Dominicus Gent
Viering van zondag 27 februari 2017
De kracht van samen
Lied: Gracias a la vida
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het gaf me twee ogen, die, als ik ze open,
perfect het zwart van het wit onderscheiden
en in de hoge hemel, de met sterren bezaaide diepte
en in de menigte de man van wie ik houd.
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het heeft me gehoor gegeven dat in zijn volle bereik,
de nacht en de dag, krekels en kanaries
hamers, turbines, geblaf en regenbuien opvangt,
en de zo tedere stem van mijn geliefde.
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het heeft me geluid en het alfabet gegeven;
daarmee de woorden die ik denk en spreek:
moeder, vriend, broer en licht dat de weg verlicht
naar de ziel van degene die ik liefheb.
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het heeft vaart aan mijn vermoeide voeten gegeven ;
met hen liep ik door steden en plassen,
stranden en woestijnen, bergen en vlakten,
en door jouw huis, jouw straat en jouw tuin.
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het heeft me een hart gegeven dat heftig slaat
als ik de vrucht van het menselijk verstand zie,
als ik het goede zo ver van het kwade zie,
als ik in de diepte van jouw heldere ogen kijk.
Dank aan het leven dat me zoveel heeft gegeven.
Het heeft me de lach en de traan gegeven.
Zo onderscheid ik geluk van verdriet,
de twee elementen die mijn lied vormen,
en jullie lied, dat eenzelfde lied is,
en het lied van allen, dat mijn eigen lied is.
Welkom aan jullie allen, hier samengekomen om samen dankbaar het leven te vieren.
Om samen te zingen van verlangen om een plek te vinden die kracht geeft, perspectief en groot vertrouwen.
We zoeken samen naar de Stem in de bijbel, in de geschiedenis, in de wereld die ons roept en ons uitdaagt om samen te werken aan Zijn groot project van rechtvaardigheid, vrede en liefde.
Laten we onze bron van samenleven, van bestaan onder ons brengen, onze geestkracht die ons tot gelukkig samenleven bekoort.
Steken we de Paaskaars aan.
Het lied “Gracias a la vida” is geschreven door de Chileense Violeta Parra. Het staat in een traditie van nieuwe Latijns-Amerikaanse liederen die in de 1970-er jaren zijn ontstaan en die zich richten tegen militaire dictaturen. Het is door veel zangers over de hele wereld vertolkt. Het is vooral bekend geworden door de uitvoering van de Argentijnse zangeres Mercedes Sosa, waar we samen naar luisterden. Violeta Para was een volkskunstenares die niet alleen liederen schreef, maar ook wandtapijten, sculpturen en schilderijen maakte. In haar werk vind je niet alleen de voortdurende aanklacht tegen onrechtvaardigheid maar ook altijd de strijd in haar persoonlijk leven waarin onbegrip, armoede en ongelukkige liefde een grote rol spelen.
Volgens mij moet Violeta gedacht hebben: waarover je niet goed kan spreken moet je zingen. Dit is haar levenslied en het is gelukkig blijven naklinken tot op de dag van vandaag.
“Ik onderscheid geluk van verdriet, de twee elementen die mijn lied vormen, en jullie lied, dat hetzelfde lied is, en het lied van allen, dat mijn lied is. Met dank aan het leven!”
Deze boodschap is in al haar eenvoud zeer krachtig en ook hedendaags. Mercedes Sosa zingt met zo’n doorleefde, ronde en prachtige stem, dat al wie het hoort er warm van wordt van binnen. Door het zo mooi te zingen verdubbelt ze de gloed en de kracht van het leven. Zo overkwam het ons ook bij de voorbereiding van deze viering. We voelden in onszelf opnieuw de veerkracht om te zeggen “ja, we zijn dankbaar voor het leven, en we zullen er samen iets van maken”
Het woordje “samen” vinden we heel belangrijk. Samen worden we immers tochtgenoten van elkaar, geboeid door een einder van een ongekende en nooit vermoede verte en voelen we ons opgenomen in een steeds verder uitdeinend geheel.
Waarvoor leven wij? Mijn persoonlijk antwoord is: Ik leef vanuit een dank aan het leven. Het leven dat we als we in relatie treden met elkaar, met elkaar kunnen delen, aan elkaar kunnen geven.
