Dominicus Gent
Viering van zondag 06 december 2015
Onze Vader
Welkom in deze zondagsviering. Vandaag hebben we het over het vertrouwde gebed dat we hier elke week bidden: het Onze Vader. Paule over een bepaalde versie van het Onze Vader uit het Aramees, de taal van Jezus. Ik over het Onze Vader zoals we het hier elke week zingen. We zijn allebei geen afgestudeerde theoloog of exegeet 😉 maar zullen toch proberen te vertolken wat ons persoonlijk in dat gebed raakt. Ook het hart heeft zijn kennis… Daarom is het ook niet de bedoeling die twee gebeden met elkaar te vergelijken of tegen elkaar af te wegen. Mogen ze integendeel echt zijn wat ze zijn: een gebed, een gebaar van vertrouwen en overgave, een groot verlangen…
En we koppelen deze viering aan die van vorige week, over de klimaattop: moge dit oude Onze Vader-gebed ons helpen de essentie te vinden, ons helpen te blijven dromen, te blijven hopen op een wereld waar meer gelijkheid is, minder schuld, minder honger, minder verwoesting…
Maar laten we eerst de Paaskaars aansteken, om te tonen dat licht onze hoop is. Dat er een grotere Hoop is die ons draagt en meeneemt…
En zingen we onszelf tot gemeenschap: zomaar een dak boven wat hoofden, deur die naar stilte openstaat, muren van huis, ramen als ogen, speurend naar hoop en dageraad…
Een Aramese Onze Vader
Bron van Zijn,
Die ik ontmoet in wat mij ontroert,
Ik geef u een naam opdat ik u een plaats
Kan geven in mijn leven.
Bundel uw licht in mij- maak het nuttig.
Vestig uw rijk van eenheid nu,
Uw enige verlangen handelt dan samen
Met het onze.
Voed ons dagelijks met brood en met inzicht.
Maak de koorden van fouten los die ons
Vastbinden aan het verleden,
Opdat wij ook anderen hun misstappen
Kunnen vergeven.
Laat oppervlakkige dingen ons niet misleiden.
Want uit u wordt geboren:
De alwerkzame wil,
De levende kracht om te handelen,
En het lied dat alles verfraait en zich
Van eeuw tot eeuw vernieuwt.
Dit is de vrije vertaling van het jezusgebed uit het Aramees door Bram Moerland.
Twee jaar geleden kwam ik deze tekst tegen in een magazine en ik was getroffen door de eenvoudige menselijke taal. Dit jezusgebed is minder dogmatisch en star dan het Onze Vader dat wij kennen. God als bron van alle zijn is hier dus niet in de hemel zoals in de kerkelijke Onze Vader maar in het hart van de mensen. Dit gebed benadrukt vooral de oorspronkelijke eenheid tussen God en de mens, en het wil die eenheid bevestigen, of herstellen waar die verstoord is geraakt.
Als we in ons hart geraakt worden door wat ons hier en nu omringt, zowel de natuur, de kosmos, de medemens, dan is dit een intieme ontmoeting met het alomtegenwoordige goddelijke.
Bron van Zijn : als water dat uit een bron naar opborrelt vanuit de diepten van de aarde, fris, koel, lavend, gezuiverd door de vele steen- en zandlagen om uiteindelijk het licht boven de aarde te raken.
Het aanwezige Zijn bevindt zich op aarde, komt uit de aarde en ik kan het ontmoeten …in de mens. In plaats van onze ogen op te slaan naar de hemel bij het zeggen van: Onze Vader, kijken we naar beneden, naar de aarde, kijken we opzij naar de mens en de wereld.
