DOMINICUS GENT

WEES WAAKZAAM! (ADVENT 1)

1 DEC 2024

 

“Wees waakzaam!” Het zal vandaag een aantal keer klinken in deze viering. We zetten de tocht in naar Kerstmis want de advent is alweer een feit!
Vervullen we dit huis alvast met hart en geest…

Vervul dit huis met hart en geest
met aandacht voor de kleinen.
Dat al wie hier naar binnen gaat
hen noemen zal de zijnen.
Wees hier opnieuw verbeeldingskracht,
geef taal en toon aan dromen.
Geef stem aan wat verborgen bleef,
laat hier Jouw Rijk maar komen.
Wees kracht en troost voor jong en oud,
dat niemand hoeft te vrezen
als hij zich inzet voor Jouw Rijk,
want dood heet daar ‘verrezen’.
T: Jan van Opbergen, M: Ons is geboren

 Advent zit heel diep in ons
als een oerdrang die zegt:
Morgen wordt het goed!

Advent is een beetje God voelen,
voelen bewegen en stampen
in het donker van ons bestaan
als wil Hij ons zeggen:
‘Ik ben er, maar jij moet Mij naar het leven dragen.’

Licht zal ons daarbij vergezellen en dat is nodig nu de dagen korter worden en de nachten langer. Woorden van hoop en daden van goedheid is waar onze wereld naar smacht.
Dat we ons hart willen openen en samenwerken aan een betere wereld voor iedereen, waar ook ter wereld, drukken we uit door de eerste kaars op de krans van groen te ontsteken.
Het vlammetje vindt aarzelend z’n weg maar het krijgt de komende drie weken gezelschap.

Wij blijven intussen wakker om de zorg voor onze naaste niet uit het oog te verliezen. Het zou kunnen dat het onze zorg niet (meer) is, maar het is dat anders wél voor veel mensen: een goede job die vervulling biedt maar ook een menswaardig inkomen. ‘Samen voor waardig werk: recepten voor armoede’ is de slogan waarmee Welzijnszorg ons bij de les houdt.

Blijf in ons het verlangen wekken
naar uw Messiaanse wereld,
die roze dageraad
met de omhelzing
van gerechtigheid en trouw.
Laten we in deze weken
de vreugde daarvan
alvast ervaren
niet gestrest
door de verwachtingen en verplichtingen
die deze tijd kan oproepen,
maar veeleer
gebrand op uw licht.

 

Lied

Licht in onze ogen,
redder uit de nacht,
geldt uw mededogen
nog wie U verwacht?

Als der mensen trooster
roepen wij U aan:
noem de namelozen
met een nieuwe naam.

Herder, wil behoeden,
wie in ’t duister valt.
Keer hun lot ten goede,
licht dat stralen zal!

Bloesem in de winter,
roze dageraad,
wees ons teken dat de
zon verschijnen gaat!

Regen uw gerechtigheid
en bevrucht de aard,
tot de trouw ontkiemt en
vrede bloeien gaat!

T: Sytze de Vries M. K.G. Finlay

 

Evangelie uit Lucas Lc. 21, 25-28.34-36 OOSTERHUISVERTALING

Jezus zei: ‘Er zullen tekenen zijn aan zon, maan en sterren en op aarde onder de volkeren verwarring, paniek om ‘het geraas van de zee en haar golven’.
Mensen zullen het besterven van angst omdat zij voorvoelen van wat komen zal over deze bewoonde wereld
want ‘de grondvesten van de hemel zullen wankelen.
Maar dan ook zullen zij zien
‘de mensenzoon die daar komt op een wolk’,
met macht en grote heerlijkheid.
Wanneer dit alles begint te geschieden,
richt u dan op, heft uw hoofden omhoog
want uw verlossing is dichtbij.
Weest waakzaam
dat je hart niet wordt beneveld in een roes van dronkenschap
en door de zorgen des levens,
dat die dag niet onverhoeds over je heen valt,
als een klap-net.
Want komen zal hij
‘over allen, waar zij ook zitten,
over heel het aangezicht van de aarde’.
Waakt dus, ieder uur, en bidt
dat gij bij machte zult zijn
te ontkomen aan alles wat geschieden zal,
dat gij staande zult blijven voor het aangezicht van de mensenzoon.

