Dominicus Gent

Viering van zondag 29 september 2024

Bidden voor de aarde

 

Naar goede gewoonte bidden we de 5e zondag van de maand voor het behoud en de zorg voor de aarde. We stellen tevens de vraag op welke manier wij hierbij betrokken zijn of kunnen worden. We sluiten hiermee aan bij de aandacht voor de vrede die deze weken bijzonder in de aandacht staat. Vorige week luisterden we in dit verband naar enkele woorden van Paulus.

Vandaag lezen we in de Apocalyps van Johannes. Ook daar staat de inzet voor de vrede centraal. Deze inzet neemt de vorm aan van een strijd tegen het kwaad. Deze strijd onderstelt het onderkennen van raadselachtige, duistere krachten die ons lijken te boven te gaan. Zo heeft de jonge christengemeenschap het ervaren in haar poging te overleven in een tijd van Romeinse onderdrukking.
De Apocalyps mag dan een bijzondere beeldspraak hanteren, we stoten op onverwachte gelijkenissen met de tijd waarin wij leven. Een tijd waarin duistere krachten een bedreiging zijn voor het goede leven op aarde.

We hopen dat de inzet voor vrede het niet opgeeft, dat we ondanks alles blijven uitzien naar een toekomst in harmonie van mens tot mens, in harmonie met moeder aarde. In dit samenzijn vinden we kracht om sterk te staan tegen moedeloosheid en ongeloof. We laten ons hierbij helpen door het licht van de paaskaars. Symbool van de Messiaanse gestalte die onder ons gestalte mag krijgen.
 
 

Vroeg in de morgen, donker was het nog,
zijn wij gegaan, een keer,
nog in ons hart de dichtheid van de nacht.

Jij bent niet die wij dachten. Uit het vuur
riep ons bij naam een stem.
Wij zagen niets. Jij riep: ‘Ik zal er zijn’.

Op licht en schaduw, bomen aan de bron,
op stilte leek die naam.
Een gloed van liefde schroeide ons gezicht.

Om wat wij hoorden (maar wat hoorden wij?)
om wat op vrijheid leek,
omdat het moest en blijven niet meer kon.

Zijn wij gegaan, onstuimig en verward,
om nergens om, om jou –
om liefde over alle grenzen heen.

Een troep die sloft en zwerft, de richting kwijt.
De nagalm van een stem.
De weerklank van wat woorden in ons hart.

Een slingerende stoet naar goed wijd land.
Een eeuwenlang smal pad.
Een ademtocht, de route van het licht.

Het duizendschone schitterende licht,
een file in de nacht,
een spoor van mensen die de nacht verslaan.

Die strompelen tot waar? Tot waar jij bent,
in rusten aan de bron,
in gloed van liefde, vuur dat niet verflauwt.

Vroeg in de morgen, donker was het nog,
zijn wij gegaan, een keer,
met niets dan in ons hart: ‘Ik zal er zijn’.

T: Huub Oosterhuis M: Antoine Oomen

 

Lezing: Apoc 12: 7-12
Toen brak er in de hemel een oorlog uit. Michaël en zijn engelen vochten tegen de draak. De draak en zijn engelen vochten terug, maar ze hielden geen stand. Sindsdien is er voor hen geen plaats meer in de hemel. De grote draak werd neergeworpen, Hij is de slang van vroeger, die Duivel en Satan heet, en die de hele wereld misleidt. Hij werd neergeworpen op de aarde samen met zijn engelen. En ik hoorde een stem in de hemel roepen: ‘Nu zijn de redding en de macht en het koningschap van onze God en de heerschappij van zijn Gezalfde werkelijkheid geworden, want de aanklager van onze broeders is neergeworpen, hij die hen dag en nacht aanklaagde bij onze God. Zij hebben hem overwonnen door het bloed van het Lam en door het woord van hun getuigenis. Zij waren niet gehecht aan het leven, zelfs niet met de dood voor ogen. Daarom juicht, hemelen, en jullie die daar wonen.
Copyright: C. Leterme

 

Overweging: de draak temmen…

Vandaag is het de feestdag van de drie aartsengelen Michaël, Gabriël en Rafaël. Michaël kennen we als de bestrijder van de draak en wordt meestal afgebeeld met zijn zwaard. Hier in Gent hebben we de St. Michielskerk en –brug en zijn beeld dat daar staat.