Vier jaar geleden heb ik iets meegemaakt wat ik moeilijk kan omschrijven maar toch als een heel speciale ervaring en geschenk heb mogen meemaken. In afwachting van een biopsie om te weten welke woekering zich in mijn knie aan het nestelen was, gingen Michel en ik op 15 augustus zwemmen in het zwembad Puyenbroeck. Zowat rond 11 uur. Terzelfdertijd ging er in Hainin, klein dorpje in Wallonie waar nog familie woont, een processie door. De mensen doen de rondgang van het dorp en begeven zich daarna naar een oud veldkapelletje met bron, beschreven vanaf de 17 e eeuw. Er was mij beloofd dat de gemeenschap speciale intenties voor mij ging meedragen. Op een bepaald ogenblik, terwijl ik de muizenissen wat uit mijn hoofd probeerde te zetten, voelde ik mij op een bijzondere manier gedragen in het water. Mijn onrust en angst werden minder, ik voelde mij gedragen……….een bron van Zijn heb ik misschien mogen ervaren.
Bundel uw licht : versta ik als bundel alle krachten en gaven van mensen samen en laat ze hen op één of andere manier nuttig maken. Op het werk zijn we gestart met zelfsturende teams. De hiërarchie is verdwenen, er wordt alleen nog gecoacht. Iedereen draagt verantwoordelijkheid om het project te doen slagen maar daarvoor is er inzet nodig en moeten de teamleden hun talenten aanspreken. Niet makkelijk in het begin want we zetten onze talenten nog te veel in de schaduw.
Maak de koorden van fouten los…. Laat ons geen oude koeien meer uit de gracht halen maar gedane zaken achter ons laten, plaats maken om andere en nieuwe dingen toe te laten, een frisse wind laten waaien in ons leven en bijgevolg de anderen ook hun misstappen kunnen vergeven.
Laat oppervlakkige dingen ons niet misleiden. Aan oppervlakkigheid worden we constant blootgesteld. Kerst in het vooruitzicht geeft ons een volle brievenbus met folders over hoe we met eten dit wonderlijke feest van ‘vrede’ kunnen beleven. Geven wij de geschiedenis van onze tradities wel op een duidelijke manier door aan de volgende generaties?
Want uit u wordt geboren: de alwerkzame wil, de levende kracht om te handelen en het lied dat alles verfraait en zich van eeuw tot eeuw vernieuwt.
Uit de bron van Zijn krijgen wij de steun van anderen om een goed mens te zijn en daarnaar ook te handelen, zoals een lied dat telkens opnieuw een nieuwe invulling krijgt. Het leven is een cirkel, er is een begin en een einde maar die gaan in elkaar over als een ononderbroken lijn.
Onze Vader, Onze Moeder, Broer of Zus, alles richt zich terug naar de bron van het Zijn en we kunnen het Jezusgebed van vooraf aan terug opzeggen.
Muziek: het Aramese Onze Vader: https://www.youtube.com/watch?v=fBBjabiljis&feature=youtu.be
Over het Onze Vader
Elke week zingen wij hier samen het Onze Vader. Ik zal niet de enige zijn die dit een bijzonder moment vindt. Ik probeer even woorden te vinden om dit bijzondere een beetje te begrijpen.
Ten eerste: we doen het samen, hand in hand, ons gezicht naar elkaar gekeerd. Het is een gebed dat van ons is, van ons samen, van onze gezamenlijke stem, die daardoor sterker is; en nog sterker omdat de muziek haar draagt. Onze vader, zei Jezus, spreek een vader toe die vader en moeder is van ons allen. Zelfs als iemand dit gebed alleen bidt, kan hij niet anders dan voor iedereen bidden.
En dan: we doen het rechtop, in een kring. Het is een fier gebed, het Onze Vader, een tegenstem. Ik zag na de Parijse aanslagen hoe mensen op de Place de la République elkaars hand grepen, zelfs al kenden ze elkaar niet, en een kring vormden, om te protesteren tegen de gruwel die zich daar afgespeeld had. Hoe vaak hebben mensen al niet een ketting gevormd om neen te zeggen tegen een wereld die zij niet willen, en voor een wereld zoals ze hem dromen, zoals die hen beloofd is door hun eigen vader en moeder?