 

Bijbelse duiding

Ik heb iets met de advent. Al lang. Als kind vond ik het al fascinerend hoe we in klas, bij Zr. Incarnata, elke week een kaarsje méér mochten ontsteken op die krans van groen. Dat was het voorrecht van de jongen of het meisje die zich de vorige week extra hadden ingezet voor Welzijnszorg om een extra centje in de klasomslag te steken… Over de Schriftlezingen maakten we ons toen nog niet zo druk.

Het is nochtans bepaald niet min wat de aarde te wachten staat: Jezus lijkt wel een onheilsprofeet als hij in die evangelieperikoop van Lucas gewaagt van oorlogen, aardbevingen, hongersnoden, vervolgingen en gevangenschap. Vervolgens krijgen die verschrikkingen ook een kosmische lading: de tekenen aan de zon en de maan en de sterren. Jezus vermeldt het geweld van de zee en de hemelse machten die zullen wankelen. De zee dreigt als een nieuwe zondvloed en de harmonie van hemel en aarde vervalt in disharmonie.

Ongetwijfeld zat u met uw gedachten bij het beluisteren van de evangelist ook bij de klimaatverstoring waarvoor de wetenschappers waarschuwen maar die eigenlijk al lang een feit is. Been there – done that: de zeespiegel stijgt, de sneeuw en de gletsjer smelten, de seizoenen zijn geen seizoenen meer en de ozonlaag wordt aangetast. En ook al blijven bepaalde politici en populisten dit ontkennen: de klimaatverandering is een feit.

Wie had ten tijde van Jezus kunnen bevroeden dat hemelse machten gaan wankelen door toedoen van de mensen? Deze ontwikkelingen zijn beangstigend; wat betekenen ze voor het leven op aarde en kan de mensheid deze veranderingen overleven?

De Nieuwe Bijbelvertaling weet: ‘De mensen worden onmachtig van angst voor wat er met de wereld zal gebeuren’. En de Naardense Bijbel van dominee Pieter Oussoren stelt: ‘terwijl mensen ontzield raken van vrees…’. Blijkbaar is het dàt wat angst met je doet: je verliest het contact met je ziel.

Mensen raken afgesneden van hun bezieling en daarmee van hun contact met God. Angst trekt een mens in de kramp: je knijpt je ogen dicht. Toch zijn deze verschrikkingen en angst niet het einde: ‘Dan zullen ze op een wolk de Mensenzoon zien komen, bekleed met macht en grote luister’.
De redding komt niet enkel van buitenaf. Ook van binnenuit wordt er een houding van de mensen gevraagd die hen klaarmaakt voor het Koninkrijk van God: ‘Richt je dan op en hef je hoofd, want jullie verlossing is nabij.’

In plaats van in elkaar te duiken van angst, vraagt Jezus om een rechtopstaande houding die getuigt van opstanding. Houd je ogen open want alleen dan kan je de tekenen van de tijd waarnemen. De verschrikkingen hebben niet het laatste woord: het zijn de barensweeën voor een nieuwe hemel en een nieuwe aarde die geboren gaan worden. Houd dus je ogen open want alleen zo kan je door alle angst heen tekenen zien van deze nieuwe wereld.

We kijken niet uit naar een spektakelgebeuren, evenmin verwachten we een buitenaardse interventie. We willen ons wel oefenen in het hoog houden van de hoop. Hoop heeft niets te maken met een soort rationele inschatting van wat we de komende maanden of jaren kunnen verwachten. Dat leert ons het gezond verstand. Evenmin gaat het om een oppervlakkig optimisme, genre ‘na regen komt zonneschijn’. Hoop stelt ons in staat boven het negatieve uit te stijgen en te blijven streven naar wat nog niet is maar wat we als visioen blijven koesteren. Een visioen dat ons menselijk houdt. Dat betekent zowel alertheid voor de concrete realiteit, open oog voor de feiten maar tegelijkertijd de feiten niet het laatste woord laten. Er is altijd een ‘verder’…

