig en gaan ze op zoek naar de betekenis van het woordje ‘EINDE’.
Einde is een woord dat heel veel betekenissen heeft. Einde van de straat, einde van mijn neus, einde van deze viering, einde van het leven? Heel wat vraagtekens want wat is er na het einde? Is het iets definitiefs? De mier en de eekhoorn komen erachter dat er na elke waarneming nog iets anders te ontdekken valt.

1 november is een dag dat mensen samenkomen en speciaal denken aan de mensen die ons voor zijn gegaan. Of je gelovig bent of niet, je kan niet naast de vele, vele chrysanten kijken die voor een spotprijs van de hand gaan. Je zet toch wat bloemen op het graf van je geliefde als teken dat je ze niet vergeten bent. Misschien ontmoet je kennissen op de begraafplaats en haal je herinneringen van familie, bekenden of vrienden en deel je dit met hen.

Rouwen en verdriet delen mag vandaag. Neem er je tijd voor lees ik in krantenartikels. Rouwen is helend en vraagt tijd en ruimte om dit bespreekbaar te maken en ook te delen. Want zo kom je helend uit dit proces. Dankbaarheid komt in de plaats. Dankbaar dat te mogen rouwen om mensen die je lief hadden, dankbaar hen op je levenspad te hebben mogen leren kennen. Je stelt vast dat die ander je leven een stukje heeft beïnvloed, soms zelfs veranderd. Je kan het vergelijken met een wonde die geneest en waarvan je alleen maar een litteken overblijft. Een litteken dat aangeeft dat je aan die andere was gehecht, dat die een betekenis heeft gegeven in je levensloop.
De eekhoorn en de mier hebben het ook moeten ontdekken: De zon kwam door de wolken en de golven van de rivier glinsterden.
Zij voelden dat er hoop was en dat het echte einde daar ook niet was.

Zo konden ze verder….

 

Evangelie : Johannes: 11;25-26 Bij de dood van Lazarus
Bij de aankomst van Jezus bleek Lazarus al vier dagen in het graf te liggen. Nu lag Betanië dicht bij Jezuzalem, op een afstand van ongeveer vijftien stadiën. Heel wat Joden waren dan ook naar Marta en Maria gekomen om hun medeleven te betuigen met het verlies van hun broer. Marta, die gehoord had dat Jezus op komst , was Hem tegemoet gegaan; Maria was thuis gebleven. Marta zei tegen Jezus: ‘Heer? Als U hier geweest ws, zou mijn broer nooit gestorven zijn. Maar ik weet zeker dat U ook nu nog alles aan God kunt vragen en dat Hij het U zal geven. ‘Je broer zal opstaan’, verzekerde Jezus haar. ‘Dat weet ik, ‘ zei Marta, ‘hij zal opstaan bij de opstanding op de laatste dag’. Ik ben de opstanding en het leven’ zei Jezus. ‘Wie in Mij gelooft mag dan wel sterven, toch zal hij leven; en iedereen die leeft en in Mij gelooft , zal in eeuwighied niet sterven. Geloof je dat?’ ‘Ja Heer’ antwoordde Mart, ‘ik geloof vast dat U de Messias bent, de Zoon van God, Degene die in de wereld komen zou.’

 
Toen Lazarus , een goede vriend van Jezus gestorven was, hadden zijn familie en vrienden hem al begraven. Vier dagen reeds. Een hele termijn in een land waar de temperaturen meestal hoog liggen. Marta wou Jezus de kans geven om afscheid te nemen van zijn vriend, en stiekem hoopte ze dat haar broer niet gestorven zou zijn, was Jezus in de buurt geweest. Afscheid nemen van een gestorven iemand is belangrijk om een visueel beeld te hebben hoe iemand eruit ziet na de dood. Meestal krijg je een positieve indruk omdat die persoon na lijden en pijn er nu ontspannen en sereen bijligt. Misschien nemen sommigen een foto, de confrontatie met het beeld van je afgestorven geliefde kan een hulp zijn bij het rouwproces, zegt Manu Keirse.

Hoe raar moet het niet geweest zijn dat zijn zus Marta Jezus daarover aanspreekt en hij heel laconiek zegt: ‘Uw broer is niet dood, hij zal opstaan’. Ik ben de opstanding en het leven, wie in Mij gelooft, mag dan wel sterven toch zal hij leven. Wat later bij het graf roept Jezus Lazarus tot leven.

