Dominicus Gent
Viering van zondag 9 april 2017
Palmzondag
Goede morgen en welkom op deze Palmzondagviering. Het begin van een intens week, waarin leven en dood, vriendschap, verraad en trouw, geloof en vertrouwen, vreugde, hoop en erkenning het leven van Jezus en van zijn volgelingen overhoop halen.
We willen deze viering beginnen met een kort fragment uit Johannes (12, 12-15)
De volgende dag was er al een grote menigte in Jeruzalem voor het feest.
Toen ze hoorden dat Jezus ook zou komen, haalden ze palmtakken en liepen ze de stad uit, hem tegemoet, terwijl ze riepen: “Hosanna! gezegend hij die komt in de naam van de Heer, de koning van Israël.”
Jezus zag een ezel staan en ging erop zitten, zoals geschreven staat: “ Vrees niet, Sion, je koning is in aantocht, en hij zit op een ezelsveulen.”
Overweging bij de palmen
De verhalen van de evangelisten over Palmzondag staan op ons netvlies gebrand, want we kunnen ze ons zo voorstellen. We herkennen deze situatie: mensen aan de kant van de weg die de bevrijder toejuichen, die met vlaggen, met bloemen en bloemblaadjes de mensen verwelkomen die voor hen een nieuw leven, een nieuwe toekomst symboliseren. Er heerst vreugde, en een gevoel van verwachting dat eindelijk het leven voor alle mensen weer menswaardig wordt.
Na afloop blijft die vlag, die bloem een blijvend symbool van wat er toen leefde, gekoesterd en weer opgediept als het niet allemaal loopt zoals voorzien. Een teken van hoop dat het eens zal lukken, dat we er moeten blijven in geloven.
Zo nemen wij ieder jaar weer een palmtakje mee naar huis, om een jaar lang herinnerd te worden aan wat we belangrijk vinden, als symbool van wat die mens ons voor leefde.
En dat kan voor ieder van ons iets anders zijn: een teken dat we blijven geloven dat het leven sterker is dan de dood, dat wat een mens betekend heeft nooit verloren gaat, een teken dat we mogen vertrouwen dat God ons altijd nabij blijft, een teken dat God de mensen zegent, dat we onder zijn bescherming staan, een teken dat ons herinnert waarvoor wij kiezen als we de boodschap van Jezus willen volgen/beleven een teken om te blijven geloven….
Daarom willen wij deze palmtakjes wijden, zodat ze voor ons betekenis krijgen, ons verbinden met wat groter is dan onszelf, met Hem in wie we ons vertrouwen stellen.
Palmwijding en wijding van het doopwater
God
Moge deze palmen hier
Door vele handen samengebracht
En besprenkeld met water
Levenskracht betekenen,
Beeld van nieuw leven in eenheid,
Teken van verbonden-zijn.
Mogen deze palmtakken ons voeren
Naar de plek van de eerste ontroering.
Moge deze palmen ons een jaar lang herinneren
Aan wat ons heilig is,
Aan de mensen die wij hoog dragen
En tegelijk aan onze beperkte draagkracht
En standvastigheid als enkeling.
Moge deze palmen tenslotte
Een weg vinden naar
De huizen en de harten van mensen
Die ons dierbaar zijn
Moge dit palmtakje een takje van hoop zijn
Een takje van geloof dat leven doet.
Over elk dood punt heen.
Amen
Lezing Lucas 23, 13-25
Pilatus riep de hogepriesters en de leiders en het volk bij zich en zei tegen hen:” U hebt die man voor mij gebracht als iemand die het volk van het rechte pad afbrengt, maar u weet dat ik hem, toen ik hem in uw bijzijn verhoorde, aan geen van de zaken waarvan u hem beticht schuldig heb bevonden. En Herodes evenmin, hij heeft hem immers naar ons teruggestuurd, hij heeft niets gedaan waarop de doodstraf staat? Dus zal ik hem vrijlaten, nadat ik hem heb laten geselen.” maar ze begonnen met zijn allen luidkeels te schreeuwen: “Weg met hem! Laat Barabas vrij.”
Deze laatste was gevangengezet wegens een oproer dat in de stad had plaatsgevonden en wegens moord. Pilatus praatte opnieuw op hen in omdat hij Jezus wilde vrijlaten. Maar ze schreeuwden het uit: “Kruisig hem, kruisig hem!”
Voor de derde maal zei hij tegen hen: “Wat voor kwaad heeft die man dan gedaan? Ik heb niets gevonden waarvoor hij de doodstraf verdient. Dus zal ik hem vrijlaten, nadat ik hem heb laten geselen.” Maar ze bleven luidkeels eisen dat hij gekruisigd zou worden, en met hun geschreeuw wonnen ze het pleit: Pilatus besloot hun eis in te willigen. Hij liet de man gaan die wegens moord en oproer gevangen was gezet en om wiens vrijlating ze hadden gevraagd, en leverde Jezus uit aan hun willekeur.
Buurvrouwen kunnen van grote waarde zijn…. Ik verduidelijk mij… een van onze buurvrouwen stuurde me recent een facebookbericht: “Moslims moeten onze waarden overnemen“ En daar moet je het dan mee doen:leuk vinden, delen, of beantwoorden, wat doe je met slogans als deze? Ik heb niets van dat alles gedaan.