Dit levensbeeld, dit mensbeeld kreeg voor mij vorm door mijn geloof. “Mens, waar is je broer? “ staat geschreven. God wordt het liefst geprezen door de dienst aan de minste mens en in volle gelijkwaardigheid. Leven is kansen krijgen, is kansen geven aan elkaar. SAMEN betekent voor mij elkaar helpen om te horen wat onzegbaar blijft, te zien wat niet gezien kan worden, te doen wat ondenkbaar is. De meerstemmigheid van het leven dragen we samen, verontwaardigd over onrecht, verwonderd door de bemoediging.
Gracias a la vida
Lied: Wij zoeken u
Wij zoeken U, als wij samenkomen,
hopen dat Gij aanwezig zijt.
Hopen dat het er eens van zal komen:
mensen in vrede, vandaag en altijd.
Wij horen U in oude woorden,
hopen dat wij uw stem verstaan,
hopen dat zij voor ons gaan verwoorden
waarheid en leven, de bron van bestaan.
Wij breken brood en delen het samen,
hopen dat het wonder geschiedt,
hopen dat wij op Hem gaan gelijken
die ons dit teken als spijs achterliet.
Wij vragen U om behoud en zegen,
hopen dat Gij ons bidden hoort,
hopen dat Gij ons adem zult geven:
geestkracht die mensen tot vrede bekoort
De kracht van samen
Wat we daarnet zongen zijn wel een hele hoop verwachtingen: hopen op Gods aanwezigheid hier onder ons, dat we zouden geraakt worden door die oude woorden, dat ze voor ons de motor worden van ons leven, dat we door zo te leven zelf iets van die wondere kracht van Jezus gaan uitstralen en hopen dat we zullen doorgaan om te werken aan vrede.
En toch zongen we dit gemeend. We hopen dat we hier spijs en drank vinden om samen verder te gaan in ons leven, om hier steeds weer op het spoor te komen van wat we met ons leven willen aanvangen. Hier vinden we met de mensen die we hier tegenkomen, wegwijzers, vraagtekens en elkaar, om kracht op te doen, goesting, om weer de smaak te pakken te krijgen. Om te voelen en te ervaren dat het dat is wat we nodig hebben.
Vorige week op de babbelsoep (gespreksmoment in de Gentse Rabotwijk, georganiseerd door christenen, moslims en humanisten) was ik in gesprek met twee Poolse vrouwen, samen met een man van het Huis van de Mens. We hadden het over de verschillende organisaties die meewerken en waarom die dit initiatief nemen. Op een bepaald moment ging het over het engagement van de man die helemaal niet gelooft en ik die dat wel doe. En dat er geen verschil is in “waarde” of je in een God gelooft of niet. Belangrijk is het feit dat we daar allebei onze tijd, energie insteken en ons geloof in het nut van wat we daar doen.
Achteraf daarover nadenkend, constateerde ik wel dat voor mij mijn geloof een grote, onderhuidse drijfveer is om mij bv daar te engageren. Geef toe, op het eerste gezicht brengt het geen aarde aan de dijk: drie zaterdagvoormiddagen in de kou gaan babbelen bij een tas soep met volslagen onbekenden in een buurt waar ik bijna nooit kom. Mensen die ik waarschijnlijk hoogstens volgend jaar nog eens zie, als ik ze dan nog herken..En toch is het belangrijk: contact met mensen, laten zien dat je geïnteresseerd bent in wie ze zijn, en dat samen met veel anderen vanuit veel verschillende levensbeschouwingen. Alleen zou ik er nooit staan, maar we zijn gedragen door het enthousiasme en het geloof van alle deelnemers dat het een teken kan zijn, een meerwaarde kan betekenen voor wie daar voorbij komt én voor wie er aan deelneemt.
Luisteren we naar een paar oude woorden, waarin we zoeken Gods stem te verstaan.
Johannes 15, 9-17
Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. Dit zeg ik tegen jullie om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg. Ik noem jullie geen slaven meer, want een slaaf weet niet wat zijn meester doet, vrienden noem ik jullie , omdat alles wat ik van de Vader heb gehoord, aan jullie bekend gemaakt heb. Jullie hebben mij niet uitgekozen, maar ik jullie, en heb jullie opgedragen om weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Wat je de Vader in mijn naam vraagt, zal hij je geven. Dit draag ik jullie op: heb elkander lief.
Lied: Dit ene weten wij
Dit ene weten wij en aan dit één
houden we ons vast in de donkere uren:
er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren,
en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen.