De laatste gebeurtenissen en de houding die we volgens Jezus daar tegenover moeten aannemen lijken wel een masterproef, waarbij aan het licht komt in hoeverre mensen met hun verstand, gevoel en wil op God afgestemd zijn. Ik denk aan het eerste grote gebod waarbij het erom gaat ‘God lief te hebben met heel je verstand, hart, ziel en kracht’. Tegelijkertijd roept dit de vraag op naar het tweede gebod: het liefhebben van je naaste als jezelf. In hoeverre is dat belangrijk tijdens deze laatste verschrikkingen?
Jezus roept hier niet op om te midden van de benauwdheid naar anderen om te zien of op z’n mint anderen ertoe aan te moedigen ook met opgeheven hoofd uit te kijken naar het Koninkrijk. Het lijkt wel alsof het ‘ieder voor zich’ is in deze laatste dagen.

Het is ook in onze tijd een uitdaging om ten aanzien van verschrikkingen niet in angst te verkrampen, hoe moeilijk dat momenteel ook is maar met een wakkere geest, een vrij hart en een sterke wil waar te nemen welke nieuwe evoluties er geboren willen worden en of mensen daarvan beter worden. Op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld. Daar focust Welzijnszorg tijdens de advent van dit jaar op.
Eerst zingen over de nacht die ten einde loopt, de morgen tegemoet:

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

1.Het volk dat woont in duisternis
zal weten wie zijn Heiland is.
Onverwacht komt van heind’ en ver
de Mensenzoon, de morgenster.
De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

2.Tekens aan sterren, zon en maan,
hoe zal de aarde dat bestaan?
Zo spreekt de Heer: verheft u vrij
want uw verlossing is nabij.
De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

3.Wanneer de zee bespringt uw land
en slaat u ’t leven uit de hand,
weet in uw angst en stervenspijn:
uw dood zal niet voor eeuwig zijn.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

4.Ziet naar de boom, die leeg en naakt
in weer en wind te schudden staat,
de lente komt, een twijg ontspruit,
zijn oude takken lopen uit.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

5 Een twijgje, weerloos en ontdaan,
zonder gestalte, zonder naam.
Maar wie gelooft, verstaat het wel.
Dat twijgje heet: Emmanuel.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

6.Die naam zal ons ten leven zijn.
Een zoon zal ons gegeven zijn.
Opent uw poorten, metterdaad
dat uw Verlosser binnengaat.

De nacht loopt ten einde,
de dag komt naderbij.

Tekst: Huub Oosterhuis Muziek: Bernard Huijbers

 

Waardig werk! (Welzijnszorg 2024)

WZZ focust dit jaar op waardig werk. Werk is inderdaad en grote hefboom om mensen uit de armoede te halen. 1 op de 5 Belgen leeft immers op de rand of helemaal onder de armoedegrens. En dat het iedereen kan overkomen hoorde ik van dhr. Torfs (van de schoenen Torfs): hij bracht enkele dagen en nachten door met daklozen. Hij getuigde dat door faillissement, scheiding, ziekte zelfs welstellende mensen in armoede kunnen geraken. En hij nu nooit meer zal oordelen ‘eigen schuld, dikke bult’

Maar werk dus: om uit de armoede te geraken moet men uit het werk een waardig inkomen kunnen halen, met goede arbeidsomstandigheden. En moet de combinatie van deeltijds werken met een uitkering voor meer mensen een mogelijkheid worden.

Concreet schreef WZZ 3 recepten uit voor waardig werk

1. Uitsluiting aanpakken

° Vervoersarmoede: mensen moeten letterlijk op het werk geraken. Als je geen auto hebt (en dat is zoals de meesten wel weten, een dure post in je budget) en afhankelijk bent van het openbaar vervoer, heb je dikwijls pech. Er rijden geen bussen of treinen op de uren dat jij naar je werk moet. Met de fiets is ook al geen oplossing als je ver woont van je werk, of in shiften werkt. Wie heeft er een bus of trein bv in Lievegem of Sint Laureins om 5 uur ‘s morgens?

° Kinderopvang Daarbij komt dat, als je kinderen hebt, je een oplossing moet vinden die betaalbaar is en haalbaar. Op de startavond van WZZ getuigde een alleenstaande mama, die als verzorgende in een WZC werkte, dat ze plots gesplitste dienst kreeg (zonder inspraak over de werkuren) ‘s morgens werken (als de kinderen nog sliepen en naar school moesten gebracht worden) en ‘s avonds terug op dienst als de kinderen thuis waren. Als je dan geen ouders, familie of vrienden hebt die voor jou inspringen, dan is dat een onmogelijke combinatie.