Hulp vragen aan engelen, gebeurde vroeger frequent, kan dit ook voor ons een steun zijn?
In 2018 vraagt paus Franciscus aan de gelovigen om tot de engel Michaël te bidden en hij verwijst naar een gebed van paus Leo 13de uit 1884.
Deze paus hoorde tijdens een mis met kardinalen in een visioen stemmen van zowel God als de duivel en hij vroeg dit gebed te bidden:
Heilige Aartsengel Michaël, verdedig ons in de strijd. Wees onze bescherming tegen de boosheid en de listen van de duivel. Wij smeken ootmoedig dat God hem Zijn macht doet gevoelen. En gij, vorst van de hemelse legerscharen, drijf Satan en de andere boze geesten, die tot verderf van de zielen over de wereld rondgaan, door de goddelijke kracht in de hel terug. Amen.

In de lezing uit Apocalyps wordt de draak uit de hemel geworpen maar niet van de aarde.
De draak is een beeld van kwade machten op wereldvlak en in ons eigen leven. Draken bestrijden is geen simpele zaak. Als je ze een kop afslaat groeien er zeven nieuwe aan. Daarom wordt in sommige verhalen verteld dat Michaël de draad niet doodt maar temt. Maar ook dat is een groots werk. Als we denken aan de draak van oorlog of de klimaatproblemen dan voelen we ons klein en machteloos. Mij helpt het om te vertrouwen dat we dit werk niet alleen moeten doen. Dat er ook krachten zijn die ons overstijgen en aan onze kant staan. Er bestaat een oud gezegde: ‘Bid alsof alles van God afhangt; werk alsof alles van jou afhangt.’

Vandaag is een goede dag om te herinneren dat niet alles alleen van ons afhangt. Als we de weg gaan tot aan de helft, komt hulp die ons te boven gaat ons de andere helft tegemoet. Een beeld van die hulp kan de engel Michaël zijn die ons moed geeft om kleine en grote draken aan te pakken en ze in de ogen te kijken. Zodat we aarde zullen bewonen om te zijn elkaar tot zegen, om te gaan een weg van dagen, liefdes weg, die ooit zal leiden naar een menselijk bestaan.

  
Dat ik aarde zou bewonen

Dat ik aarde zou bewonen,
niet op vleugels als een arend,
niet in schemer als een nachtuil,
niet kortstondig als een bloem

niet op vinnen onder water,
niet gejaagd en niet de jager,
niet op hoeven, niet met klauwen,
maar op voeten twee`

om de verte te belopen,
om de horizon te halen –
en met handen die wat kunnen: kappen,
ruimen, zaaien, oogsten;

met een neus vol levensadem,
met een buik vol van begeren,
met een hoofd niet in de wolken,
wel geheven naar de zon

om te overzien die aarde,
haar te hoeden als een kudde,
haar te dienen als een akker
en te noemen bij haar naam.

Dat ik ben, niet meer of minder,
dan een mens, een kind van mensen,
een van velen, een met allen,
groot en nietig, weerloos vrij

om te zijn elkaar tot zegen,
om te gaan een weg van dagen,
liefdes weg, die ooit zal leiden
naar een menselijk bestaan.

T. Huub Oosterhuis – M. Tom Löwenthal

 

Overweging

Het verhaal over de aartsengel Michael leert ons: de draak is niet te doden, hij is wél te temmen: dit mag een rake samenvatting van ons leven op deze planeet in tijden waarin we ons door de natuur bedreigd voelen. Michael weerstaat de dreiging van de draak. Het is geen overweldigende overwinning. Helemaal niet. Maar de draak haalt het niet. Omdat de overgave van de Gezalfde (dat is de Messias, Christus) onvoorwaardelijk is. Met zijn bloed en zijn woord haalt hij de overwinning. De verwijzing naar het Jezusgebeuren is duidelijk. Zij die het lam gevolgd zijn, betekent: zij die Jezus gevolgd zijn, ze hebben hun angst overwonnen.

Ondertussen beseffen we dat de dreiging van de kosmische krachten geen toeval is. Het gebeurt in de gestalte van het moordende, alles vernietigende water en de gevolgen daarvan voor duizenden mensen die alles kwijt zijn. Het gebeurt op zoveel plaatsen zoals Centraal Europa, Italië, Marokko, enz.
In eigen land werden we geconfronteerd met het dreigende water van de Vesder die buiten haar oevers trad en grote schade aanrichtte in Verviers, Pepinster en nog meer plaatsen. De draak is niet zomaar een mythologische figuur. Hij zaait ook vandaag vernieling en doodt mensen.

