Dominicus Gent

Viering van zondag 17 maart 2024

“Samen het leven delen”

 

 
Welkom iedereen, jullie hier aanwezig en via techniek met ons verbonden. Welkom op deze vijfde zondag van de vasten.

Ondertussen is ook de ramadan gestart. Vasten, wat betekent het vandaag de dag? Broederlijk Delen roept ons op om samen het leven te delen. Het leven delen tot iedereen mee is. We moeten toegeven, helaas kunnen veel mensen niet mee, kunnen ze niet meer mee of zorgen oorlog en geweld ervoor dat het leven delen bijna onmogelijk wordt. Staat het ‘ik’ bij velen centraal en belet dat om rekening te houden met een ander.
Samen met u willen we stilstaan bij hoe wij dit leven delen; wat lukt er en waartegen lopen we aan. Onze samenleving verandert. Techniek verandert onze communicatie. De samenleving is heel divers en goed en respectvol samenleven lijkt soms veraf, zo utopisch dat je er wanhopig van wordt. En toch, er zijn bij ieder van ons ook zoveel mooie verhalen te vertellen, of zijn er zoveel mooie projecten te ontdekken waarmee we , met kleine, haalbare stappen, het samenleven beter kunnen maken.

Zoals elke zondag steken we de Paaskaars aan. Je kan er zoveel in zien: het licht dat ons belooft dat ‘Ik zal er zijn’ klein maar aanwezig blijft, dat het licht maar kan komen als wij het aansteken.

We zingen als openingslied een lied dat ons samenbrengt op deze zondag, omdat we willen blijven geloven dat anders kan, en dat we daar niet alleen in staan.

 

Lied: Lied op de drempel 

Dag mensen welkom hier rond woord en brood en wijn,
wij willen vieren met elkaar geloof en samenzijn.

Groeten wij eerst de Naam die ons geschapen heeft,
dag vader, moeder ,levensbron; dag vraag die ons omgeeft.

Zegenen wij de Mens die trouw bleef tot ter dood,
dag kwetsbaar beeld van God met ons, met al wie leeft in nood.

Vlug Adem blaas ons aan, breek open wie verstart,
dag warme straling, nieuw begin maak zacht wie is verhard.

Kom allen zingen wij het lied dat ons verbindt,
dat leven ons is aangezegd, bemind elk mensenkind.

T. Wout Nachtegaele M. Eric Thiman.

 

Eerste inbreng:  aandacht delen …  

Maandagmorgen, ontbijt, ik zit alleen aan tafel. Mijn man is voor 2 weken voor zijn werk naar het buitenland. Onze dochter zit op kot en onze zoon brengt zijn pedagogische studiedag bij de grootouders door.

Goeiemorgen, maar ik krijg geen antwoord. Nooit gedacht dat kinderen zo snel groot zouden zijn en het nest leeg aanvoelt. Samen als gezin een maaltijd delen ervaar ik nu als een klein geschenk dat ik koester.

Wanneer deel ik het leven met iemand ? Samen iets eten werkt altijd. Samen aan tafel gaan en verhalen delen. GSM of andere sociale media zijn verboden aan onze tafel. Soms kabbelt het leven en zijn er geen grootste dingen te vertellen, soms zijn er heftige discussies, zeker met onze pubers. Vaak wordt er geventileerd. Thuiskomen is ook op verhaal kunnen komen, soms beseffen dat je aan het zagen bent, een kwinkslag of wat humor en de volgende dag de draad weer opnemen. Luisteren,
maar ook gehoord worden doet deugd en geeft je energie om verder te gaan. Dit kan in gezinsverband, maar natuurlijk ook breder. Tijdens de lange periode van Corona hebben we ervaren hoe belangrijk sociaal contact voor ons is. De vele maatregelen lieten ons niet toe om samen op restaurant te gaan, mensen te ontmoeten of samen van cultuur te genieten. Teruggeworpen op onszelf, ons knuffelcontact of enkel ons kerngezin. Nee, ik denk niet dat iemand heimwee heeft naar die tijd.

Ondertussen ligt Corona achter ons. En hebben we er iets uit geleerd? In ieder geval kan er nu veel meer online. Thuis werken, online vergaderen of een les achteraf online bekijken, dit hoort nu bij ons dagelijks leven. Zelfs deze viering bekijken sommige mensen online. Mooi zo, maar er zit
ook een geniepig kantje aan. Qua efficiëntie hebben we weer wat minuten gewonnen want we moeten ons minder verplaatsen en kunnen meer activiteiten op één dag plaatsen. Maar, wie heeft gezien of
aangevoeld dat een collega zich niet goed voelt. Is er even tijd geweest om in de wandelgang de sfeer aan te voelen ? Afstandelijkheid troef want dat is ook wat van ons professioneel verwacht wordt. En toch, we zijn allemaal mensen die aan het werk zijn, met goede en minder goede dagen. Even een knipoog of die korte babbel tijdens een koffiepauze kan zoveel betekenis hebben. Waarschijnlijk hebben we een stukje leven gedeeld.