Jezus geeft aan gelovige mensen een boodschap van hoop. Er is nog een toekomst na de dood. Wat dat leven na de dood betekent is nog nooit concreet gemaakt. Het stoffelijk lichaam heeft zijn rol uitgespeeld maar de energie die elke mens in zich draagt gaat na de dood niet verloren. Je bent pas dood wanneer je naam niet meer genoemd wordt zeggen de joden. Blijven praten over hen die er niet meer zijn die de overgang hebben gemaakt is belangrijk. De energie van veel mensen is zo bewaard gebleven. Net zoals Jezus die 2000 jaar nog altijd over de tongen gaat.
Praten over mensen die er niet meer zijn geeft een verbinding onder elkaar, geeft elkaar troost. Daarom willen we ook onze lieve doden niet vergeten en denken we aan hen elke zondag tijdens de viering maar vandaag zetten we ze speciaal in de picture door hun namen terug te noemen.

 

Ritueel met de stenen

Op een joods graf worden kleine steentjes achtergelaten. Het is een joods ritueel om te zeggen dat iemand het graf bezocht heeft.
Jaren geleden zijn we in Dominicus ook gestart met een gelijkaardig ritueel.
De naam van de overledenen van onze gemeenschap wordt op een steen geschreven op Allerzielen. Elke zondag bij de tafeldienst steken we met het licht van de Paaskaars de drijfkaarsjes aan die in de schaal met doopwater tussen de stenen liggen.
We gedenken vandaag de namen van allen die ons in hoop en vertrouwen zijn voorgegaan.
Mensen die in de voorbije jaren in het KUC en de Dominicusgemeenschap korte of lange tijd hebben meegevierd en niet meer onder ons zijn.

Ook de namen van al onze geliefden willen we hier en nu aan de vergetelheid onttrekken.
Hun leven en namen leggen we teder in de handen van de Ene die niemand vergeet.

Mag ik vragen de namen van de overledene die je wil gedenken vooraan te noemen en een steen op tafel te leggen. Sommigen hebben nu zo’n steen met de naam van uw familie, vriend, vriendin bij zich. Anderen kunnen een steen uit de mand nemen en de naam uitspreken voordat die neergelegd wordt.

Ik leg nu ook een grote steen neer voor alle overledenen van wie vandaag niemand in de viering kon zijn.En ook voor de talloze onbekende en vergeten doden overal ter wereld.
Mogen ze allen geborgen blijven in hun naam.

 

RITUEEL VAN HET LICHT 

Gij licht uit licht
bewaar hen, bewaar ons.
Dat zij die ons in de dood zijn voorgegaan
mogen zijn in uw licht.
Dat uw licht schijnt in de wereld
om onverdraagzaamheid te bannen,
om onrecht en lijden ongedaan te maken.
Dat wij onszelf laten leiden door uw licht
om elkaar tot gids te zijn
om elkaar tot troost te worden.
 

INLEIDING OP HET TAFELGEBED

We mogen aan tafel gaan.
We staan samen rond deze tafel van herinnering, van verbondenheid.
Vandaag zijn we in de eerste plaats verbonden met allen die ons voorgingen in dit leven, die ons lief waren en blijven, en die we daarnet speciaal in herinnering brachten. Voor hen steken we de kaarsjes aan/hebben we kaarsjes aangestoken.
We voelen ons ook verbonden met allen, waar ook ter wereld, die vandaag hun lieve doden gedenken.

Na Jezus’ dood, bleven de leerlingen achter met de ons zo herkenbare gevoelens van verlies, verloren zijn, pijn, gemis. Aan de tafel, waar ze herinneringen ophaalden aan wie hij was en wat hij deed, vonden ze hem terug in de eenvoudige gebaren van brood breken en wijn delen.
Door deze gebaren te herhalen brachten zij en brengen wij hem nu nog steeds in herinnering, om niet te vergeten hoe te leven en ten volle mens te worden.

 

Onze Vader

Vredeswens

Er is vandaag meer ingetogenheid wanneer we elkaar vrede toewensen; met de herinnering van onze geliefde overledenen in ons hart. Tegelijk in het besef van wat we hier en nu voor elkaar kunnen betekenen. Moge die herinneringen en dat besef ons allen bewegen tot vrede. Wensen we dit elkaar toe.

Communie

Slotbezinning 

Ik ben van de aarde
Ik ben van de aarde.
Zij is mijn moeder.
Zij baarde mij vol trots.
Zij voedde mij op met liefde.
Zij wiegde mij bij zonsondergang.
Zij bracht de wind naar mij toe
en liet hem zingen.
Zij bouwde voor mij een huis
van harmonieuze kleuren.
Zij voedde mij
met vruchten van haar glimlach.
Zij bestrafte mij
met het verglijden van de tijd.
En op het einde,
als ik ernaar verlang weg te gaan,
zal zij mij omarmen
in alle eeuwigheid.

(Anna L. Walters, Pawnee-Otoe Indiaanse)