Het gebeurde ook in 2021 op een kampeerterrein in de Ardennen toen de 14-jarige Benjamin van Bunderen Robberechts op een jeugdkamp Rosa ontmoette, een Deens meisje van 15 en klimaatactiviste met wie het meteen klikte. De zonnige kampdagen die ze samen met andere jongeren mochten beleven waren van korte duur. Vanaf de derde kampdag begon het zo hevig te regenen dat de Ourthe de allure van een enorme watervloed had aangenomen.
Het kamp ligt in Marcourt. Een plek waar men van achter de kerk een prachtig panorama heeft op de Ardennen. Plots was een beekje de Ruisseau des Quartes in een kolkende rivier veranderd die alles op zijn weg meesleurde, ook Rosa. Benjamin had nog geprobeerd haar te redden, maar ze glipte uit zijn armen toen hij zelf geraakt werd door een overhangende balk. En hij voegt er zelf aan toe: zo ironisch dat net zij, een klimaatactiviste het eerste Belgische klimaatslachtoffer moet zijn. Haar lichaam wordt drie dagen later zeven kilometer verder gevonden op het veld van een boer.
Na haar tragische dood en een zomer van verwerking werd het dan maar zijn levensmissie om te proberen van de wereld te redden wat er nog te redden valt, net zoals Rosa dat zou doen. Benjamin is erin geslaagd om 15 juli te laten uitroepen tot Europese dag voor de herdenking van klimaatslachtoffers.

“For Rosa“ is een monoloog in regie door Nic Balthasar. ‘Het is een pakkende theatermonoloog, gebracht door een briljante jonge acteur met ook een hoop video en muziek. Een meeslepend verhaal over vriendschap, ontluikende liefde en een tragedie die een jonge man aanzette tot de strijd van/voor zijn leven.
Een solo met even veel humor als heartbreak, even veel liefde als boosheid, even veel tedere speelsheid als diepe relevantie. Een verhaal over en voor de toekomst.

 

Klamp ons aan

Kijk naar die drenkeling in oeverloze
waanzin. Waarom de golven van geweld,
de vloed van haat, de zee van wraak?

Vergezochte God van mensen, roep, schreeuw, klamp ons aan.

Kijk naar die mensenprooi van kwade wil, ver-
dwazing. Waarom de arme op de vlucht,
de vrouw in rouw, de broers in bloed?

Vergezochte God van mensen, roep, schreeuw, klamp ons aan.

Kijk naar de slachtoffers van eerst de winsten
binnen. Waarom de aarde in verval,
de hongersnood, de kindermoord?

Vergezochte God van mensen, roep, schreeuw, klamp ons aan.

T: Berre van Thielt M: Wannes Vanderhoeven

 

Inbreng, verzuchting, gebed

Schoollied gezongen door Karel

Hemellichten stralen
op de aarde neer,
gaan in onze harten
glanzen meer en meer.
Refrein:
Wij willen dragen
sterrenlicht in ons bloed.
Michaël, wij vragen:
“Geef ons kracht en moed.”

Gouden sterrenkrachten,
maak ons denken rein.
Laat onze gedachten
klaar en helder zijn.
Refrein: Wij willen dragen …

Zend door onze daden
ook uw sterrenlicht.
Dat wij hier op aard’ trouw
voldoen onze plicht.
Refrein: Wij willen dragen …

T: Ferdinand de Beer

 

Uitnodiging tot de tafeldienst

Vergezochte God van mensen, gij brengt ons samen om de overvloed van de aarde te delen. Overvloed van oogst is er voor mensen en dieren. Bomen laten weldra hun blaren vallen om voedsel te vormen voor de komende lente. Zaden zijn verzameld om dan weer uit te zaaien. Uit de gemalen zaden van tarwe wordt het dagelijks brood gebakken en de druiven gefermenteerd tot wijn. Jij deelde ze met je vrienden de laatste keer dat je de maaltijd met hen deelde.
Gedachtenisboek
We brengen in ons bewustzijn alle mensen van goede wil die uw gebaren ergens op deze wereld stellen en steken het kaarsje aan van solidariteit. En we brengen ook licht bij onze dierbare gestorven naasten.
We zingen samen het tafelgebed:

 Gij die de stomgeslagen mond verstaat
van alle stervelingen die wij zijn,
wij roepen U de naam toe van een mens,
Jezus, de zoon der mensen Uw geliefde.

Nooit sprak een mens als hij,
in hem verstonden wij uw bestaan
de zin van ons bestaan.
Hij is Uw woord geweest,
hij heeft volbracht alle gerechtigheid,
een mens voor allen.

Om zijnentwil zie ons, dit uur bijeen.
Zie alle stervelingen van de wereld,
waar onze doden zijn, verkoold, verwaaid,
vragen wij U hebt Gij hen nog gezien?

