Dominicus Gent
Viering van zondag 3 juli 2022
“Zonder ballast, maar met voldoende bagage”

We gaan in vakantiemodus. Dat betekent dat er voor de vakantiezondagen geen thema’s of reeksen afgesproken werden. We onderzoeken dan eerst of de lezing van de zondag, zoals bepaald in het klassieke leesrooster van de kerk, onze verbeelding voldoende prikkelt. En dat was ook zo. De lezing uit Lucas gaat over de zending van 72 leerlingen en die prikkelde onze verbeelding. De leerlingen mogen voor het eerst hun vleugels uitslaan. Net zoals nestverlatende vogels dat de jongste weken deden. Dat vonden we in deze opstartende vakantietijd een inspirerende aanzet. En ook passend in de context van ons feestjaar. 72 leerlingen worden door Jezus op pad gestuurd. Twee-aan-twee. Op eigen kracht. Zonder balast, maar met voldoende bagage. En met een opdracht: huizen binnengaan, het goede doen, vrede toe te wensen, … Wat een avontuur. Dat avontuur gaat vandaag nog verder. Het verhaal gaat verder.
We steken de paaskaars aan. Het is voor ons het symbool dat het verhaal nooit gestopt is. Dat opstanding en pinksteren nooit stoppen. Een aansporing om door te gaan, op weg te gaan en steeds opnieuw terugkeren, om verbeeldingskracht samen te vieren. Om taal en toon te geven aan dromen.

Vervul dit huis

Vervul dit huis met hart en geest
met aandacht voor de kleinen.
Dat al wie hier naar binnen gaat
hen noemen zal de zijnen.

Wees hier opnieuw verbeeldingskracht,
geef taal en toon aan dromen,
geef stem aan wat verborgen bleef,
laat hier jouw rijk maar komen.

Wees kracht en troost voor jong en oud,
dat niemand hoeft te vrezen,
als hij zich inzet voor jouw rijk,
want dood heet daar ‘verrezen’.

T Jan Van Opbergen – M ‘Ons is geboren’

Lc 10, 1-12.17-20
ZENDING VAN DE 72 LEERLINGEN
Hierna wees de Heer (twee-en) zeventig anderen aan en zond hen twee voor twee voor zich uit naar alle steden en plaatsen, waarheen Hijzelf van plan was te gaan. Hij sprak tot hen: ‘De oogst is groot, maar arbeiders zijn er weinig. Vraagt daarom de Heer van de oogst arbeiders te sturen om te oogsten. Gaat dan, maar zie, Ik zend u als lammeren tussen wolven. Neemt geen beurs mee, geen reiszak, geen schoeisel; en groet niemand onderweg. Laat in welk huis gij ook binnengaat uw eerste woord zijn: Vrede aan dit huis! Woont daar een vredelievend mens, dan zal uw vrede op hem rusten; zo niet, dan zal hij op u terugkeren. Blijft in dat huis en eet en drinkt wat zij u aanbieden; want de arbeider is zijn loon waard. Gaat niet van het ene huis naar het andere. In elke stad waar ge binnengaat en ontvangen wordt, eet wat u wordt voorgezet, geneest de zieken die er zijn en zegt tot hen: Het Rijk Gods is u nabij. In elke stad waar ge binnengaat en niet ontvangen wordt, trekt daar door de straten en zegt: Zelfs het stof uit uw stad dat aan onze voeten kleeft, schudden wij tegen u af. Maar weet dit wel: Het Rijk Gods is nabij. Ik zeg u: Op die dag zal het voor de mensen van Sodom draaglijker zijn dan voor die stad.
De (twee-en) zeventig keerden vol blijdschap terug en zeiden: ‘Heer, zelfs de duivels onderwerpen zich aan ons door uw Naam.’ Hij zei tot hen: ‘Ik zag de satan als een bliksemstraal uit de hemel vallen. Ik heb u macht gegeven om op slangen en schorpioenen te treden, te heersen over heel de kracht van de vijand; en niets zal u kunnen schaden. Toch moet ge u niet verheugen over het feit dat de duivels aan u onderworpen zijn, maar verheugt u omdat uw namen staan opgetekend in de hemel.’

NIET ZAAIEN, WEL OOGSTEN?