Binnenkort is het weer Gentsche Gruute Kuis. In mijn straat is die activiteit de gelegenheid om samen het zwerfvuil in onze buurt aan te pakken. Fijn dat we op die manier samen kunnen werken. De stad Gent biedt ook materiële ondersteuning. Toch weet ik dat dit soort acties maar een deel van de bevolking aanspreekt. Een paar jaar geleden viel een oudere man met zijn rollator op het zebrapad vlak aan onze deur. Samen met een buurvrouw hebben we hem geholpen en verder contact gehouden. We stelden vast dat hij helemaal alleen leefde in een nieuw appartement in onze straat. Hij had geen enkel familielid en blijkbaar ook geen vrienden of kennissen. We zijn hem blijven bezoeken, maar hoeveel mensen leven ook nog in deze situatie?

Dirk de Wachter heeft het in zijn boek ‘ De kunst van het ongelukkig zijn’ ook over die eenzaamheid. Ik gebruik even zijn woorden. ‘Uit onderzoek van blijkt dat bijna de helft van de Belgen zich soms tot altijd eenzaam voelt. Dat is een ontstellend hoog cijfer en het treft ook jongeren. Die tendens lijkt haaks te staan op de egocentrische pocherigheid van sociale media, maar heeft er ook een rechtstreeks verband mee. Het ikkerig gelukzoeken dat zich vooral op sociale media laat zien, laat geen empathie toe. We hebben allerlei schermen om te praten met de andere, maar we zoeken elkaar minder op. Die handige communicatiemiddelen moeten we niet afschaffen, maar juist gebruiken om ontmoetingen te
organiseren en niet om ons af te schermen. Ze voldoen niet aan de diepe nood van de mens om anderen om zich heen te hebben. De nieuwe media focussen heel erg op het individu, waardoor het met
elkaar zijn in de verdrukking geraakt. Maar het menselijk bestaan moet beide hebben: het individuele- het gevoel dat je je eigen bestaan kunt vormgeven- én het samenzijn met anderen. Daarin ligt volgens de Wachtere de uitdaging. We moeten proberen opnieuw meer in te zetten op het samenleven.

Ik zou het niet beter kunnen zeggen. Bedankt, meneer de Wachter, maar meer inzetten op samenleven, hoe doen we dat dan ? Ik moet en ik kan de wereld niet redden, maar af en toe kan ik wel wat cement zijn. In mijn dagelijks leven kan ik kansen grijpen of kansen creëren. Net zoals ieder van jullie een beetje tijd delen met mensen, dichtbij of veraf. Dus, straks gaan we weer die wereld in, die uitdaging weer tegemoet.

Lied Openbaring  

Wanneer ik eenzaam en verlaten ben,
is mijn ziel als een zieke mens:
niets dat nog smaakt, alles staat tegen.
Maar wanneer jij als de heldere morgenster openbarst in mijn leven,
wordt heel mijn wezen van klaarte en warmte doorgoten.
Ach mocht die liefde eeuwig duren.

T. Berre van Thielt M. Mark Joly

 

Lezing Lucas 9, 1-6

Jezus riep de twaalf bijeen en gaf hun macht en gezag over alle boze geesten en de kracht om ziekten te genezen. Daarna zond Hij hen uit om het Rijk van God te verkondigen en zieken te genezen. Hij zei tegen hen: ‘Neemt niets mee voor onderweg: geen stok, geen reiszak, geen voedsel en geen geld. Niemand van jullie mag extra kleding hebben. Als jullie een huis binnengaan, moeten jullie daar blijven tot jullie weer verder gaan. Als men jullie ergens niet ontvangt, verlaat dan die stad en schud het stof van jullie voeten, om te tonen dat jullie niets meer met hen te maken wilt hebben.’ Toen gingen ze op weg en trokken van dorp tot dorp, terwijl zij overal de Blijde Boodschap verkondigden en zieken genazen.