En dan is er nog een laatste reden waarom het Onze Vader bijzonder is: het zit tussen het gedeelde brood en wijn, en de gedeelde warmte van de vredeswens. Die plaats zal niet toevallig zijn, maar zegt iets over de betekenis van dit gebed. Het Onze Vader is, in al zijn eenvoud (want Jezus kon dat formidabel: iets heel diep zeggen op een heldere manier), een perspectief om van te leven. Zo’n wereldbeeld bepaalt mensen dieper dan ze denken: het maakt voor mij een wezenlijk verschil te mogen leven in een wereld waarin ik met anderen vader kan zeggen, dan te moeten leven in een wereld waarin ieder mens een evolutionair toeval is, de een al meer capabel om te overleven dan de ander. Ik weet uit eigen ervaring hoe koud dit laatste wereldbeeld is: wie ben ik, vraag je je af, wat kom ik hier doen, er zijn al zoveel mensen, en die kunnen zoveel beter dan ik vechten voor hun brokken. Een wereld waarin we van iemand samen kinderen zijn, dat opent voor mij een totaal ander perspectief. Ik zal mijn problemen nog altijd zelf moeten oplossen, maar het heeft mij geleerd dat we de liefde moeten delen, allemaal, omdat we er allemaal naar hunkeren. Ook de zogenaamde sterkeren. Het heeft mij geleerd dat mededogen beter is dan het recht van de sterkste, omdat we onze diepste ervaring nooit vergeten kunnen, namelijk het leven gekregen te hebben in de dichtbij, zo concrete handen van een moeder en een vader…
Dat concrete vind ik ook terug in de rest van het gebed. Dat moet, want mededogen, verbondenheid, gedragen worden is concreet, moet concreet zijn. Vandaar dat brood centraal staat in het Onze Vader. Dat is niet in de eerste plaats het brood van de eucharistie, maar het dagelijkse brood om van te leven. Zonder dat concrete eten is er geen hoop, en zelfs geen menswaardigheid. En dan die schulden: bij dat woord denk ik nooit aan zonden, maar letterlijk aan geld. Ik sprak een paar weken geleden met iemand die van 60 euro per week moet leven. Paule vertelde van een vriendin die met 7,5 euro per dag moest rondkomen, en toch probeerde om haar fierheid als mens niet te verliezen…
Tenslotte: en leid ons niet in bekoring. Dat leiden is een beetje een rare woordkeus: hoe kan een vader nu zijn kinderen bekoringen aandoen. Zeker als je beseft dat bekoring geen kinderwoordje is voor een kinderzondeke, maar heel ver kan gaan: de bekoring van verslavingen allerhande, de bekoring om te denken dat je het allemaal alleen kunt in het leven, de bekoring om bitter te worden, de bekoring om het op te geven, om alles op te geven. En dat het kwade bestaat in deze wereld, dat weten we. We zijn er bang voor als het te dichtbij komt. Vandaar dat een kind mag vragen: vader, moeder, bescherm mij, bescherm ons.
We weten zo weinig van God, en het zijn allemaal menselijke beelden die we gebruiken en het blijft een tastend spreken. Vandaar ook “die in de hemel zijt”: zo groot is de Eeuwige, zo ongrijpbaar. We kunnen bidden tot een grote, dragende Liefde, we kunnen uitkijken naar een wereld van gerechtigheid, zoals we doen elke week in de viering, maar ook in de kleine goedheid van elke dag, we kunnen ons blijven inzetten en vertrouwen proberen door te geven. Maar veel meer kunnen we niet zeggen over die God: een perspectief, een grote hoop. Of als we toch beelden mogen gebruiken: een scheppende vader, een bron die opwelt en leven geeft… Misschien was het leven dan toch meer dan een gave van vader en moeder, misschien was het ook een goddelijke gave…
Communiemuziek: een orthodoxe Onze Vader https://youtu.be/p3iYnHx8P0s