Onderweg naar Jeruzalem zendt Jezus een groep leerlingen op weg naar dorpen waar hij plant later ook te komen. Eerder had hij al de mensen uit zijn dichtste kring laten delen in zijn missie, de 12 apostelen. Nu krijgt ook een grotere groep een opdracht en de verantwoordelijkheid om het goede nieuws van het Rijk Gods te brengen. Eigenlijk is dit een soort Pinksterverhaal: het getal van de 72 staat voor alle volkeren ter wereld die het verhaal van de leerlingen vernemen.
Ik wil de aandacht vestigen op 3 elementen in het verhaal. Ten eerste de aanhef van de zending. De introductie klinkt als volgt: de oogst is groot, arbeiders zijn er weinig. Niet: ‘Er is veel braakliggend land en er moet dringend gezaaid worden’ – de parabel van het zaad wordt net voor de zending van de 12 apostelen verteld en uitgelegd – maar hier wordt niet over zaaien gesproken, wel : ‘De oogst is groot.’

Het is tijd om te oogsten, dat is een geheel ander beeld dan dat van de zaaier. Hoe mooi ook, de metafoor van de zaaier en het zaad staat voor de goede boodschap die gedeeld wordt en soms wel, soms geen vruchten draagt. En dat ligt dan voornamelijk aan het soort grond dat het zaad ontvangt.
Geen opdracht om te zaaien wel om te oogsten. Maar wat kan die oogst te betekenen hebben en wat kan dit oogsten inhouden? Deze opdracht lijkt heel wat bescheidener: een groot deel van het werk is al gebeurd, het zaad draagt al vrucht. Daaraan hebben de leerlingen zelf blijkbaar geen aandeel. Enkel het oogsten is de taak. Het is een beeld van missie dat mij alvast erg aanspreekt. Omdat het gericht is op ontmoeting en op erkenning, op dialoog en uitwisseling. Je hebt van mekaar te leren.

Misschien kunnen we het als volgt stellen: God is in deze wereld op veel plaatsen actief aan het werk in mensen. In de meest uiteenlopende groepen en individuen die het goede doen, liefdevol met mensen omgaan, zich inzetten voor een beter samenleven voor elkeen. God is werkzaam in talloze mensen die zichzelf al dan niet als gelovig, al dan niet als christen beschouwen, die zich misschien uitdrukkelijk atheïst noemen. Maar in liefdevol samenleven is God aan het werk, ongeacht hoe mensen zichzelf benoemen. Aan het werk in het onderzoekswerk, in de zoektocht naar waarheid, in de kunst, in de schoonheid, aan het werk telkens wanneer een mens zichzelf overtreft, verder gaat dan wat zij zelf voor mogelijk hield. Oogsten gaat dan over het zien en erkennen van die rijke vruchten, om dankbaarheid voor de vele gaven, om samen op het spoor komen wat er in het leven toe doet.

Kennelijk had Jezus een vrij positief beeld van mensen: de oogst is groot. Wat houdt dan de waarschuwing in: ik zend u als lammeren tussen de wolven? Dit lijkt het tegenovergestelde te suggereren. Die prachtige manier van kijken van Jezus is niet naïef. Hij ziet maar al te goed hoe mensen gediscrimineerd en uitgesloten worden, heel dikwijls nog in naam van God.

Zich toevertrouwen aan de boodschap van Jezus is geen weg gebaseerd op heldere en duidelijke instructies die ons de zekerheid geven dat het allemaal goed afloopt. Zijn eigen levenseinde mag ons daaraan herinneren. We mogen ons eveneens aan tegenstand verwachten. Het is niet de meest veilige weg die je in het leven kan gaan waarin alle risico’s netjes verzekerd werden. En wij zijn kwetsbare mensen die niet op hun kracht of sterkte bogen maar opgeroepen worden ons telkens weer afstemmen op de belofte van liefdevolle aanwezigheid, ons telkens weer te bekeren tot de warme vriendschap tussen mensen waarin we God mogen ontmoeten.

Misschien wordt alles wat we stellig menen te weten op de helling gezet en gaat het er in eerste instantie niet om onze overtuigingen te delen maar met mensen diepgaande communicatie te zoeken zodat ‘dat van God’ in elke mens, aan het licht komt. En is de dialoog de plaats waarin we Gods presentie mogen ontdekken. Een derde overweging is de bijzonder beperkte boodschap die aan mensen gebracht mag worden: Vrede. Wanneer je binnenkomt zegt: Vrede aan dit huis. We hebben weet van de vele conflicten in de wereld, in onze eigen families, in onze dichtste kringen. We zijn in staat tot onwaarschijnlijk veel vormen van verdeeldheid. En de verleiding is groot om het op te geven en vrede als een onmogelijk ideaal te zien. Misschien trappen we in de valkuil en geloven dat oorlog en geweld het laatste woord in onze geschiedenis hebben. Precies dan lijkt het belangrijk telkens weer die vrede toe te zeggen en toegezegd te krijgen.