Waarom genadeloos vernietigd worden,
de armsten van de wereld, uw geliefden;
waarom wij die met weinigen bezitten
wat allen toebehoort, uw woord niet doen,

geen wereld maken die in vrede is,
een nieuwe orde van gerechtigheid.
Gij die ons hebt gezegd wat leven is:
te doen wat goed is, recht, elkaar bevrijden.

Instellingswoorden:
Wij danken u om het licht dat Gij ons schenkt
In Jezus van Nazareth
Hij heeft ons voorgeleefd
Hoe wij trouw kunnen zijn in de liefde

Daartoe heeft hij brood genomen en gebroken
Het uitgedeeld aan zijn vrienden:
Dit brood, mijn leven, mijn lichaam
geef ik jullie in handen
opdat jullie het verder doorgeven
als bron van licht en liefde
Hij heeft ook de beker wijn genomen
en rondgedeeld
als teken van zijn bloed, zijn leven,
als kracht van liefde
die niemand uitsluit

Gij die dit woord ons ingegeven hebt,
een bron van kracht en moed en zeker weten,
Gij die het licht in ons geschapen hebt:
dat niet de duisternis ons overmeestert.

Dat niet het laatste woord is aan de dood,
Gij die tot hier ons vasthoudt in het leven,
Gij die ons afgestemd hebt op uw stem,
Gij die ons hebt geschapen naar U toe,

Gij die ons zocht, nog voor wij om U riepen,
Gij die gezegd hebt dat Gij ons zult vinden,
wij roepen U de naam toe van uw mens,
Israël, deze aarde uw geliefde.

T: Huub Oosterhuis M: Antoine Oomen

 

 

Gebed

God van licht,
wij bidden om uw aanwezigheid,
Uw tegenwoordigheid van Geest in ons doen en laten.

Licht op in onze duisternis,
inspireer ons tot een nieuw elan,
weg uit de sleur en moedeloosheid.

Moge het worden zoals Gij hebt gewild, God:
Licht dat niet dooft, liefde die blijft.

Herschep de rust die wij hier zoeken tot nieuwe onrust
omwille van allen die zoeken naar liefde
dat wij bereid zijn hun naaste de worden.

Mogen wij doen zoals Gij het hebt gewild, God:
Licht zijn dat niet dooft, liefde die blijft.

Maak het gebed om ons nooit te laten vallen
tot bereidheid om elkaar niet los te laten.

Houd de ziel in ons lijf, het hart bij ons hoofd,
de droom bij de daad.

Zodat het kan worden zoals Gij hebt gewild, God:
Licht dat niet dooft, liefde die blijft….

 

Ik zie de hemel opengaan

Ik zie de hemel opengaan,
de aarde in het licht
van mensen die elkaar zien staan
Gods eigen aangezicht.

Ik zie de wereld omgekeerd,
het laagste bovenaan,
het ongeziene in het licht,
uit niets groeit Gods bestaan.

Ik zie het lang beloofde land
waar alles wordt gedeeld,
van grond en licht,
van steen tot brood,
wij zijn Gods evenbeeld.

Ik zie een stad van puur kristal,
de leugens zijn voorbij.
Wij leven in doorzichtigheid,
Gods waarheid leven wij.

Ik zie de aarde vol sjaloom
de on- geest weg geleefd!
Ontmaskerd staan wij voor elkaar,
en zie: de vrede leeft.

T: Jan van Opbergen M: A.R.Reinagle

 
Gebed naar Laudato Si (op kaartje meegegeven)

Liefdevol Mysterie,
aanwezig in heel het universum
en in het kleinste levende schepsel.

Gij die al wat bestaat met tederheid omgeeft,
stort over ons de kracht van Uw liefde uit
opdat wij het leven en de schoonheid beschermen.

Dompel ons onder in vrede
opdat wij als broers en zusters leven,
zonder iemand schade te berokkenen.

Moeder, Vader van de meest kwetsbare mensen,
help ons zien, horen, voelen, … wie onzichtbaar is,
degenen die op deze aarde vergeten worden.

Genees ons leven,
opdat wij beschermers zouden zijn van de wereld
en geen roofdieren,
opdat wij schoonheid zaaien
en geen vervuiling noch vernieling.

Raak de harten
van hen die alleen winst nastreven
ten koste van de aarde en de armen.
Leer ons de waarde van ieder medeschepsel
te ontdekken, met bewondering te beschouwen,
en te erkennen dat wij ten diepste één zijn
op onze weg naar Uw oneindige liefde en licht.

Dank omdat Gij alle dagen met ons zijt.
Ondersteun ons, zo bidden wij U,
in onze strijd voor gerechtigheid, liefde en vrede.

Gebed uit Laudate Si, bewerkt.