Herbronnen met de Bergrede (4): Broederlijk Delen

Dominicus Gent

Viering van zondag 26 maart 2017

Herbronnen met de Bergrede :

de smalle poort + aan de vruchten herken je de boom

(Matteus 7, 12-23)

 

Van harte welkom op deze bijzondere zondag waarop we vieren dat we met velen als broers en zussen mogen delen. Et un bienvenu tout special à Bernard Sawadogo, venu de loin pour partager avec nous l’histoire de son peuple, du village Imiougou a Burkina Faso ou il se met avec un groupe de jeunes à lutter pur que la communauté locale puisse vivre dignement. Chère Bernard, c’est toujours une joie particulière de rencontrer ici d’autres personnes qui s’ engagent pour donner la vie à ceux pour qui cela est moins évidient.

Broederlijk Delen onderstreept in haar campagnes dat het niet gaat om een verhaal van wij en zij, maar van samen de hand aan de ploeg slaan voor een betere wereld. Het zet daartoe aan vanuit de geest van Jezus van Nazareth die zich liet omringen met een schare aan mensen van diverse pluimage, met eigen inzichten, ervaring en talenten die gedreven werden door een zelfde droom: een land te bouwen waar het goed is om wonen. We zijn blij dat we op een dag als vandaag naar het verhaal van Bernard mogen luisteren en inzichten delen over oplossingen voor wat dreigt mis te lopen. Wat we zelf in ons leven kunnen doen om samen met anderen de wereld vooruit te helpen. We nodigen hem dan graag uit bij het begin van deze viering om samen met Tom wat extra licht te laten schijnen, en we doen dit symbolisch door het aansteken van de Paaskaars.

 

Mt 7, 12-23          

12 Alles, wat gij wilt dat de mensen voor u doen, doet dat ook voor hen. Dat is Wet en Profeten.

DE NAUWE POORT
13 Gaat binnen door de nauwe poort; want de weg die naar de ondergang voert is wijd en breed, en velen zijn er die hem inslaan. 14 Hoe nauw toch is de poort en hoe smal de weg die voert naar het leven, en weinigen zijn er die hem vinden.

VALSE PROFETEN
15 Wacht u voor de valse profeten, mensen die tot u komen in schaapskleren, maar van binnen roofzuchtige wolven zijn. 16 Aan hun vruchten zult ge ze kennen. Plukt men soms druiven van dorens of vijgen van distels? 17 Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de zieke boom brengt slechte vruchten voort. 18 Een goede boom kan geen slechte vruchten dragen, noch een zieke boom goede vruchten. 19 Iedere boom die geen goede vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen. 20 Aan hun vruchten dus zult ge ze kennen. 21 Niet ieder die tot Mij zegt: Heer, Heer! zal binnengaan in het Koninkrijk der hemelen, maar hij die de wil doet van mijn Vader die in de hemel is. 22 Velen zullen op die dag tot Mij zeggen: Heer, Heer, hebben wij niet in uw Naam geprofeteerd en hebben wij niet in uw Naam duivels uitgedreven en in uw Naam veel wonderen gedaan? 23 Maar dan zal Ik hun onomwonden verklaren: Nooit heb Ik u gekend; gaat weg van Mij, gij die ongerechtigheid doet!

 

Deze mooie tekst van Mattheus gaat terug naar wat Karen Armstrong als de kern van religie ziet: behandel uw naaste als uzelf. We worden opgeroepen tot mededogen en zorg voor de ander; niet uit een soort sentimenteel idee van wat wij ‘die het veel hebben’ kunnen doen voor anderen ‘die weinig hebben’. Nee: veeleer vanuit een gelijkheidsbeginsel dat wat ten diepste goed is voor de mens, goed is voor elke mens. Een zuiver milieu, een goede gezondheid, een veilige plek om te wonen, een gemeenschap die aandacht heeft voor de waardigheid van elkeen, die samen de hand aan de ploeg wil slaan om goede vrucht voort te brengen. Het is in de grond erg simpel.

En toch is God vinden en het goede doen lang niet gemakkelijk. Het komt niet aan op mooie woorden. Kortetermijnsucces is ook niet meteen de graadmeter. Van ons wordt verwacht dat we goede duurzame vruchten voortbrengen. ‘Zoek God niet in de hemel maar hier op aarde’. Het wordt in woord en beeld gevat in de calligrafie die de wand vooraan in deze kerk siert.

De poort is eng en weinigen vinden de weg vanzelf. Gelukkig moeten we die ook niet uit onszelf vinden en doen. We kunnen onze blik verruimen en visie verhelderen dankzij een rijke verscheidenheid aan voorbeelden uit ervaring en noden gegroeid in verschillende omstandigheden. Vandaar dat het goed is dat wij binnen een gelovige gemeenschap elkaar dragen en bemoedigen en soms ook bijsturen in die opdracht. Opdat we blijven zoeken naar wat we elk van ons op onze plaats kunnen doen om onszelf en anderen te helpen om de smalle weg/poort te vinden die naar Leven leidt. Waar zetten wij ons voor in. Welke vruchten brengt onze boom voort?