Maar wat heeft dit nu met Palmzondag te maken, hoor ik u denken. Alles en niets. Ik denk aan de lezing van daarnet. Laat ik me meeslepen? Sluit ik me aan bij deze of gene gedachte. Hoe uitgesproken ben ik? Durf ik te zijn? De lezingen over de lijdensweek zijn misschien wel hier en daar verschillend in de berichtgeving maar over het gedrag van de menigte zijn ze eensgezind. Alle 4 vertellen ze dat Jezus op een feestelijke wijze, als een vorst wordt ingehaald in Jeruzalem. Men roept “Hosanna“ “Zoon van David“ en wuift met palmtakken. Alle 4 vertellen ze ook dat enkele dagen later massaal “kruisig hem“ wordt geschreeuwd en men liever een moordenaar vrijlaat. Het verhaal is overbekend. Maar toch. Hoe zou ik daar gestaan hebben toen? Wat zou ik daar geroepen hebben? Welk facebookbericht zou ik verspreid hebben? Ik ben er zelf nog niet zo zeker van. Maar niet alleen de menigte maakt binnen de paar dagen een ommezwaai van ‘hosann ‘ naar ‘kruisig hem‘. Ook Pilatus laat zich overreden. Terwijl hij eigenlijk geen schuld ziet, schreeuwt de menigte daar tegen in. Hij kiest de weg van de minste weerstand.
Het is niet eenvoudig standvastig, vastberaden en consequent te zijn. Niet dat we het niet zouden willen, maar als je je kansen gaat afwegen komt het er niet altijd van. Daarom staat het in schril contrast en het zal je maar gebeuren. Je bent Jezus van Nazareth, je hebt veel vrienden gemaakt onder het gewone volk, maar je weet dat de leiders van dit volk je bloed wel kunnen drinken. Je tocht naar Jeruzalem wordt levensgevaarlijk. Blijf je ondanks alles trouw aan jezelf, of ga je met stille trom de andere kant op?
Het zal je maar gebeuren. Maar het gebeurt elke dag, overal op duizend en één manieren, in het groot en in het klein. Het gebeurt dat mensen zich laten verleiden door geld, macht, invloed om dingen te doen waarvan ze heel goed weten dat ze eigenlijk niet door de beugel kunnen. Maar gelukkig zijn er ook anderen die trouw blijven aan zichzelf en hun overtuigingen. Ook al weten ze dat dit hen geen voordeel oplevert, maar eerder het tegendeel. Er is veel onrecht, heel veel dat niet goed gaat. Er is kwaad. Onrecht. De kloof tussen rijk en arm wordt groter, ook hier bij ons. Speel ik daar een rol in of gaat dat buiten mij om? Laat ik me overdonderen, meeslepen? Of is er een andere kant?
Psalm 1 biedt mij uitkomst. Die spreekt over “gelukkig is de mens die niet te rade gaat bij goddeloosheid. Gelukkig is de mens, hij zoekt met heel zijn hart en proeft de wijsheid dag en nacht“. “hij is een boom, gepland aan levend water, die goede vruchten geeft”.
Geluk staat als een rots tegenover alle twijfel, onzekerheid en uitzichtloosheid. Niet als een visioen, maar als een programma. Als een uitdaging ook. Geluk, zingt de psalm, zal er zijn als je niet opgaat in de waan van de dag, niet gaat op de weg van wie kapotmaakt. Ga een andere weg. Niet per se halsstarrig tegen de stroom in, maar laat wat we hier verwoorden en uitzingen als een zegen zijn. Niet meewaaien met elke wind, maar staan als een boom, gepland aan levend water. Zo wordt een visioen gekoesterd en soms komt het tot leven. Doorheen de vastentijd hebben we woorden uit de Bergrede tot de onze gemaakt. Woorden die ons bemoedigden, die vertrouwen geven dat een nieuwe wereld mogelijk wordt. Als een tegengif tegenover de realiteit.
Dat maakt ons sterker in de keuzes die we maken. Het wordt dan iets makkelijker om Hosanna te roepen.
Inleiding tafelgebed
Dan zijn we klaar om aan tafel te gaan. Brood en wijn staan centraal, om ons eraan te herinneren hoe Jezus die laatste avond met zijn vrienden samen was. Om ons eraan te herinneren aan het feit dat Hij ons toen liet zien dat er maar leven, echt leven mogelijk is, als we breken en delen van wat we hebben, van wie we zijn. Dat gemeenschap vormen, voor elkaar zorgen levensnoodzakelijk is, elke dag opnieuw. Daarom denken we nu aan allen van deze gemeenschap, ook aan hen die er niet bij zijn vandaag.
Maar breken en delen gaat verder dan onze directe omgeving: we voelen ons verbonden en willen zorg dragen voor alle mensen, waar ook ter wereld. Daarom steken we nu het kaarsje aan dat ooit uit Afrika kwam. En in ons hart blijven de mensen die ons voorgingen een belangrijke plaats innemen. Voor hen steken we de kaarsjes aan, zodat ook zij hier bij ons zijn.
*
(bijgevoegde foto’s tonen de bloedige aanslag op de Egyptische Koptische kerk op Palmzondag 2017…)