Dominicus Gent

Viering van zondag 16 april 2023 (Beloken Pasen)

Een kiezel in de schoen…
 

 
Wij hebben iets met stenen. Wie nam er tijdens een vakantie niet al eens een steen mee naar huis? Een mooie rolkei uit een rivier, een lavasteen met een speciale vorm. Wie stapelde al eens een steen op een steenmannetje langs een wandelpad of legde een steentje bij op de top van de berg. We leggen een steen in de doopschaal. Aan stenen wordt soms kracht toegekend. En elke stepstone in een leven is een kleine mijlpaal.

Ook het bijbelse landschap ligt bezaaid met stenen, van kleine kiezels tot onwrikbare rotsblokken. En die zijn er In uiteenlopende grootten, vormen en kleuren. In de Bijbelse teksten speelt de steen dikwijls een belangrijke bijrol. Een steen is niet zomaar een decorstuk. Er is de steen aan het lege graf. En ook de steen in de rol van bouwmateriaal, werktuig, wapen, executiemateriaal, hoofdkussen, putdeksel, fundament, juweel, gewicht, stoel, richtlood, godsbeeld, altaar, en zelfs als een soort notablok voor Mozes.
We vieren 3 zondagen lang met stenen. Deze keer niet in een bijrol. Maar ze krijgen de hoofdrol. Over engelen die een steen verleggen, over een steen op de waterput wegschuiven en vandaag over de steniging van Stefanus en een kiezel in de schoen van Paulus.

Paulus was niet voorbestemd om Jezus na te volgen. Niet voorbestemd om op hem te lijken. Een kiezel in de schoen bracht daarin verandering. Er is immers geen Pasen zonder kruis.

Niet op de afspraak vandaag zijn de leerlingen op weg naar Emmaüs. Ook zij liepen ook zij met een figuurlijke kiezel in de schoenen. Voor wie ze zou missen, je kan ze ontmoeten op de paaskaars. Ze werden er afgebeeld onder het kruis. Zo komen ze vandaag toch even in beeld. Laten we de paaskaars aansteken en deze viering open zingen…
 

God die ons heeft voorzien en kent bij onze naam,
die ons ten leven riep en houdt in het bestaan.
Hij heeft ons voorbestemd te lijken op zijn Zoon
die mens is zoals wij en in ons midden woont.

Hij heeft zijn eigen Zoon geen enkel leed bespaard.
Hij heeft ten einde toe zijn geest geopenbaard.
als God zo voor ons is wie zal dan tegen zijn?
Al wat ons overkomt zal hoop en zegen zijn.

Wie zal ons scheiden ooit van God ons goed en bloed.
Geen toekomst en geen dood bedreigt ons meer voorgoed.
Genadig en getrouw wil Hij mijn vrede zijn.
Geen mens die Hem weerhoudt om onze God te zijn.

T. Huub Oosterhuis / M. Gelukkig is het land

 

Bijbellezing

Er zijn, van bij het begin, problemen geweest onder de joden die christen geworden waren. Problemen over de betekenis van Jezus in relatie tot hun joods geloof. “DE” joden zijn namelijk niet zomaar onder één noemer te vatten. Er zijn joden die in en rond Jeruzalem hun religieuze Heimat hebben, en die dan ook belang hechten aan de tradities die ze van jongsaf hebben meegekregen. Dat blijft ook zo wanneer ze Jezus belijden als de verrezene.
Er is een andere aanzienlijke groep die door allerlei omstandigheden in het buitenland, ver van Jeruzalem, zijn leven heeft uitgebouwd. Zij heeft een soepeler manier ontwikkeld om met de traditie om te gaan dan het geval is met de joden van Jeruzalem.
Het is aanleiding tot hoog oplopende meningsverschillen die zelfs ontaarden in een regelrecht conflict wanneer een zekere Stefanus, die tot de tweede groep behoort Jezus, de Messias boven de joodse wet en traditie stelt. Na deze toespraak van Stefanus is het alsof de hel los barst.

