Dienst van Goede Vrijdag
18 april 2014 Dominicus-Gent
Maria-Gorettikerk
Opening van de dienst
Zang: Strek uw handen naar mij
Gebed
Bij elkaar in leegte en gemis
in deze tijd
waar de greep van geweld en onrecht ons omknelt
en de prille vrede telkens aan flarden scheurt
in deze tijd
vertragen wij de tijd en
komen samen om te waken
wij willen niet weglopen van lijden en dood
kom haastig mij helpen, God
strek uw handen naar mij
dat ik mijn onmacht, pijn en verdriet
bij u mag neerleggen
in deze tijd
waar mensen opkomen voor rechtvaardigheid
en ijveren voor vrede
waar mensen hunkeren naar vrijheid
en steun geven aan verdrukten
in deze tijd
vertragen wij de tijd
en komen samen
kom haastig ons helpen, God
strek uw handen naar ons
doe ons opstaan uit alles wat dood maakt.
In deze tijd
middenin verdriet en pijn
middenin leven en sterven
middenin lijden en dood
kom haastig ons helpen, God
strek uw handen naar ons
want wij vermoeden toekomst
ons aangezegd door U
Zang: Strek uw handen naar mij
Uitnodiging tot waken en aansteken van kaarsjes
Rond dit kruis van aarde, verbonden met zovele kruisen overal in deze wereld, willen we vanavond waken en echt wakker blijven voor alles wat pijn, verdriet en lijden met zich brengt. We willen niet wegkijken, doen alsof onze neus bloedt.
Lijden, onrecht, verdriet en pijn: dit met beide ogen aankijken en ermee aan de slag gaan. Het is beslist niet de gemakkelijke weg. En voor wie er alleen voor staat is dit bijna een onmogelijke opgave. Daarom ook zijn we hier verenigd: samen het onrecht en de pijn in de ogen kijken en waken. Ten aanzien van elkaar, eigen onmacht delen, maar niet ten onder gaan. Nabij zijn en waken.
Daarom willen we het licht (ons licht) bij dit kruis brengen: als teken dat we het lijden en de pijn nabij willen zijn.
Ik nodig u uit om een kaarsje aan te steken aan de paaskaars en het in het kruis te plaatsen.
Woorddienst
Overweging
Waken en gedenken op deze Goede Vrijdag.
Waken bij het lijden van vele mensen in heel veel verschillende situaties.
We gedenken de dood van velen en de kruisdood van die ene, Jezus.
Kruisdood, het is in onze ‘beschaafde’ Westerse wereld nog nauwelijks denkbaar.
Maar er zijn wel veel handiger, properder, doordachter methodes om levens te verwoesten.
Kruisigen kan doorheen alle tijden – tot op deze dag, dit uur, vertaald worden in begrippen die we wél kennen.
KRUISIGEN:
terechtstellen ‑ uitschakelen ‑ uit de weg ruimen ‑ levenslang geven ‑ een speciale behandeling voorschrijven ‑ niet meer doen meetellen
KRUISIGEN:
om zeep helpen ‑ vernietigen ‑ schorsen ‑ afvoeren ‑ op de vingers tikken – saneren ‑ ontslaan met ontslag dreigen ‑ iemand klein krijgen
KRUISIGEN:
geen onderdak geven – niets laten leren ‑ het niet kunnen aanzien ‑ vergassen – iemand afhankelijk maken ‑ iemand tot verslaving brengen ‑ dom maken ‑ bang maken ‑ brutaliseren
KRUISIGEN:
vergeten ‑ verzwijgen ‑ doodzwijgen ‑ verdringen ‑ het niet geweten hebben – het niet willen weten ‑ voor onverbeterlijk verklaren ‑ als een speciale beschouwen
KRUISIGEN:
koud maken ‑ het zwijgen opleggen ‑ doof maken ‑ paaien ‑ blind maken ‑ verstikken ‑ iemand tot consument maken ‑ iemand verblinde televisiekijker laten worden
KRUISIGEN:
richten naar de valse waarden van de maatschappij ‑ aanpassen ‑ terechtstellen – bewapenen voor de oorlog ‑ iemand geen kans geven ‑ afschrijven ‑ veroordelen met vooroordelen ‑ kapotmaken ‑ doen lijden ‑ laten lijden
KRUISIGEN:
eenzaamheid toelaten ‑ iemand laten verdrinken in de problemen ‑ geen oog en oor hebben voor iemand ‑ aan zijn lot overlaten ‑ niet bekommerd zijn om de anderen ‑ je niets aantrekken van de wereldsituatie
KRUISIGEN:
roddel ‑ stoef en bluf ‑ proberen te overtreffen ‑ met de ellebogen werken en overal de eerste willen zijn ‑ alleen maar aan eigen voordeel denken
(In het huis van de menseneter, teksten over vrede, Dorothee Sölle)
Kruisigen gebeurt vandaag. Zoveel is zeker.