° En dan heb je natuurlijk nog de discriminatie op basis van leeftijd, nationaliteit, religie, huidskleur, leeftijd, handicap. Terwijl ook die mensen een meerwaarde kunnen zijn op en voor het werk.
Mensen in armoede hebben ook dikwijls geen groot zelfvertrouwen en weten ook niet altijd wat hun rechten zijn of waar ze terecht kunnen met hun vragen, en kunnen zichzelf ook niet goed ‘verkopen’

° Onderzoek toont aan dat bij mensen die voltijds aan de slag kunnen meestal hun inkomen voldoende stijgt om uit de armoede te geraken. Maar gaan werken brengt ook bijkomende onkosten mee: vervoer, kinderopvang, maaltijden buitenshuis, kledij…) Zeker bij deeltijds werken kan het zijn dat de meerinkomsten door te werken niet voldoende zijn om de meerkosten te compenseren.

2. Ambassadeur voor werkzoekenden
WZZ pleit ervoor om niet te focussen op wat mensen niet kunnen en daarop te hameren als ze werk zoeken. Om hen geen werk te geven dat ze niet aankunnen. In feite moeten mensen die werkzoekenden begeleiden kijken naar hun mogelijkheden, hen helpen door opleidingen te geven, en hen werk geven waarin ze zich kunnen ontplooien, waar ze zich nuttig kunnen maken en een bijdrage leveren aan de maatschappij. 

3. Aangepaste arbeidsmarkt
Niet alle mensen kunnen doorgroeien naar beter betaald werk door opleidingen te volgen. Velen blijven daardoor hangen in slecht betaalde jobs.
En niet iedereen kan terecht in een maatwerkbedrijf of een werkervaringsproject (alhoewel dat natuurlijk al mooie initiatieven zijn die heel wat betekenen voor de mensen die daar werken). Het zou mooi zijn indien men ook aan mensen een individueel maatwerk zou kunnen aanbieden.
WZZ roept dan ook werkgevers op om samen te zoeken naar de juiste balans tussen respect en begrip voor persoonlijke omstandigheden en de nodige productiviteit anderzijds.
(Failliet sorteerbedrijf van mineralen overgenomen door ouders van mensen met een beperking. Elke persoon pikt van de band de stenen op die hij/zij erkent: nu bedrijf rendabel)

Er is en blijft hoop op verandering als we creatief en solidair en economisch haalbaar durven denken…

 

Lied: ‘Zijn niet de mensen opgezadeld’  

1.Zijn niet de mensen opgezadeld,
de eeuwen door tot op vandaag,
geringeloord met ‘arbeid adelt’,
en welke arbeid is de vraag.

2.Want wij de zorg voor medemensen
als levenswerk gekozen heeft,
diens loon laat al te zeer te wensen;
alsof hij van de wind nog leeft.

3.Waarom op mensen neergekeken,
die leven zonder vaste baan,
de op de vrije markt bezweken
en in de bijstand moesten gaan?

4.Want werken doen wij om te leven,
al blijkt het andersom te gaan.
Wij zouden alles moeten geven
om voor elkander in te staan.

Zo zijn wij ooit bedoeld, geschapen
door God die ons bezworen heeft
om niet bij onrecht in te slapen,
maar toe te zien dat ieder leeft.

 

Inleiding op tafelgebed

 
Zoals elke week komen we samen rond de tafel, waarin Jezus van Nazareth ons een teken van hoop gaf. We herhalen zijn gebaren van breken en delen, samen met jullie, samen met hen die waar ook ter wereld blijven hopen en werken aan een wereld waar mensen waardig leven mogen. Voor hen steken we het solidariteitskaarsje aan.

En we vergeten ook hen niet die ons op die weg zijn voorgegaan, onze geliefde doden. We houden hun herinnering warm door de kaarsjes in de schaal aan te steken.