Hand. 7, 54-8,3
Toen ze dit hoorden, werden ze woedend en knarsetandden tegen hem. Maar hij, vervuld van de heilige Geest, staarde naar de hemel en zag Gods heerlijkheid en Jezus staande aan Gods rechterhand; en hij riep uit: “Ik zie de hemel open en de Mensenzoon staande aan Gods rechterhand.” Maar zij begonnen luidkeels te schreeuwen, stopten hun oren toe en stormden als één man op hem af. Zij sleepten hem buiten de poort en stenigden hem. De getuigen legden hun mantels neer aan de voeten van een jongeman die Saulus heette. Terwijl zij Stefanus stenigden, bad hij: “Heer Jezus, ontvang mijn geest.” Toen viel hij op zijn knieën en riep met luider stem: “Heer, reken hun deze zonde niet aan.” Na deze woorden ontsliep hij. Saulus stemde in met de moord op deze man.
Op die dag brak een hevige vervolging los tegen de Kerk in Jeruzalem. Allen verspreidden zich over het platteland van Judea en Samaria, uitgezonderd de apostelen. Vrome mannen begroeven Stefanus en hielden een grote rouwklacht over hem.Saulus echter woedde tegen de Kerk, waarbij hij het ene huis na het andere binnendrong, mannen en vrouwen wegsleepte en overleverde om gevangengezet te worden.

Paulus staat erbij wanneer Stefanus gestenigd wordt. Hij vindt het terecht. De manier waarop Stefanus de Thora relativeert kan hij niet aanvaarden. Jezus groter dan de Thora! Paulus voelt zich gekrenkt. Hij heeft zich van jongs af aan verdiept in de joodse traditie. Een goede gelovige worden: dat is zijn droom. Nauwgezet de Thora naleven en dan komt de nieuwe tijd. De tijd dat de hemel op aarde neerdaalt. Een wereld van vrede en gerechtigheid. Nu wordt deze verwachting geblokkeerd door Jezus en zijn volgelingen. In Paulus’ wereldbeeld betekenen ze een grote hinder. Die Jezus had de Thora te veel naar zijn hand gezet. Zich een veel te grote vrijheid gepermitteerd. Laksheid zelfs. Het is niet zonder reden dat hij op een kruis is gestorven.
Paulus weet: Vervloekt is wie aan een kruis hangt. Zo staat het in de Thora, in het boek Deuteronomium. Dat nu juist een gekruisigde boven de wet van Mozes gesteld wordt is onaanvaardbaar. Stephanus wordt terecht gestenigd.

Onderweg naar Damascus om die volgelingen van Jezus bij de nek te grijpen en gevangen te zetten begint hij te twijfelen. Paulus krijgt het gevoel alsof de gekruisigde Jezus hem persoonlijk aanspreekt. Hij vertraagt zijn stap. Alsof een kiezel hem hindert al te vlug vooruit te rennen. Zijn Thora-leraar Gamaliël in Jeruzalem had hem ook reeds gesproken over de liefde. Dat de Thora uiteindelijk ook daarover gaat. En daar had die Jezus het toch ook over. Zou hij dan toch de voorbode zijn van die hemel op aarde? Zijn stap vertraagt. De kiezel in zijn schoen dwingt hem halt te houden. Niet de wet maar de liefde is waar het om gaat. Het kost tijd en inspanning om met dit nieuw gevoel te leren leven. Maar Paulus voelt en beseft: dit is een nieuw begin. Een nieuw tijdperk dat daadwerkelijk doorbreekt. De gekruisigde is levend.

