Over cultuur en liefde

Dominicus Gent

Viering van zondag 24 juli 2016

Over cultuur en liefde


Goedemorgen en welkom in deze viering.

Het is vandaag de laatste zondag van de maand en tevens de laatste dag van de ‘ Gentsche Fieste’.
We willen deze gelegenheid niet laten voorbijgaan om die jaarlijkse gebeurtenis ook in onze viering te laten doorschemeren.
Tot hiertoe hebben duizenden mensen zich kunnen ontspannen in een rustige, zonnige sfeer, bewaakt door een hele groep ‘gewapende blauwe broeders van liefde ‘
Het evangelie wordt in het ‘zuivere’ Gents gebracht door een rasechte Gentenaar maar ik ben er zeker van dat iedereen dat stukje evangelie in zijn AN-vorm kent en bijgevolg de tekst met een glimlach zal aanhoren en verstaan.
Gent is tien dagen lang een stad waar iedereen welkom is. Een stad waar een mengeling van kleur, cultuur, plezier hoogtij viert en iedereen iedereens gelijke is, één groot volksfeest.

Maar laten we beginnen met deze viering in te zingen met een lied: Hier wordt het land gezocht waar wij gelijken’ zijn…

Eerste inbreng

In een column van Frederik Sioen in ‘De GENTENAAR’ las ik interessante bedenkingen onder de titel :
‘ Cultuur is progressieve defensie – cultuur is liefde’.
Het thema boeide ons zodanig dat het meteen het thema van onze Gentse feestviering werd.

Na een zoveelste pijnlijke aanslag schrijft men : “ terrorisme is een aanval op onze vrijheid, op onze
Normen en waarden, onze cultuur….”
Paradoxaal wordt dat terrorisme niet aangepakt door extra aandacht voor onze cultuur of voor onze normen en waarden, maar door de aankoop van extra vliegtuigen, wapens en ander grof geschut.
Meer ‘investeringen’ voor defensie. Minder ‘subsidies’ voor cultuur.
Nochtans, kunst bouwt bruggen in plaats van ze te bombarderen. Ze initieert samenwerkingen en ontmoetingen. Ze bestrijdt onwetendheid en doorprikt taboes. Ze geeft je een reden tot nadenken. Ze zorgt ervoor dat we elkaar beter begrijpen.
Cultuur is een vorm van defensie. Ze is traag en positief geweld. De impact ervan is pas duidelijk op langere termijn, maar doorheen de geschiedenis is ze al zeer effectief gebleken. Kunst besluipt je, dringt stilletjes tot je door en sabelt je dan neer. Diep in je ziel getroffen door pure schoonheid. Voor eeuwig getoucheerd. Voor altijd een beter mens.
Cultuur biedt een perspectief. Ze geeft plaats aan verleden, graaft in het heden en voedt toekomstig optimisme. Ze biedt tegengewicht aan populisme en oppervlakkige slogans en voedt zelfs een gevoel van veiligheid, een sfeer van begrip en respect voor elkaar. Een vooral, ze stimuleert ‘ de aanvaarding van het anders zijn ‘.
Nu zoveel mensen genieten van de 173ste Gentse feesten wil ik het graag als voorbeeld stellen van hoe het kan. Op ‘onze fiesten’ stuiter je van de ene emotie naar de andere, je komt ogen en oren tekort voor muziek, circus, theater,poëzie, film, straatartiesten, vuurwerk…..Bekend en onbekend talent krijgen een volwaardige kans om te scoren bij het grote publiek. Kunst en cultuur worden dichter bij de mensen gebracht. Dat alles zonder het volkse karakter en het respect voor het dialect te verwaarlozen. We adoreren ons Gents cultureel erfgoed en dat is ‘ vree wijs ‘
Diversiteit, nonchalance en een gezonde kritische kijk op de samenleveing maken van de Gentse feesten een cultuurfeest waar zorgvuldig naar een evenwicht wordt gezocht tussen vernieuwing, traditie en engagement.
Maar het belangrijkste is dat de Gentse feesten de feesten van de ontmoeting zijn. Plots bots je tussen duizenden andere feestvierders tegen die ene vriend, klasgenoot of oud-collega die je jarenlang niet meer zag. Je verwondert je samen over zoveel creativiteit, of je lacht je krom, of de tongen komen los en je geniet van elkaars feestvreugd. Of je maakt je leeg en ontvankelijk voor het grote verhaal van die vriend die je nu mag ontmoeten en je bent dankbaar. Je verbaast je over het vertrouwen van mensen,over de creativiteit van mensen die hen dingen doet maken en oplossingen doet vinden. Je verbaast je over de goedheid die in hen leeft; en ik voeg eraan toe: je verbaast je over die nog veel grotere ‘Goedheid’ waarover de oude boeken spreken en waarnaar mensen zich blijven richten als Bron.
Ook wij willen ons vandaag richten naar die Bron.
Geheel in de Gentse feeststemming zal Frank voor ons lezen uit het boekje van Jan de Vuyst :’ ’t Evangelie volgens Marcus, achterna verteld in ’t Gents ‘ We kozen voor een stukje over het belangrijkste gebod van God, de liefde.
Zingen we de evangelielezing eerst in met het lied: ‘Om liefde gaan we een leven’.