Zoals ikzelf gezonden ben

Zoals Ikzelf gezonden ben
zo moet ook gij op weg gaan.
Geen knechten, vrienden noem Ik u,
mijn woord zal door uw mond gaan.

Wat gij gehoord hebt en gezien
Moet gij bekend gaan maken:
wat Ik in stilte tot u sprak
roept dat vanaf de daken.

Neemt onderweg geen reiszak mee
maar gaat met lege handen
en boodschapt als een vredesduif:
‘Gods Rijk is nu op handen’.

Leert van de duif de simpelheid,
weest waakzaam als de slangen
en, vreest niet hoe gij spreken zult
Al neemt men u gevangen.

Zo zal het Rijk der Hemelen
onder de mensen komen:
op aarde zal hernieuwde hoop
En goede vrede wonen.

T: H. Jongerius – M: Joris Backeljauw

VIJF RELEXIES
Ik deel graag 5 korte reflecties op kernwoorden uit de lezing die mij verrasten en inspireerden:
Over een experiment, twee-aan-twee, kijk mama zonder valies, vreemde huizen binnenstappen en met blijdschap terugkeren. En we zitten nog steeds in ons feestjaar. Ik neem dus de vrijheid om te zoeken naar inspirerende parallellen.

Een experiment
Je zou kunnen denken dat die 72 leerlingen zomaar de hort worden opgestuurd. Ze doen maar. Is dat zo? Dat denk ik niet… 72 leerlingen werden aangeduid. Het was dus een selectie van leerlingen die aangesproken werd. In die tijd vermoedelijk alleen mannen. Of zouden er toch al vrouwen meegestapt zijn? Vandaag zou dat zeker zo zijn. Het was het een groep waarvan Jezus dacht: ‘die zijn er klaar voor’. Die hebben voldoende verbeelding en maturiteit om deze ervaring aan te gaan. Het is tijd voor een gedurfd experiment. We zitten nog steeds midden in ons feestjaar en durven zeggen dat we als Dominicus-gemeenschap nog steeds in dat experiment meestappen.

Twee-aan-twee
In de nieuwe TGL staat het thema ‘verbeelding’ centraal. Aanleiding is het nieuwe boek van Thimoty Radcliffe ‘leven in volheid. Een Christelijke verbeelding’. In het editoriaal wordt verwezen naar een project van de Dominicaanse familie uit Nederland. De eminente Dominicaan, Thimoty Radcliffe, gaat in gesprek met 12 mensen. 6 predikers en 6 kunstenaars. Voor Radcliffe zijn kunstenaars bij uitstek mensen van de verbeelding. Het zijn 6 ongewone combinaties van mensen die verschillend zijn en elkaar niet bestrijden. Hij gelooft in de kracht van vriendschappen tussen mensen die verschillend zijn. De kunstenaar en de prediker, ze helpen elkaar om meer te zien.
Ik vermoed dat die 36 koppels die Jezus op stage stuurde misschien ook zo werden samengesteld. Als tegenpolen die elkaar helpen om zo meer te zien. Dat lijkt de aanzet van een nieuwe traditie. Later trokken ook Barnabas en Saulus, Judas en Silas, Barnabas en Marcus ook twee-aan-twee de wereld in. Ze werden twee-aan-twee uitgezonden. Als we een viering voorbereiden en voorgaan, dan doen we dat ook twee-aan-twee. Het is een uitdaging om te zoeken naar elkaars taal. De onderlinge verschillen helpen ons dikwijls om onze verbeelding te prikkelen, elkaar kritisch te bevragen en uit te uitdagen.
https://www.leven-in-volheid.nl/

Kijk mama, zonder valies
Niet zoals ik dus op reis vertrek. Ik neem mijn volledige set keukenmessen mee, de helft van mijn kruidenrek en een koffiemachine. Want goeie koffie, dat is toch belangrijk op vakantie. En kledij voor koude én warme dagen. Dat is dus niet de manier waarop de 72 op pad gestuurd werden. Ze gaan lichtvoetig op weg, zonder ballast maar met voldoende bagage. Kregen ze mediatraining en een draaiboek? Niet zoals wij dat vandaag begrijpen. We zitten al in hoofdstuk 10 van het Lucas evangelie. Bijna aan de helft. De leerlingen lopen dus al een tijdje kijk- en praktijkstage bij Jezus, luisterend en dialogerend. Maar er is geen draaiboek, catechismus of kerkelijk wetboek, wel tips en gedeelde ervaring. Els Van Dooren vindt dat in hetzelfde TGL-nummer heel belangrijk. Met vastgelegde lijnen mis je de tussenruimte, de creativiteit en de schijnbare onmogelijkheden. Verbeelding, kunst, literatuur … proberen die tussenruimte zichtbaar en voelbaar te maken. Radcliffe daagt uit om ten volle te leven en om open te staan voor de kwetsbare, subtiele tussenruimte …
Geen schoeisel dus, geen valies, maar wel bagage en een tomeloze verbeelding om buiten de lijntjes kleuren.