Op oneindig veel vlakken kunnen bakens verzet worden, veel vruchtbare grond gespit.

Neem nu het concept van de deeleconomie: zo eenvoudig, helemaal winwin. Als we erin slagen om goederen te delen met buren, vrienden, koorleden: reisbrochures, grasmaaiers, naaimachines, elektrische schroevendraaiers, dan worden de zaken intenser gebruikt, kan je je goederen van betere kwaliteit veroorloven, je krijgt sneller iets nieuws terwijl het milieu minder snel belast wordt en je krijgt er nog een ontmoeting met de buren bij. Stuk voor stuk waardevolle elementen, waar we zowel op korte als lange termijn de vruchten van plukken. Om het op gang te trekken moet je wel de eerste stap zetten, het brood durven breken: eens nadenken over wat wij zouden kunnen delen, of rondvragen of iemand delen wil voor we zelf iets nieuws kopen. Een concept en praktijk die in Afrika heel gewoon zijn, beginnen we hier nu pas op grotere schaal te (her)ontdekken. Ook voor het delen van de infrastructuur van het kerkgebouw kunnen we inspiratie op doen bij de buren. In de Rabotkerk bijvoorbeeld die zijn ruimte ter beschikking plant te stellen van studenten die samen willen studeren.

En van studenten gesproken. Op het werk is er de laatste tijd een grotere groep internationale doctoraatsstudenten gekomen. Hun engagement, warmte en betrokkenheid binnen de groep doen ons opleven. Gisteren bezochten we met een Colombiaanse, Argentijnse, Britse en enkele Vlaamse doctoraatsstudenten een collega uit Kameroen die in Antwerpen net zijn derde kindje kreeg. De vreugde en de dankbaarheid om erbij te zijn, werken aanstekelijk. Toen we vertrokken kwam de ober van het eetcafé nog eens zeggen dat hij echt hoopte dat we nog eens terug zouden komen. Het was hem duidelijk niet om de inkomsten te doen. Hij toonde ons de weg naar de authentieke betekenis van gastrvijheid in wat gemakkelijk een commerciële transactie had kunnen zijn.

Onder meer ook in de Babbelsoep samen met protestanten, moslims, vrijzinnigen flakkert die vreugde en herkenning op. We kijken dan ook uit naar een gelegenheid als deze waarop Broederlijk delen ons het geschenk geeft om iemand van het Zuiden beter te leren kennen.

Moge Gij het zijn, die hoort, ziet, weet, afdaalt om te bevrijden.

 

 ‘Tot iedereen mee is’ : Burkina Faso in de kijker van Broederlijk Delen

Bernard Sawadogo is in Vlaanderen te gast –samen met acht andere Burkinezen- in het kader van de Vastenactie Broederlijk Delen.

Broederlijk Delen heeft in haar geschiedenis heel wat watertjes doorzwommen. In de jaren 60 één van de vele organisaties die noodhulp leverden, die caritatief iets probeerden te doen aan de honger in Congo, een land van de derde wereld… Al snel werd Broederlijk Delen één van de voortrekkers van de idee dat er geen 1ste, 2de, 3de of 4de wereld is maar slechts één wereld. Dat in de ideale versie van die ene wereld geen meerderen en minderen zijn maar gelijken, geen gevers en krijgers maar delers. In Jezus’ tijd sprak men van een ‘Rijk Gods’: een ideale rechtvaardige en vredevolle wereld.

Broederlijk Delen maakte een evolutie door in denken en handelen – aan de vruchten herkent men immers de boom. Aanvankelijk noodhulp geboden maar snel de structurele kaart getrokken: men sprak niet meer van ‘ontwikkelingshulp’ maar ‘ontwikkelingssamenwerking’ en nog later koos Broederlijk Delen resoluut voor ‘partnerschap’.

Dit jaar is een nieuwe slagzin op de affiches te zien: ‘Tot iedereen mee is’ – dit kan je op verschillende manieren verstaan: blijven informeren tot iedereen mee is, tot iedereen op de hoogte is, tot iedereen het verlangen kent van de allerarmsten om ‘mee te zijn’, meewerken tot wanneer iedereen die droom deelt van een rechtvaardige wereld en tot wanneer deze wereld vruchten voortbrengt van vrede en rechtvaardigheid.

Tot iedereen mee is, hebben ook wij te leren. Bewust of onbewust spreken en handelen we vaak als meerderen tegenover minderen in landen van het zuiden. Bewust of onbewust spreken en handelen we vaak als gevers en zijn landen in het zuiden de krijgers die hun hand moeten ophouden en bovendien nog ‘dank u’ moeten zeggen ook.

Broederlijk Delen werkt met de armste en meest kwetsbare bevolkingsgroepen en zet in haar vastencampagnes tegelijk in op mentaliteitsverandering hier: het ‘steeds meer’ van onze samenleving inruilen voor ‘genoeg is goed’, een bewuste keuze maken voor een leven waarin aandacht is voor de draagkracht van de aarde en van elkaar.