Hij is werkelijk uniek: die Jezus die hij nooit in levende lijve heeft gezien. Hij beantwoordt ook helemaal niet aan de gangbare ideeën van zijn dagen. Dat de hemel op aarde gepaard zou gaan met de interventie van een nieuwe koning als David volgens sommigen. Of als een leraar en wetgever van het kaliber van Mozes volgens anderen, of een gedreven profeet als Elia, zoals nog anderen. Het zou hoe dan ook iemand zijn met macht en aanzien. Niets daarvan bij Jezus van Nazareth. Eerder iemand als de figuur waar de profeet Jesaja het over heeft: hij heeft het over een rechtvaardige maar verworpen dienaar: “Hij heeft zijn mond niet opengedaan toen hij werd geslagen. Hij was een lam dat stom staat voor zijn scheerders. “ (Jes 53,7). Jezus moet iemand in die aard geweest zijn. Eerder een simpele geest die de mensen graag zag. En die daarin volhardde. Ten einde toe. Het is zijn beleving van de Thora.
Paulus beseft dat het gaat om een nieuwe houding die voortaan zijn leven richting zal geven. “Wordt nieuwe mensen met een nieuwe gezindheid”, “stem uw gedrag niet af op deze wereld”, “leef voor zover het van jezelf afhangt met alle mensen in vrede”. Citaten uit de brieven van Paulus. De gekruisigde opent een nieuwe vrijheid. Paradoxaler kan het nauwelijks.

Met deze boodschap wil Paulus de wijde wereld in. Zijn nieuwe vrijheid zet hem op weg. Hij is niet meer te stoppen. Dit is een boodschap die de hele wereld aanbelangt. Hij trekt verder op sandalen waar voortdurend nieuwe kiezels hem het leven zuur maken. Want hoe helder Jezus’ boodschap ook is, hij wordt niet overal niet op gejuich onthaald. Mensen leven in een andere wereld. Een wereld vol goden waaraan ze hun leven uitbesteden. Goden die succes verzekeren, en waarvoor ze betalen. Het zijn goden met verlokkende stemmen. Mercurius, de god van de handel, die desnoods over lijken gaat als de winsten maar hoog genoeg blijven. Mars de god van de oorlog en de bewapening waar zoveel intellect en geld aan besteed wordt en waaraan zoveel onschuldige slachtoffers worden geofferd.
Het valt niet mee voor Paulus. Waar hij ook komt wordt de keizer als god vereerd. Zoals aan Mercurius en Mars worden hem offers gebracht. Dagelijks. De elites beheersen het leven. Gewone mensen tellen niet mee. Paulus zal ook nog wel gedacht hebben aan Stefanus. Hij had het bij het rechte eind. Het nieuwe leven maakt mensen vrij van alle vreemde goden die angst en benauwdheid betekenen.
Paulus is echter niet te stoppen. Dat dankt hij aan zijn diepe overtuiging: “Niet ik leef, maar Christus leeft in mij”.

 

Deze wereld omgekeerd 

De wijze woorden en het groot vertoon,
de goede sier van goede werken
de ijdelheden op hun pauwentroon
de luchtkastelen van de sterken
al wat hoog staat aangeschreven
zal Gods woord niet overleven
hij wiens kracht in onze zwakheid woont
beschaamt de ogen van de sterken.

Zijn woord wil deze wereld omgekeerd
dat lachen zullen zij die wenen
dat wonen zal wie hier geen woonplaats heeft
dat dorst en honger zijn verdwenen –
de onvruchtbare zal vruchtbaar zijn
die geen vader was zal vader zijn
mensen zullen and’re mensen zijn
de bierkaai wordt een stad van vrede.

Wie denken durft dat deze droom het houdt
een vlam die kwijnt maar niet zal doven
wie zich aan deze dwaasheid toevertrouwt
al komt de onderste steen boven
die zal kreunen onder zorgen
die zal vechten in ’t verborgen
die zal waken tot de morgen dauwt –
hij zal zijn ogen niet geloven.