Je kan over deze tekst een heleboel zeggen. Maar als er één ding duidelijk wordt uit deze tekst is het dat Jezus oproept om lief te hebben. En dat we geroepen zijn om deze manier van leven uit te dragen, niet alleen door erover te spreken, maar vooral door het te beleven. We worden uitgezonden om vrucht te dragen.
Liefde komt 9 keer voor in dit korte stukje. En wat is dat liefhebben? Je leven geven voor de anderen. Vroeger heb ik dat altijd horen uitleggen als was het een verwijzing naar Jezus kruisdood, maar dat soort heldenliefde is (gelukkig) maar voor weinigen weggelegd.
Je leven geven kunnen we wel degelijk allemaal: tijd, energie , aandacht besteden voor en aan de ander. We doen het allemaal in zovele vormen en gradaties. Wat je daarvoor terugkrijgt (want geef toe, het is niet altijd vanzelfsprekend in te gaan op een appel) is de vreugde iets bij te dragen aan de kwaliteit van leven van die ander. En net omdat dit niet zo vanzelfsprekend is, je jezelf soms moet overwinnen, is het goed dat je medestanders hebt, mensen die samen met jou iets doen. L’ union fait la force . En, zo voel ik het soms aan, in dat samen is er meer aanwezig : spirit, geestkracht, of voor gelovigen: God.
En dat werd ons in de oude woorden aangezegd.
Tafelgebed
Laten we nu allen als één familie in een kring komen rond de sober gedekte tafel.
Terwijl wij dicht bij elkaar staan, oefenen we hoe het zou zijn om het spoor van Jezus te herkennen – om herinnerd te worden aan de Belofte ‘Ik zal er zijn’, een belofte zo groot dat ze, als we er samen voor gaan, de wereld kan bevrijden. Een belofte ook als opdracht dat we zouden blijven oefenen in het samen breken van brood en wijn. Wat wij hier samen rond de tafel kunnen ervaren is de genade van het samenzijn in verbondenheid met alle dierbaren die hier niet kunnen zijn.
We weten ons ook verbonden met mensen overal ter wereld die geloven in SAMEN STERK. En met onze lieve doden die ons voorgingen in verbondenheid.
Die avond,
de laatste samen met zijn vrienden,
nam Hij brood, brak het en deelde het rond.
Zo ben je de naaste van mensen,
zo ben je verbonden met de Vader:
in het delen en breken van je leven
Neem en eet,
want dit is mijn lichaam:
dit is de essentie van wie ik ben.
Doe dit tot mijn gedachtenis
Toen nam hij een beker wijn,
gaf hem rond en sprak: drink hiervan,
dit is het teken van een nieuw verbond
het begin van een nieuwe wereld,
Waar mensen delen in lief en leed,
zorgen voor elkaar
zodat elk mensenkind waardig mag leven.
Leef zo en hou mij zo levend onder jullie.
Onze Vader
Vredeswens
Vrede kan pas ontstaan als mensen in gelijkwaardigheid, in respect voor ieders eigenheid en met heel veel liefde, met elkaar in dialoog gaan. We wensen elkaar hier elke week die vrede, om ze niet te vergeten en om elkaar te bemoedigen dit de komende week daadwerkelijk te doen.
Die vrede van Jezus zij met u allen.
Communie
Ik nodig jullie uit om samen “De steppe zal bloeien te zingen. Want ook wij geloven dat waar er geen leven vooraf was of is er door samenwerking LEVEN zal komen voor iedereen.
Slotlied: De steppe zal bloeien
De steppe zal bloeien. De steppe zal lachen en juichen.
De rotsen die staan vanaf de dagen der schepping.
staan vol water, maar dicht. de rotsen gaan open
Het water zal stromen, het water zal tintelen, stralen, dorstigen komen en drinken.
De steppe zal drinken, de steppe zal bloeien, de steppe zal lachen en juichen.
De ballingen keren. Zij keren met blinkende schoven. Die gingen in rouw
tot aan de einden der aarde, één voor één, en voorgoed,die keren in stoeten.
Als beken vol water, als beken vol toesnellend water, schietend omlaag van de bergen.
Met lachen en juichen – die zaaiden in tranen’ die keren met lachen en juichen.
De dode zal leven. De dode zal horen: nu leven. Ten einde gegaan en onder stenen bedolven: dode, dode, sta op,het licht van de morgen. Een hand zal ons wenken.
een stem zal ons roepen: Ik open hemel en aarde en afgrond.
En wij zullen horen,en wij zullen opstaan en lachen en juichen en leven.
foto: Guido Vanhercke