Copyright: C. Leterme

 

Tweede inbreng : rechtvaardig delen…

Aandacht delen is een belangrijk deel van wat we voor elkaar kunnen, moeten en mogen betekenen. Het roept tegelijk op tot die meer klassieke focus van broederlijk delen: economische solidariteit. Die kan niet ontbreken bij rechtvaardig samenleven. Met toenemend individualisme en vervreemding geraakt ook die tweede vorm van solidariteit met mensen dichtbij en veraf gemakkelijk ondergesneeuwd. We worden opgeroepen om na te denken over onze betrokkenheid hierin. En over wat we kunnen doen om evenwichten te helpen herstellen. We kunnen natuurlijk niet alles, maar iedereen kan wel iets doen, heeft zelfs bijzonder talenten. En we kunnen veel meer als we het samen met anderen doen. Meteen een remedie tegen eenzaamheid.
Bij Lucas lezen we hoe Jezus zijn leerlingen op weg zendt. 1) Met weinig materiele middelen voor zichzelf, maar met een blijde boodschap. 2) Verplicht om bij de mensen thuis te komen voor onderdak, wordt de vervreemding doorbroken en leert men echte noden zien. En 3) zonder zich op te dringen: wil men jou niet ontvangen ga naar anderen die er wel voor open staan.
Van jongs af hield het me erg bezig. Al die verhalen over ‘de kwetsbaarste mens eerst’ en dan zag ik binnen de familie al zulke grote economische ongelijkheid. De nonkel die als kind TB had, en daardoor de lagere school niet had beëindigd, was duidelijk minder bemiddeld. Nochtans hielp hij alles en iedereen en er was niemand die zoveel uitdeelde als hij. Het rechtvaardigheidsgevoel bleef knagen evenals de nood aan het bijdragen aan herstel van evenwichten.

Wie zoekt naar positieve manieren om middelen te delen, heeft geluk vandaag. Het aantal projecten dat meerwaarde creëert en de kans om daaraan bij te dragen met kleine en grote bijdragen zijn immens. Zelf ben ik het idee van micro-kredieten erg genegen. Niet dat al die beginnende creatieve initiatieven een garantie op succes hebben of een stukje maatschappij automatisch ten goede keren. Maar zelfs dan lijkt het ondersteunen van die inzet, van het leerproces, en het signaal geven dat wie iets constructiefs probeert er niet alleen voor staat erg belangrijk. Wie weet wat dat met zo iemand doet, wat die in een volgend project nog zal durven waarmaken met wat er in het experiment aan inzicht is gegroeid? Niet te onderschatten.

Onlangs, aan de ontbijttafel met kinderen en kleinkinderen, bleek het idee van economische solidariteit ook bij hen enorm te leven. Ze vinden het fijn voor ons dat wij daar in deze groep kunnen over nadenken. Zelf blijven ze ook zoeken en voegen de daad bij het woord. Op kleinere schaal worden auto’s gedeeld, gebroken machines gerepareerd via de repairshop, voor landbouwproducten de korte keten gebruikt, en noem maar op. Behalve een abonnement voor regelmatige afname van producten, worden via de CSA (community supported agriculture) oogstaandelen opgenomen, zodat men samen de gevolgen van het succes of de mislukking van de oogst ervaart.

Er zijn zo heel wat initiatieven van sociaal economisch delen rond een basisbehoeften van de mens, Wooncoop, Energent, Hefboom, in de zorg ook. Al met een klein bedrag kan je die ondersteunen en de uitnodiging tot meedenken is vrij. Ook het werk van DOIC en de behoefte tot samenkomen die ze mogelijk maakt kan je wel in dat rijtje plaatsen denk ik. De kracht van deze inspirerende kleinschaligheid en uitnodiging tot delen is ontegensprekelijk en hoopgevend.

Daarnaast zijn er sommige grote projecten van gigantische waarde, die onmisbaar en bijna heilig zijn en blijvende steun verdienen. Neem nu de sociale zekerheid. Jawel, een grote hap uit de begroting, het is niet volmaakt en er is occasioneel misbruik. Dat weegt echter niet op tegen de fundamentele bescherming die het ons allen biedt in ziekte en gezondheid. Deze maatregel komt vooral de zwakkere mens ten goede, in tegenstelling tot sommige andere belastingsregels. Dan is het beangstigend dat sommigen in tijden van besparing dat solidariteismechanisme viseren. Het wordt juist des te belangrijker. In een oude MO bepleit men zelfs een verdergaand model van mondiale sociale zekerheid en herverdeling. Zij verwijzen naar Daens en de bevochten rechten van arbeiders om erop te vertrouwen dat uiteindelijk iedereen er beter bij vaart.

We moeten durven blijven zien wie systematisch tekort wordt gedaan door structuren in de maatschappij waar velen van ons ongevraagd extra van profiteren. De toenemende technologisering en verregaande digitalisering met mechanische regels komt met enorme drempels en gevaren. Ze wordt in grote mate gestuurd door hele machtige mensen die hier geen verantwoordelijkheid voor opnemen, nauwelijks regels of moraal kennen. Journaliste Kara Swisher bestudeerde ze als geen andere en waarschuwt. “Ook al was het nooit hun opzet, tech-bedrijven hebben een sleutelrol gespeeld in de teloorgang van onze omgangsvormen en het vastlopen van onze politiek, onze overheid, ons sociaal weefsel en bovenal onze geesten. Ze hebben isolatie, woede en verslavend gedrag bewerkstelligd.”