T. Huub Oosterhuis / M. Bernard Huijbers

 

Onze kiezel als gevoelige plek

Je wandelt en er is een kiezel in je wandelschoen gesukkeld. Maar toch blijf je doorstappen, want anders breekt het ritme. Eventjes schudden en stampen. Zo raakt het kiezeltje achteraan in de schoen. Maar dat is slechts voor even. Na een paar honderd meter is het daar weer, net onder je hiel. Die kiezel blijft maar schuren. Het zijn van die comfortabele hoge wandelschoenen met veters van wel anderhalve meter lang. Dus een heel gedoe om die los te maken, uit te schudden en opnieuw vast te snoeren. In plaats van even stil te staan en de kiezel te verwijderen wandel je toch door. Het is niet ver meer.
De wandeling eindigt met een pijnlijke blaar. Die moet worden verzorgd en je legt er een pleister op. Volgende dag een nieuwe wandeling. Je trekt opnieuw je wandelschoenen aan. De kiezel is weg, maar de plek waar de kiezel zat blijft voelbaar en wordt opnieuw pijnlijk. De pleister lijkt wel een kiezel in de schoen.
Het kruis zal een kiezel geweest zijn in de schoenen van Stefanus. De keien waarmee Stefanus gestenigd werd leverden een vlijmscherpe kiezel op in de sandalen van Paulus. Daarmee is Paulus zijn hele leven blijven lopen. Het heeft hem veranderd en het bleef een gevoelige plek. Hij is een andere mens geworden. Uiteindelijk werd ook Paulus vaak tegengewerkt, buitengegooid en gestenigd.

Wij dragen allemaal zo van die kiezelblaren mee. Een kiezel kan verdraaid vervelend zijn, maar hij zorgt er ook voor dat je kan groeien… Sommige kiezels kunnen je tekenen voor het leven. Voor christenen is het kruis als een kiezel in de schoen.
Ons geloof is getekend door het kruis. Op aswoensdag is dat met een heel visueel en sterk ritueel. Ik vind dat heel bijzonder. Vandaag is het verlaten kruis een teken van hoop en opstanding. Het kruis is schurende kiezel en bron van verzet, kracht en hoop tegelijkertijd. En dat is een bijzondere tegenstelling die ons steeds opnieuw uitdaagt.

Vandaag is het Beloken Pasen. Het is een oude term die verwijst naar de zondag na Pasen. Het woord “beloken” komt van het Middelnederlandse woord “beluiken”. Dat betekent “sluiten”. De Paasperiode wordt afgesloten. Vroeger werden de kerkdeuren symbolisch gesloten. Is dit terug naar ‘Business as usal’?
Niet voor Dominicus Gent. We sluiten vandaag onze veertigste verjaardag af. Het feestlogo verdwijnt in de archieven. Deze eenenveertigste verjaardag van Domincus Gent is helemaal niet ‘beloken’. Voor ons geen afgesloten deuren. 41 jaar geleden besloot een groep mensen een kiezel in de schoen te zijn. En die ambitie hebben we nog steeds. Vele kiezels zorgen voor een duurzaam fundament voor de weg die we willen gaan. De weg die we verder willen aanleggen. De weg wordt verbeeld in onze 4 pijlers.

De eerste pijler: Onze inspiratie is bijbels, omdat we willen meestappen in en meewerken aan het profetische visioen van een “wereld omgekeerd”: een rechtvaardige wereld voor allen, zeker voor wie het meest vergeten wordt.
Onze inspiratie is een tweede pijler. Onze inspiratie is dominicaans, omdat we hoofd naast hart willen plaatsen, in openheid voor een veranderende wereld. Daarom onze aandacht voor studie en het woord. We willen begrijpen, begrijpen leidt tot begrip. Meister Eckhart, Edward Schillebeeckx, Gustavo Gutiérrez, en vele anderen… het zijn inspirerende dominicaanse kiezels.
Die hoop, dat uitzicht vieren we in onze zondagsvieringen: sober, levensnabij, de bijbel gelegd op de wereld van vandaag. Toegewijde vrouwen en mannen gaan voor. Dat is de derde pijler.
En tot slot is er de hoop, dat bijbelse uitzicht: ze voeden onze inzet voor maatschappij en wereld. We dragen mee het engagement voor vluchtelingen, armoedebestrijding, interlevensbeschouwelijke openheid, nood aan verdieping…

Koester de kiezel in je schoen. Wees zelf een kiezel. Zo verleggen we samen een steen in de rivier… maar dat is een ander verhaal.