Kruisigen gebeurt aan mij en door mij.
In dit uur van waken, gedenken en bidden maken we elkaar deelgenoot aan het leed en het lijden dat overal om ons heen is.
We willen lijden benoemen, opdat alle leed zou gezien en gekend worden.
Want ‘er is geen leed, dat vreemd leed is’ (Simonow-D. Sölle). Er bestaat geen lijden veraf. Er is geen leed dat ons niet zou aangaan.
Waar ook het lijden is, dichtbij of veraf, het belangt mij aan.
‘Er is geen leed, dat vreemd leed is’:
hiermee wil ik ook de hoop uitspreken dat alle mensen mogen gezien en gekend zijn.
De hoop dat leven mogelijk is ook voor de kleinsten en de minsten.
In het spoor van Jezus van Nazareth, de gekruisigde,
die genoemd wordt zoon der mensen,
die gezegd wordt dood maar levend,
op wie gehoopt wordt mens voor allen.
Johannespassie
Van Paul Schollaert, door drie zangers.
Inbreng
Uitnodiging tot inbreng
In de her-inner-ing aan Jezus’ lijden en kruisdood, hebben we het leed van zovele mensen neergelegd, als een vlam, waarbij we willen waken.
Het lijden draagt een naam.
Wie dat wenst, kan vanop de eigen plaats of hier vooraan aan de micro dit lijden uitspreken en benoemen.
We willen bij het lijden dat elkeen meedraagt een moment stil blijven.
Gebed
Al dit uitgesproken lijden
en al het onbenoemde, verborgen lijden
leggen wij neer in deze gemeenschap
Wij mensen, wankel, angstig en beperkt
proberen daglicht te zijn voor mekaar.
Als deelgenoot, als toeverlaat
trouw in aandacht en nabijheid
erhkennen wij het lijden
Geef ons een hand
om vast te houden wie geen hand in handen heeft
geef ons een stem
om te roepen voor wie geen stem heeft
geef ons kracht en zachtheid
om te zorgen voor wie zelfs geen morgen heeft.
Zo zouden we willen leven
Zingen we dit uit in het lied van alle dagen…
Bloemen bij het kruis en communie
Uitnodiging
We willen een teken stellen dat wij elkaar kunnen bemoedigen en de hoop op een goed leven voor allen levend houden. Een klein en machteloos teken, een gebaar. Ik nodig u uit om een bloem neer te leggen op het kruis. Een machteloos gebaar waarmee we het lijden erkennen en hoop op toekomst en bevrijding uitspreken.
Communie
Geen leed, dat vreemd leed is.
Soms is het leed waarvan wij deelgenoot worden zo groot en zo massief.
Of voelen we ons machteloos – zonder daadkracht – om iemand nabij te zijn.
En vaak is het ook alleen maar dat: de ervaring van uitzichtloosheid.
En toch …
In de avond voor zijn dood stelde Jezus een gebaar.
In het breken van het brood en het ronddelen mogen we – met hem – elkaar nabij zijn.
Laten we vanavond het brood met elkaar delen
in het verlangen
en in de hoop
dat ons verlangen niet tevergeefs is.
Voorbeden
Groter dan ons hart…
(foto’s: Guido Vanhercke, kerkje in Cantabrië)