“ Heb elkander lief, zoals ik jullie heb liefgehad “

Tweede inbreng

“ Ik geef jullie een nieuw gebod : dat jullie elkaar liefhebben ‘.
Jezus vraagt het aan zijn leerlingen op het einde van zijn leven, tijdens het laatste avondmaal.
Velen zullen deze bezorgdheid wel herkennen : denken we maar aan ouders die vragen aan hun kinderen om te blijven overeenkomen, elkaar te blijven graag zien.
Het klinkt vreemd dat Jezus het een ‘ nieuw ‘ gebod noemt. Dit was toch al lang het voornaamste gebod maar Jezus voegt er nog een zinnetje aan toe : “Zoals ik jullie heb liefgehad“.
Toen Jezus zijn leerlingen die opdracht meegaf was Judas reeds vertrokken om Hem te verraden. Alhoewel Hij heel goed beseft wat Hem te wachten staat blijft Jezus ook Judas liefhebben.
Dit engagement gaat dus veel verder dan mensen lief te hebben die je familie of vrienden zijn, kortom mensen waarmee het eigenlijk niet zo moeilijk is om ze graag te zien. Het is moeilijker om mensen die je dwars zitten, je pijn hebben berokkend ook graag te zien als je broeder of zuster.
Naar aanleiding van de vele terreuraanslagen de laatste maanden, Parijs, Zaventem, Nice, Istanboel, München…kunnen we ons afvragen “ Zou Jezus de zelfmoordterroristen ook graag zien “?
Vermoedellijk wel , maar voor mezelf ligt dit niet zo vanzelfsprekend.
Het verdriet van velen die geliefden verloren tijdens de aanslagen raakt me telkens. Sommigen verliezen meer dan één geliefde, daarbij denk ik aan de man die in Nice zes van zijn familieleden heeft verloren….kinderen, jongeren ouderen, het maakt niet uit….’Allah Akbar…en valse profeten doen beïnvloedbare mensen een terreurdaad stellen met de belofte een rechtstreeks ticket te krijgen naar het paradijs en de 40 maagden die op hen wachten.
Spreken we hier nog over dezelfde GOD ?

Er is heel wat aan het veranderen in onze maatschappij, extreem rechts rukt op, dictators maken zich klaar om het roer in handen te nemen, ons gevoel van ‘ vrijheid ‘ wordt beperkter door de toenemende terreurdreiging.
Meer en meer wordt dit argument aangehaald om weg te blijven van grote manifestaties. Kan ik de persoon die naast mij woont, of naast mij zit op tram, autobus, trein nog vertrouwen ? Zie ik in elke man met een dikke winterjas en enkele uithangende kabels tijdens een bloedhete zomerdag als mogelijke terrorist ? Kan ik hem of haar nog met een onschuldige broeder- of zusterliefde benaderen ?
Want liefde is toch een gevoel dat we ervaren wanneer we bij mensen zijn waar we ons goed bij voelen. Bij verplichting iemand graag zien als gebod, spreken we niet meer over gevoel maar over een daad, een levenswijze. Liefde wordt een werkwoord. Phil Bosmans heeft het jaren geleden als spreuk voor Bond zonder Naam in vele huiskamers binnengebracht. De ‘ liefde onder elkaar bewaren ‘ zal aantonen dat jullie mijn leerlingen zijn zegt Jezus’. Staan wij als christenen voldoende stil bij dit zinnetje ? Zijn we er ons van bewust dat we hier een verantwoordelijkheid dragen en bij de veranderingen in deze wereld wij dit gebod van ‘ liefhebben’ niet of onvoldoende in praktijk hebben omgezet ? Zijn wij echte volgelingen van Jezus ?

Gelukkig zijn er nog hoopvolle tekenen :
In 1000 zonnen, vakantieprogramma op EEN, bezoekt een reporter een vrouw in Gent die haar tuin verhuurt om een tent op te zetten voor 9 euro per nacht. Douche, water en elektriciteit inbegrepen. Net genoeg om de kosten te dekken maar je krijgt er heel wat aandacht, een interessante babbel en een frietje met zelfgesneden aardappelen bij toe. Ze logeert ook een Syrische vluchteling. Dit allemaal omdat ze zelf armoede heeft gekend, kraker is geweest en op straat heeft geleefd. De contacten met mensen en alles delen is haar rijkdom.
Enkele mensen van deze gemeenschap zijn actief in de Werkgroep Vluchtelingen. Hoewel het soms vechten is tegen de bierkaai van administratie en overheid blijft men geloven in de ander en doet men voort met heel veel inzet en liefde.
Peter Adriaensens schreef in De Standaard afgelopen woensdag : ‘Wat nu in de wereld gebeurt,  is schokkend, de aanslagen brengen de dreiging tergend dichtbij. Toch mogen we ons niet laten meetrekken door het doemdenken. We moeten ons persoonlijk tegengif bovenhalen.’
Dit tegengif is volgens mij nu net : die liefde voor de ander, onvoorwaardelijk zoals Jezus ons liefheeft.
Als we dit kunnen aanhouden dan denk ik dat we er een warmmenselijke en betere samenleving voor iedereen is weggelegd.