 

Nu nog met halve woorden, hier en daar,
kijkend in donk’re spiegels, bijna waar,
blijven wij vreemden die zien en weer vergeten,
doen in den blinde wat moet, maar ongeweten.
Dan, eenmaal, wordt, wat niet bestaat:
wij zullen opengaan,
en zien en horen, oog in oog,
van mens tot mens verstaan.

Weten voorbij aan alle angst en schijn
en liefde, liefde zal geen woord meer zijn.
Lichaam en zwijgen genoeg, en onze namen
rusten in licht als leeuw en lam tesamen.
Nu nog verslaafd, dan waar en vrij,
ontketend, onverbloemd.
Nu nog in tranen, dan getroost
en met mijzelf verzoend.

T. Huub Oosterhuis / M. O Heer die daar – bewerking: Bernard Huijbers

 

Tafeldienst

Dat de gekruisigde als de levende in ons midden aanwezig komt, is de grote paradox van ons christelijk geloof. We weten ons door hem gedragen maar tevens uitgedaagd. Velen zijn ons in dit geloof voorgegaan. Hun namen houden we levend met de steentjes in het water in de kom, water als bron van alle leven. Stenen die stapstenen zijn, veilige rustplaatsen waardoor we ons laten dragen naar de toekomst, maar ook stenen als kiezel in de schoen die herinneren aan de uitdaging die naar ons toekomt.
 
 O Heer God, erbarmend, genadig, lankmoedig
rijk aan liefde, rijk aan trouw,
bewarend liefde tot het duizendste geslacht.
O Heer God, erbarmend, genadig, lankmoedig
rijk aan liefde, rijk aan trouw,
bewarend liefde tot het duizendste geslacht.

T. Huub Oosterhuis / M. Antoine Oomen

 

Onze Vader

Vredeswens  
Paulus schreef aan zijn Christenen in Efese: Alle wrok, drift, boosheid, geschreeuw en gevloek, kortom, alle boosaardigheid moet bij jullie verdwijnen. Wees goed en hartelijk voor elkaar.
Het zijn handige tips opdat zo kan vrede groeien. Vrede die we elkaar toewensen.

Communie

Gebed voor het slotlied 
Ik heb een steen gevonden
Ik heb een steen gevonden
zo scherp dat hij klieft het kwaad
al draagt het een harnas van staal
al is Goliath zijn naam
zo zwaar dat hij doet zinken
wanhoop, ergernis, en vrees
tot in het diepste van de zee
zo hard dat hij breekt
mijn hart van steen
vuur en liefde vonkt
zo klein, kiezel in mijn schoen
zodat ik nooit vergeet
wie het stappen moeilijk valt
en toen ik vroeg
waar komt die steen vandaan?
Antwoordde de Paasengel mij:
Het is de steen die lag
op het graf van de Heer,
de steen die God heeft weggerold,
de steen die verder rolt.
Rolt tot hij stopt
bij jouw voet.

Eugeen Laridon
 

Slotlied 

Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.
Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.

Ach jullie verlichten, ontrukten,
als je niet liefhebt je naaste
je verre naaste geen recht doet,
in schaduwen dwaal je maar rond,
door kunstlicht je ogen bedorven.

Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.
Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.

Ach wij die God willen zien
wij zien het gezicht dat ons aankijkt
te ongelegener tijd,
wij zien in flitsen elkaar,
de liefde die ons beloofd is.

Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.
Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
en er begint een nieuw leven.

T. Huub Oosterhuis / M. Antoine Oomen

 

 

Blijf verbonden met de gemeenschap van Dominicus Gent:
via de nieuwsbrieven: https://www.dominicusgent.be/nieuwsbrief/
via Facebook ( https://www.facebook.com/Dominicus-Gent-324436994242688/)
Abonneer u nu op ons nieuw online platform: http://Bijlichten.be 
Ga er in gesprek met de auteurs van de filmpjes!

Indien u meent dat voor een bepaald object het auteursrecht van de auteur of zijn/haar erfgenamen, of het recht op afbeelding geschonden werd, neem dan contact op met ons zodat de situatie kan worden rechtgezet.