Burkina Faso staat dit jaar in de kijker – een Sahelland met trieste eretitel van ‘derde armste land ter wereld’.

Broederlijk Delen heeft diverse partners in Burkina (je kan met deze partners kennis maken op hun website). Burkina is slachtoffer van de klimaatopwarming en de vrouwen-landbouworganisatie ADIF zet o.m. in op landbouwtechnieken die optimaal gebruik maken van de schaarse regen om de oprukkende woestijnvorming tegen te gaan. Amsettou, de vrouw die op de meeste affiches staat, is één van de leden van ADIF. Door de volgehouden werking van organisaties als deze wordt honger voorkomen. Financiële steun blijft daarbij een onmisbare pijler maar tegelijk is van onze kant volgehouden verantwoordelijkheid nodig om klimaatopwarming tegen te gaan: nadenken en vooral anders handelen met betrekking tot onze CO2-uitstoot. CO2-uitstoot waar de vleesproductie de grootste boosdoener is, naast onze uitstoot voor vlieg- en autoverkeer en de uitstoot van de zware industrie.

Een andere organisatie die door Broederlijk Delen wordt gesteund is ODJ, Organisation Démocratique de la Jeunesse. Eén van de voortrekkers daarvan is onze gast Bernard Sawadogo, 25 jaar oud, boerenzoon, student aan de universiteit in Ouagadougou, inwoner van Imiougou, een dorp dat werd ‘verplaatst’ omdat de goudmijnexploitatie de gronden van het dorp wel zag zitten… Je hoort het goed: het derde armste land ter wereld heeft goud in de grond zitten… bodemrijkdom die niet ten goede komt aan de arme bevolking maar aan buitenlandse mogendheden uit Canada en Rusland. Burkinabezen nemen dat niet langer.

Maar laten we Bernard daarover zelf aan het woord. Hij zal op enkele vragen antwoorden

Wie ben je en waar kom je vandaan? Welke organisatie vertegenwoordig je en wat doen jullie concreet? Wat motiveert jou om te doen wat je doet?

Wat willen de Burkinese organisaties doen met het geld dat BD voor hen verzamelt?

Wat verwacht Burkina Faso, wat verwacht hijzelf van mensen in België?

Getuigenis Bernard Sawadogo 

Oprecht dankbaar om wat we van hem geleerd hebben en hoe we partnerschap ervaren hebben: de rust die van hem uitgaat (hij wandelt en fietst merkbaar trager dan wij dat doen). De sterkte die achter de timide en nog jonge man schuilt. Hij laat ons voelen wat partnerschap is: stelt vragen om te begrijpen waarom en hoe wij denken en doen: bv. rond euthanasie, waarom mensen projecten steunen, enz. Hij kent de spelers van de Rode Duivels (is zelf ook voetballer) en ging gisterenavond ook supporteren. Heeft in Ronse en Gent gezien dat ook hier armoede en achterstelling is, dat we daar organisaties voor hebben –wat in Burkina niet het geval is-, maar dat bij hen armoede en achterstelling zichtbaar is en hier verborgen wordt. Voorwaar de scherpe blik van een socioloog-antropoloog in wording.

“Totdat iedereen mee is…”. Een lange weg, een smalle poort, maar door Bernard zijn we er nog meer van overtuigd dat we én 12-12 moeten steunen (noodhulp omdat je de concrete mens niet van honger laat omkomen) én via financiële bijdrage ook organisaties als Broederlijk Delen omdat zij honger helpen voorkomen door de plannen van hun partners te steunen, door empowerment en onderhouden van persoonlijk contact in waardigheid.

Laat ons zingend dromen van regen die honger voorkomt, zowel de honger naar brood en honger als die naar vrede en gerechtigheid

 

TAFELDIENST

Aan tafel gaan  in een gemeenschap waar geen meerderen en minderen zijn maar enkel gelijken, geen gevers en krijgers, maar delenden – we delen in lief en leed – we weten ons verbonden met ieder die zich naar Jezus’ voorbeeld engageert en met de mensen van en rond deze gemeenschap die ons in de dood zijn voorgegaan.

Onze Vader

Vredeswens                                                                          

Een Afrikaans spreekwoord zegt:
WIL JE SNEL GAAN GA DAN ALLEEN, WIL JE VER KOMEN GA DAN SAMEN.
Dat we mogen weten dat we het niet alleen kunnen maar ook niet alleen hoeven te doen: een diepe bedding graven voor onze wereld waarin vrede duurzaam gedijen kan. Wensen we elkaar de kracht toe om te blijven zoeken hoe we daaraan kunnen helpen bouwen over vele grenzen heen. En mogen wij en wie ons omringt daarin vrede vinden. De vrede zij met u.

*

In de namiddag bezochten een aantal jongeren van Dominicus Gent samen met Bernard Sawadogo de niet-begeleide minderjarigen die een onderkomen vonden in een vleugel van de abdij van Zevenkerken. Er werd gesport en onder leiding van Mahmoud een maaltijd klaargemaakt die volgens de jongens uit Syrië en Afghanistan “naar thuis smaakte”.