Hoop brengt ons hier samen, want

Hoop geeft licht aan onze ogen
Hoop wil als een fakkel doorgegeven worden.
Hoop helpt ons verdriet doorleven.
Hoop reikt verder dan de verste grenzen.
Hoop heeft mensen nooit bedrogen.
Hoop is uit uw naam geboren en ons toegezegd als wij nu bidden om uw Sacrament van Hoop en zingen  

 

Gezongen tafelgebed: ‘Gezegend de onzienlijke’  

Gezegend de onzienlijke
Gezegend de verborgene
Gezegend de levende
Dag liefde die dorstig maakt
Licht dat ziende maakt.
Gezegend mensen die goed zijn
De hand die niet slaat
De mond die niet verraadt
De vriend die zijn vriend niet verloochent.

Gezegend zij de vrouw voor de man
En de man voor de vrouw
En oud voor jong en sterk voor zwak.

Gezegend is de nieuwe mens
Voorbij de dood
Die in ons zucht en kreunt
Die in ons leeft
Jezus Messias.

Zo herinneren wij Jezus, de onzienlijke,
die, gegrepen als Hij was door liefde,
in uw woord de hoop ontwaarde.
Die zoals een boom geworteld stond
in het oer-vertrouwen
dat geen mens groter kan worden
dan wie naamloos voor de ander leeft.
Want dat heeft Hij zelf gedaan.

Bij zijn afscheid brak Hij brood
en deelde het met allen.
Dit gebroken brood is mijn bestaan, zei Hij,
Helemaal gewijd aan mensen.
Eet hiervan en zorg dat ieder
brood mag hebben om van te leven.

Dankend, met de beker in zijn handen
herhaalde Hij:
zoals deze wijn, jullie gegeven,
zo geef ik mezelf.
Weet dat God niet anders wil bestaan
dan in verbondenheid met mensen.
Drink tezamen deze wijn
en geef ook jezelf aan anderen te drinken
in herinnering aan mij.

Die zich gegeven heeft
Zich nemen laat
Die wordt gebroken
Uitgedeeld van hand tot hand
Als brood gegeten.

Gezegend wie door angst gelouterd
Aan de dood voorbij
Leven in licht
Opnieuw geboren.

Gezegend de onzienlijke
Gezegend de verborgene
Gezegend de levende
Dag liefde die dorstig maakt
Licht dat ziende maakt.

Tekst: Huub Oosterhuis Muziek: Bernard Huijbers

 

Onze Vader

Vredeswens
Een van de namen die de profeet Jesaja Jezus toedicht is ‘Vredevorst’…
Om vrede bidden we méér dan ooit op weg naar Kerstmis.
Laten we in onze gemeenschap elkaar nu wel-gemeend VREDE wensen.

Communie

Franciscaanse zegenbede op weg naar Kerstmis

Moge de Eeuwige ons zegenen
bij gemakkelijke antwoorden,
halve waarheden en oppervlakkige relaties,
zodat er diepgang vanuit ons hart mag leven.

Moge de Eeuwige ons zegenen met boosheid
over onrechtvaardigheid,
onderdrukking en uitbuiting van mensen,
zodat we werken voor rechtvaardigheid,
vrijheid, solidariteit en vrede.

Moge de Eeuwige ons zegenen met tranen
die we plengen voor hen die lijden
zodat we onze handen zullen uitstrekken
tot troost.

En moge de Eeuwige ons zegenen met zoveel dwaasheid
dat we geloven
een verschil te maken in de wereld,
zodat we kunnen doen waarvan anderen zeggen
dat het onmogelijk is.

Wees ons sacrament van hoop dat niets onmogelijk is bij U.

 

Slotlied: ‘De tafel der armen’

Wat in stilte bloeit, in de luwte van tuinen,
onder de hete zon, op de akker,
heeft Hij bestemd voor de tafel der armen.

Aardekracht, zonkracht is Hij, licht in mensen,
dat wij elkaar bevrijden en doen leven,
brood van genade worden, wijn van eeuwig leven.

Maar wie niets hebben, wie zal hen hieraan deel geven?
En die in weelde zwelgen en van niets weten,
wie zal hen naar gerechtigheid doen verlangen?

Aanschijn der aarde, wie zal jou vernieuwen?
Hij die alles zal zijn in allen,
heeft ons bestemd om, aarde, jouw aanschijn te vernieuwen.

T. Huub Oosterhuis M. Antoine Oomen