Vreemde huizen binnenstappen
De 72 krijgen een duidelijke opdrachtomschrijving mee. Die is nogal praktijkgericht. Bijvoorbeeld: “Gaat niet van het ene huis naar het andere”. Niet bellen, een folderke afgeven en door naar de volgende deur. Maar “stap het huis binnen en wens vrede aan dat huis en zijn bewoners”. Als je dat doet, neem dus je tijd. Eet en drink wat je wordt aangeboden. Elk huis dat ze binnenstapten moet een ongelooflijk avontuur geweest zijn. Het is een oproep om de dialoog op te zoeken buiten de vertrouwde kring. Om je kwetsbaar op te stellen. Maar ook om vanuit die ontmoeting energie halen.
Die inspiratie moet ons ook blijven prikkelen. Aanzetten om uit onze comfortzones te stappen en nieuwe ervaringen van ontmoeting mogelijk te maken. En dat mag je letterlijk nemen. Er zijn plannen om ‘Ten huize van’ ontmoetingen te organiseren met groepen buiten deze gemeenschap. Naast die fysieke ontmoetingen zoeken we ook naar andere manieren om met mensen buiten onze vertrouwde kring een diepgaander contact te maken. En hier gaan we echt aan de slag buiten onze comfortzone. Het online-Bijlichten.be-platform werd op Beloken Pasen gelanceerd. Bijlichten.be deelt korte fijnzinnige video’s en teksten waarover we in gesprek kunnen gaan. Voor elkaar een bijlichter willen zijn, dat is wat we mogelijk willen maken. We zijn nu 9 weken verder en het is mooi om te zien hoe we op een inhoudelijke manier nieuwe inspiratie delen met mensen die we nog nooit eerder hebben ontmoet. Het is nog pril, maar het slaat aan.

De (twee-en) zeventig keerden vol blijdschap terug
Dat is mooi. Focus niet op wat mislukt, maar haal uw energie uit wat lukt. Als die 72 terugkeerden viel er iets te vieren. Die energie vieren we elke zondag. Ik ervaarde het zelf toen ik ergens in 2010 op een zondag voor het eerst de Maria Gorettikerk binnenstapte. Dat waar we al jaren van droomden maar niet mogelijk was in de structuur van de klassieke fusieparochies bleek hier gewoon te kunnen. Vrouwen en mannen die voorgaan in een viering. Toegewijd. Ritueel en symboliek die warm maken en energie geven. Het leven aanwezig in het vieren en zingen. Zo kan het dus ook. En ik blijf vol blijdschap terugkeren. Net zoals die 72 leerlingen dat deden. Zoals het altijd is geweest, het waaien van de geest. Toen en vandaag en morgen.

Lied van vandaag en morgen

Wat altijd is geweest,
het waaien van de geest
gebeurt aan ons vandaag.
Dat vuur van het begin,
wij ademen het in,
Gods woord dat antwoord vraagt.
Die in de stilte sprak,
het noodlot onderbrak
en nieuwe wegen baande,
Hij is nog niet verstomd,
Hij zwaait ons toe en komt
en zegt Ik ben uw Vader.

Het meeste gaat voorbij,
maar meer en meer wordt Hij
de toekomst die ons wacht.
Bij Hem is geen verraad,
Hij zelf heeft ons gemaakt,
zijn oog is in ons hart.
Wij leven zijn bestaan,
zijn ongekende naam
aanschouwen wij van verre.
Zijn zwijgen is van goud,
zijn woord is ons behoud
in leven en in sterven.

Als alles is volbracht
zal Hij voor ons een stad
van brood en spelen zijn.
De stok die ons regeert,
de dood zal zijn gekeerd,
wij zullen mensen zijn.
Hij geeft een nieuw gezicht
aan duisternis en licht
aan alles wat wij deden.
Hij maakt zijn woorden waar,
wij spreken met elkaar
een taal van hoop en vrede.