De overheid die over het algemeen belang waakt is lang niet immuun voor maatregelen die vooral het middenveld en een sterk kiezerspubliek tegemoet komen. Daar kan een wakkere burger soms wel iets aan doen. Jef Leroy schreef onlangs een opiniestuk in DS met de melding dat hij zijn energiepremie wou terugstorten: waar kon hij dat doen? Hij had er niet om gevraagd, had ze absoluut niet nodig en had ze toch gekregen. Dat gemeenschapsgeld moest toch beter gebruikt worden schreef hij. Zonder veel poeha lijkt het er ondertussen op dat die `niet discriminerende energiebonus voor iedereen zonder onderscheid’ uiteindelijk inderdaad een stille dood is gestorven.

Het geeft de burger moed, dat we samen onze inzichten, het geld dat we over hebben en zoveel meer kunnen inzetten om ons weer een stapje verder richting de ideale wereld te brengen.

Laat ons daartoe bidden, om herscholing in wijsheid,
om kennis die tot leven strekt,
om vaardigheid tot vrede
en bekwaamheid tot bevrijding.

 

 Lied : Om herscholing bidden wij  

Om herscholing in wijsheid bidden wij,
om kennis die tot leven strekt,
om vaardigheid tot vrede
en bekwaamheid tot bevrijding.

Daarom bidden wij om een nieuw gevoel voor taal
in het luisteren naar verdrukten en minderheden.
Dat wij een scherp gehoor ontwikkelen voor de taal
van profeten en bevrijders.
Dat wij diep geraakt en wezenlijk veranderd worden
door de noodroep van de machtelozen,
door het stil protest van alle sprakelozen.
Om een nieuw begrip van Aardrijkskunde bidden wij.
Dat wij de plaatsen van het onrecht kennen.
Dat wij weten waar vandaag Egypte ligt
en waar de slaven wonen van de jongste farao’s.
Dat wij hoopvol leren wedden op de verdrukten
die zichzelf organiseren.
Om een nieuwe methode van rekenen bidden wij.
Dat wij ons oefenen en bekwamen
in het vermenigvuldigen door te delen.
Dat uitgerekend het gebaar van breken en delen
het teken wordt van overleven.
Dat ooit het Laatste Avondmaal van Jezus
de Eerste Overvloed van allen wordt.
Om herscholing in wijsheid bidden wij,
om kennis die tot leven strekt,
om vaardigheid tot vrede
en bekwaamheid tot bevrijding.
T. Jan van Opbergen / M. Mark Joly
Inleiding inbreng en inbreng gemeenschap

tussen de inbrengen: Niemand leeft voor zichzelf Boek 836
Niemand leeft voor zichzelf,
niemand sterft voor zichzelf.
Wij leven en sterven voor God onze Heer,
aan Hem behoren wij toe.

T. Huub Oosterhuis M. Floris van der Putt

 

Inleiding tafelgebed
 
Aan tafels worden banden gesmeed, overleg gepleegd, ontstaan nieuwe initiatieven , ontmoeten mensen elkaar, wordt er bijgelegd en vergeven. Ook rond deze tafel komen we elke zondag bijeen om het samen het leven te vieren. We verbinden verleden, heden en toekomst: we zijn verbonden met hen die ons voorgingen op de weg van leven voor allen, voor hen steken we nu de kaarsjes aan. Vandaag zijn we verbonden met elkaar en met allen die, waar ook ter wereld, willen zorgen dat niemand verloren gaat. Daarvoor steken we het kleine kaarsje van verbondenheid aan.
En we gedenken hier de man van Nazareth die ons, in eenvoudige gebaren van het dagelijkse brood breken en de beker met wijn delen, een duidelijk teken gaf, voor vandaag en de toekomst, hoe we samen het leven kunnen delen.
 

Slechts het brood
dat wij te eten gaven
Zal ons verzadigen.

Slechts de gevangene
die wij verlosten
zal ons bevrijden.

Slechts het gewaad
dat wij wegschonken
zal ons bekleden.

Slechts de zieke
die wij bezochten
zal ons genezen.

Slechts het water
dat wij te drinken gaven
zal ons verkwikken.

Slechts het woord
dat leed verzachtte
zal ons troosten.

T. Tullio Consalvatio M. Bernard Huijbers

Onze Vader

Vredeswens
Vrede is een werkwoord: want vrede vraag inspanning: zich bewust blijven van wat je wilt bereiken, wat er daarvoor bij jou of bij anderen in de weg staat , en daarin verandering proberen te krijgen. Samen is boven het ik uitstijgen, en dat is niet altijd gemakkelijk. Laten we elkaar steunen en bemoedigen op deze weg, en beginnen met elkaar die vrede toe te wensen.
Vrede zij met u allen.