T. Huub Oosterhuis / M. Bernard Huijbers

WE GAAN AAN TAFEL
Ook in het evangelieverhaal waar we vandaag bij stilstaan is er veel aandacht voor de gemeenschap rond de tafel. Tot 2 maal toe zegt Jezus: ‘Eet en drinkt wat ze u aanbieden’ ‘Eet wat u wordt voorgezet’.
Mekaar opnieuw vinden in gastvrijheid die we bieden of genieten, tijd nemen om lekker voedsel zijn weldadige werk te laten doen. Weldaad zowel voor het lichaam als voor het gemoed. Tijd om te luisteren, om het ook stil te laten worden. Om in de vriendschappelijke stilte, in het zorgvuldig beluisterde woord, God aanwezig te weten. In nagedachtenis van Jezus die ons deze heel eenvoudige maar meest fundamentele gebaren naliet.
We doen dit samen met allen die ons zijn voorgegaan in de dood maar door hun leven ons een weg ten leven tonen. We doen dit samen mat zovelen die op dit moment, waar ook ter wereld eucharistie vieren.

Tafelgebed – O Heer God

O Heer God, erbarmend, genadig, lankmoedig
rijk aan liefde, rijk aan trouw,
bewarend liefde tot het duizendste geslacht.
O Heer God, erbarmend, genadig, lankmoedig
rijk aan liefde, rijk aan trouw,
bewarend liefde tot het duizendste geslacht.

T: Huub Oosterhuis M: Antoine Oomen

VREDESWENS
Laat in welk huis gij ook binnengaat uw eerste woord zijn: Vrede aan dit huis! Woont daar een vredelievend mens, dan zal uw vrede op hem rusten. Deze vrede mag op ons rusten. Vrede en alle goeds voor elkaar.

TOT SLOT

Groot mysterie,
Ook wij mogen gaan en oogsten wat gezaaid werd, vrede brengen.
Geef ons Uw zegen mee op ons levenspad.

Niets is vanzelfsprekend, luister
niets is vanzelfsprekend

verlicht uw ogen,
vernieuw uw hart
begin met denken

buig u voorover
zie naar de bron
een handvol water

begroet de aarde
het weidegras
door u betreden

en adem bomen
de honinggeur
van jonge bloemen

hoor naar de toren
weet van de tijd
die alle tijd heeft

dat er deur is
zie naar uw hand
die doet haar open

dat er het huis
de vloer die houdt
het open venster

dat er het brood is
van graan van grond
van licht op aarde

wees in het wonder
vraag aan uw stem
een woord te zingen

een woord van danken
van dankbaarheid
om levenswonder

sta recht wil rechtstaan
tegen het kwaad
tegen die doden

geniet uw ogen
geniet uw mond
geniet de druiven

al is het winter
de harde kou
denk aan de druiven

waar ge ook zijn moogt
de ziel is leeg
vol zijn de druiven.

Herman Verbeeck

Uittochtlied – alsof de richting ons werd ingeschapen

Alsof de richting ons werd ingeschapen
gaan wij, de onbegonnen lange weg.
Een harde dienst is van ons afgenomen.
Vrijheid van spreken is ons aangezegd.

Alsof de richting ons werd ingeschapen
gaan wij, de onbegonnen lange weg.
Een harde dienst is van ons afgenomen.
Vrijheid van spreken is ons aangezegd.

Sprekend alleen zullen wij op Hem lijken
die sprak: Het worde licht, Ik zal er zijn.
Nog eeuwen en wij zullen woorden vinden,
nieuwe zonsopgang boven de woestijn.

Er zal een land zijn uit de zee gespaard.
Er zullen mensen zijn, uit ons geboren.
De grond zal nog de grond zijn,
het gezaaide zal sterven
en ontbloeien. Het wordt zomer.

En het wordt winter. En de afgrond daalt
over de aarde, diepe zee van eeuwen
waarin wij weg zijn. En weer zullen slaven,
uit ons geboren om bevrijding schreeuwen.

En weer zullen slaven,
uit ons geboren om bevrijding schreeuwen.

tekst: Huub Oosterhuis; muziek: Antoine Oomen

 

 

 

Blijf verbonden met de gemeenschap van Dominicus Gent:
via de nieuwsbrieven: https://www.dominicusgent.be/nieuwsbrief/
via Facebook ( https://www.facebook.com/Dominicus-Gent-324436994242688/)
Abonneer u nu op ons nieuw online platform: http://Bijlichten.be 
Ga er in gesprek met de auteurs van de filmpjes!

Indien u meent dat voor een bepaald object het auteursrecht van de auteur of zijn/haar erfgenamen, of het recht op afbeelding geschonden werd, neem dan contact op met ons zodat de situatie kan worden rechtgezet.